Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που ταλαιπώρησαν τον πλανήτη τη χρονιά που πέρασε αναμένεται να διαρκέσουν για πολύ ακόμη. ● Η ανθρωπότητα θα βρεθεί και το 2022 απέναντι σε καύσωνες, ξηρασία, δασικές πυρκαγιές και καταστροφικές πλημμύρες.
H ζέστη και οι βροχοπτώσεις που έσπασαν ρεκόρ, οι καταστροφικές πυρκαγιές και η εξουθενωτική ξηρασία βρέθηκαν μεταξύ των ακραίων καιρικών, κλιματικών και υδάτινων γεγονότων του 2021 με ανθρώπινες, περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις που θα διαρκέσουν πολύ περισσότερο από το έτος που έφυγε.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, τα τελευταία επτά χρόνια βρίσκονται σε καλό δρόμο για να μείνουν στην Ιστορία ως τα επτά θερμότερα που έχουν καταγραφεί. Ενα δροσερό φαινόμενο Λα Νίνια στην αρχή και το κλείσιμο του 2021 είχε μια βραχύβια και μικρή επίδραση στις παγκόσμιες θερμοκρασίες, αλλά δεν ανέστρεψε τη μακροπρόθεσμη τάση ανόδου τους ως αποτέλεσμα των συγκεντρώσεων-ρεκόρ των αερίων του θερμοκηπίου από ανθρώπινες, κυρίως οικονομικές, δραστηριότητες.
Οι συνδυασμένες επιπτώσεις της φυσικής μεταβλητότητας του κλίματος και της κλιματικής αλλαγής ξεδιπλώθηκαν ξανά μπροστά στα μάτια μας καθ’ όλη τη διάρκεια του 2021. Η υπερυπολογιστική ισχύς και η δορυφορική τεχνολογία μάς βοήθησαν να προβλέψουμε και να παρακολουθήσουμε πολλά από τα ακραία γεγονότα, ενώ η επιστημονική εφευρετικότητα ενίσχυσε την κατανόησή μας για το τεράστιο μέγεθος των συνοδευτικών αλλαγών στο κλιματικό μας σύστημα.
Οι οικονομικές απώλειες αυξάνονται καθώς αυξάνεται η έκθεση στα ακραία καιρικά φαινόμενα. Ωστόσο, από τη θετική πλευρά, τα βελτιωμένα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης πολλαπλών κινδύνων οδήγησαν σε σημαντική μείωση της θνησιμότητας. Εντούτοις, υπάρχουν κενά στα δίκτυα μετεωρολογικής παρατήρησης σε πολλές λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και φτωχότερα μικρά νησιά.
Σπάνε τα ρεκόρ
Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός παρακολουθεί την κατάσταση του παγκόσμιου κλίματος και καταγράφει ακραία φαινόμενα, που στοιχίζουν χιλιάδες ζωές κάθε χρόνο. Ο τυφώνας «Ράι», που έφτασε στις Φιλιππίνες στις 16 Δεκεμβρίου στο κορυφαίο επίπεδο «κατηγορίας 5», προκάλεσε αρκετές εκατοντάδες θύματα και εκτεταμένες καταστροφές σε μια χώρα που πλήττεται τακτικά από τροπικούς κυκλώνες. Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και τα πιο έντονα μοτίβα βροχοπτώσεων είχαν αυξημένες επιπτώσεις.
Πολλά -αλλά όχι όλα- ακραία γεγονότα φέρουν το αποτύπωμα της κλιματικής αλλαγής. Ετσι, ένας καύσωνας στον Καναδά και σε γειτονικές περιοχές των βορειοδυτικών ΗΠΑ ώθησε τις θερμοκρασίες σχεδόν στους 50 βαθμούς Κελσίου στη Βρετανική Κολομβία στα τέλη Ιουνίου, προκάλεσε εκατοντάδες θανάτους που σχετίζονται με τη ζέστη και πυροδότησε καταστροφικές πυρκαγιές. Στη συνέχεια, η ίδια περιοχή επλήγη από εξαιρετικά ισχυρές βροχοπτώσεις και πλημμύρες τον Νοέμβριο. Ο υδράργυρος στην Κοιλάδα του Θανάτου στην Καλιφόρνια έφτασε τους 54,4 βαθμούς Κελσίου κατά τη διάρκεια ενός από τους πολλαπλούς καύσωνες στις νοτιοδυτικές ΗΠΑ τον Ιούλιο.
Στις ΗΠΑ σημειώθηκαν ρεκόρ καυσώνων στον βορειοδυτικό Ειρηνικό, ξαφνικές πλημμύρες στα βορειοανατολικά, καταστρεπτικοί τυφώνες στον Ατλαντικό, στην Καραϊβική και στον Κόλπο του Μεξικού και ιστορική ξηρασία και μαινόμενες πυρκαγιές στα νοτιοδυτικά. Ακραία κύματα καύσωνα έπληξαν την Ιαπωνία, την Ιρλανδία, την Τουρκία και την Αγγλία, και πολλά μέρη της Μεσογείου παρουσίασαν υψηλές θερμοκρασίες και ξηρασία, ενώ τον Αύγουστο καταγράφηκαν θερμοκρασίες-ρεκόρ.
Στη Σικελία το θερμόμετρο έφτασε τους 48,8 βαθμούς Κελσίου, ένα νέο προσωρινό ευρωπαϊκό ρεκόρ. Μεγάλες πυρκαγιές σημειώθηκαν σε πολλές χώρες της περιοχής, με την Αλγερία, τη νότια Τουρκία και την Ελλάδα να έχουν πληγεί ιδιαίτερα.
Οι πυρκαγιές παρήγαγαν 1,76 δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως, με τις πυρκαγιές στη Σιβηρία, την Τουρκία και τις ΗΠΑ να σπάνε ρεκόρ για την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που εξέπεμψαν. Η παγκόσμια μέση στάθμη της θάλασσας έφτασε σε νέο υψηλό το 2021, καθώς η τελευταία μέτρηση έδειξε ότι ήταν περίπου 100 χιλιοστά υψηλότερη από το προηγούμενο υψηλό ρεκόρ του 2020 των 91,3 χιλιοστών πάνω από τα επίπεδα του 1993.
Πλημμύρες και ξηρασίες
Ακραίες βροχοπτώσεις έπληξαν την επαρχία Χενάν της Κίνας από τις 17 έως τις 21 Ιουλίου. Η πόλη Τσεντσόου -πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της επαρχίας Χενάν- δέχτηκε στις 20 Ιουλίου 201,9 χιλιοστά βροχής σε μία ώρα (εθνικό ρεκόρ της Κίνας), ενώ συνολικά δέχτηκε 720 χιλιοστά, περισσότερο από τον ετήσιο μέσο όρο της. Η Δυτική Ευρώπη γνώρισε μερικές από τις πιο σοβαρές πλημμύρες που έχουν καταγραφεί στα μέσα Ιουλίου.
Τμήματα της Γερμανίας και του Βελγίου δέχτηκαν 100 έως 150 χιλιοστά βροχής σε μια ευρεία περιοχή στις 14-15 Ιουλίου σε ήδη κορεσμένο έδαφος, προκαλώντας πλημμύρες και κατολισθήσεις και περισσότερους από 200 θανάτους.
Οι επίμονες βροχοπτώσεις άνω του μέσου όρου το πρώτο εξάμηνο του έτους σε περιοχές στα βόρεια της Νότιας Αμερικής, ιδιαίτερα στη λεκάνη του βόρειου Αμαζονίου, οδήγησαν σε σημαντικές και μακροχρόνιες πλημμύρες στην περιοχή. Ο Ρίο Νέγκρο, ένας από τους μεγαλύτερους παραποτάμους του Αμαζονίου, έφτασε στο Μανάους (Βραζιλία) στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί. Πλημμύρες έπληξαν και περιοχές της ανατολικής Αφρικής, με το νότιο Σουδάν να έχει πληγεί ιδιαίτερα.
Σημαντική ξηρασία επηρέασε μεγάλο μέρος της υποτροπικής Νότιας Αμερικής για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Οι βροχοπτώσεις ήταν πολύ κάτω από τον μέσο όρο σε μεγάλο μέρος της νότιας Βραζιλίας, της Παραγουάης, της Ουρουγουάης και της βόρειας Αργεντινής. Η ξηρασία συνέβαλε επίσης σε μια ανθρωπιστική κρίση σε περιοχές του Κέρατος της Αφρικής, συμπεριλαμβανομένης της Σομαλίας, και στη νότια Μαδαγασκάρη.