Τον Φεβρουάριο του 2022 πέφτει στα κεραυνός η είδηση πως το Καρναβάλι της Πάτρας ματαιώνεται λόγω πανδημίας. Έχει προηγηθεί αντίστοιχη ματαίωση του καρναβαλιού της Βενετίας. Το σοκ διαδέχεται η πανδημία, το lock down και η κοινωνία της Αχαΐας όπως και ο υπόλοιπος κόσμος βαλτώνει στην αβεβαιότητα, στην ανασφάλεια και στα οικονομικά προβλήματα. Το Καρναβάλι ματαιώνεται για δεύτερη χρονιά το 2021 κι ενώ όλη η Ελλάδα βρίσκεται σε αυστηρό lock down. Οι ελπίδες για επιστροφή στην κανονικότητα το 2022 ελέω των εμβολιασμών, αποδεικνύονται φρούδες. Τρίτη χρονιά χωρίς τις παραδοσιακές εκδηλώσεις του Καρναβαλιού και η οικονομία της Πάτρας αναζητά ισοδύναμα για να καλύψει τη ζημιά των 30 εκατομμυρίων Ευρώ.
Οι πλέον απαισιόδοξοι πιστεύουν πως το Καρναβάλι της Πάτρας ανήκει στο παρελθόν. Οι μετριοπαθείς παραδέχονται πως τίποτα δε θα είναι ίδιο με το χθες και οι αισιόδοξοι κάνουν εναλλακτικές προτάσεις για να σωθεί ο θεσμός. Καλούν όλους τους πατρινούς να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους για να συνεχιστεί το έθιμο που έχει περάσει στο DNA των Αχαϊών, όμως συναντούν γραφειοκρατικές και υγειονομικές δυσκολίες και χρεώνουν στο Δήμο ατολμία και έλλειψη οργανωμένου σχεδίου αντιμετώπισης της κρίσης.
«Καταστράφηκαν και άλλαξαν επάγγελμα»
«Τελευταία στιγμή επιτράπηκαν οι όρθιοι στην εστίαση αλλά αυτό δε λέει τίποτα για το καρναβάλι. Το Καρναβάλι της Πάτρας είναι ταυτισμένο με τη μεγάλη παρέλαση πληρωμάτων και αρμάτων η οποία για τρίτη χρονιά δε θα γίνει με ότι αυτό σημαίνει. Είναι καταστροφή για πολλούς επαγγελματίες και ειδικά για αυτούς που φτιάχνουν στολές και ασχολούνται με την κατασκευή αξεσουάρ. Ξέρω πολλούς που ήδη έχουν αλλάξει επάγγελμα. Η Πάτρα ζούσε από το Καρναβάλι και μέσα σε τρία χρόνια χάθηκαν κοντά στα 90 εκατομμύρια Ευρώ. Η πόλη έπεσε πολύ χαμηλά. Δεν είναι τυχαίο πως η Δυτική Ελλάδα είναι πλέον η τρίτη φτωχότερη περιφέρεια της χώρας», λέει στο ethnos.gr o Τάκης Ματθαιόπουλος, καρναβαλιστής από κούνια και επιχειρηματίας στην εστίαση.
«Δε μας υπολογίζουν, κλαίμε με μαύρο δάκρυ»
Με αφανισμό κινδυνεύουν οι μικρο επιχειρηματίες και οι μοδίστρες που ασχολούνται με την δημιουργία και τη ραφή στολών. Στις καλές εποχές ράβονταν μέχρι και 200.000 στολές το χρόνο αλλά πλέον οι περισσότερες που χρησιμοποιούνται στα διάφορα πάρτυ είναι ενοικιαζόμενες από προηγούμενα χρόνια. «Η ζημιά είναι σε ποσοστό 100%», είπε με απογοήτευση στο ethnos.gr ο Σωτήρης Παπαδόπουλος που είναι ένας από τους πέντε επιχειρηματίες που παράγουν στολές και έχουν και κατάστημα πώλησης – ενοικίασης αποκριάτικων ειδών. «Δυστυχώς με εμάς κανείς δεν έχει ασχοληθεί σοβαρά. Ίσως γιατί είμαστε λίγοι, ίσως γιατί δεν έχουμε κάποιον σύλλογο και δεν έχουμε φωνή και δε μας υπολογίζουν. Πράγματι είμαστε πέντε καταστήματα, όμως, κάθε ένας από εμάς έχει 15-20 ραπτομηχανές που δούλευε κόσμος. Δε μιλάω βέβαια για τις μοδίστρες που εργάζονταν μόνες τους από το σπίτι και είναι απροσδιόριστος ο αριθμός τους. Πάνε όλοι αυτοί. Κλαίμε όλοι με μαύρο δάκρυ. Τρίτη χρονιά χωρίς το Καρναβάλι. Ακόμα και αυτοί που είχαν κάποιες αντοχές εξαντλήθηκαν».
«Το καρναβάλι πέρασε στην ιστορία»
Το χειρότερο είναι πως η πλειοψηφία των ανθρώπων που ζούσαν από το Καρναβάλι αρχίζουν να σκέφτονται το ενδεχόμενο πως το Καρναβάλι της Πάτρας πέρασε στην ιστορία: «Τίποτα δε θα είναι το ίδιο με το παρελθόν. Μετά από τρία χρόνια αδράνειας όλα περνάνε από το μυαλό μας. Δεν σκεφτόμαστε κάτι θετικό. Το 2020 είπαμε μια χρονιά είναι θα περάσει. Το 2021 είχαμε lock down και ήταν χειρότερα. Εφέτος είπαμε πως θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα με τα εμβόλια αλλά και πάλι τίποτα. Σκεφόμαστε ακόμα και το ενδεχόμενο να σταματήσει το καρναβάλι και να περάσει στην ιστορία«, προσφέρει ο Σωτήρης Παπαδόπουλος ο οποίος πλέον νοικιάζει ή πουλάει κάποιες στολές μέσω του ηλεκτρονικού καταστήματος που έχει δημιουργήσει προκειμένου να επιβιώσει: «Δεν έχω πλέον προσωπικό. Μόνος μου δουλεύω το μαγαζί και προσπαθώ να επιβιώσω μέσα στα πάγια που έχω να πληρώσω. Όσους είχα εργαζόμενους αναζητούν άλλους επαγγελματικούς προσανατολισμούς».
«Χάθηκαν 90 εκατομμύρια Ευρώ σε τρία χρόνια»
Την τραγική εικόνα της ματαίωσης των καρναβαλικών εκδηλώσεων για τρίτη χρονιά περιγράφει με τον πλέον ανάγλυφο τρόπο ο Δημήτρης Φάκαλος, ενεργός καρναβαλιστής επί σειρά ετών και επιχειρηματίας στην εστίαση: «Ο θεσμός του Καρναβαλιού και η πόλη της Πάτρας πλήττονται σε τρία επίπεδα, σε οικονομικό, σε κοινωνικό και εθιμικό – πολιτιστικό. Πρώτο και κυριότερο το οικονομικό. Κάθε χρονιά λείπουν από την πόλη 30 εκατομμύρια Ευρώ σύμφωνα με τις μελέτες του Εμπορικού Επιμελητηρίου, δηλαδή, συνολικά 90 εκατομμύρια Ευρώ. Δεν είναι μόνο η εστίαση και τα κλαμπ. Είναι οι 200.000 στολές που ράβονται από δεκάδες εργαζόμενους, είναι οι κατασκευαστές αρμάτων, οι διακοσμητές, οι 30.000 επισκέπτες που χάθηκαν και αντιστοιχούν στο 15% των ετήσιων διανυκτερεύσεων στην πόλη. Και όλα αυτά μέσα σε ένα 10ημερο. Είναι οι απώλειες στην εφοδιαστική αλυσίδα που ξεπερνούν το 70%. Είναι οι απώλειες στο εισόδημα των εργαζομένων. Το Καρναβάλι για την Πάτρα είναι ότι ο Ιούλιος για τις Κυκλάδες. Μέσα σε μία τριετία η Πάτρα από τρίτη πόλη στην Ελλάδα έπεσε στην τέταρτη θέση. Σε συνδυασμό με την πλήρη αποβιομηχανοποίηση όλης της Αχαΐας και της Δυτικής Ελλάδας έχουμε γίνει η τρίτη πιο φτωχή Περιφέρεια».
«Έχει μπει σε πορεία φθοράς»
Σχετικά με το πλήγμα που δέχεται η κοινωνία και η πολιστική κληρονομιά ο Δημήτρης Φάκαλος είπε: «Μιλάμε συνήθως για τα οικονομικά μεγέθη και δεν φωτίζουμε τις πραγματικές ζημιές σε κοινωνικό και πολιστικό επίπεδο. Το Καρναβάλι έχει μπει σε πορεία φθοράς. Χρειάζεται υπενθύμιση στην κοινωνία και ειδικά στους νέους. Η Πάτρα έχει 35.000 φοιτητές και αυτοί κάθε χρόνο φιλοξενούσαν φίλους και οικογένειες. Όλοι συμμετείχαν. Όλο αυτό μπαίνει όλο και πιο πίσω στο μυαλό μας».
«Χρειάζεται restart και στήριξη»
Σχετικά με τα προγράμματα στήριξης που έχουν συζητηθεί όλοι οι εμπλεκόμενοι υποστηρίζουν πως ακόμα πρέπει να γίνουν πολλά: «Πρέπει να γίνουν δύο βασικά πράγματα», τονίζει ο Δημήτρης Φάκαλος και εξηγεί: «Πρέπει να γίνει ένα restart στον θεσμό και παράλληλα να ενισχυθεί μέσω των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ. Δεύτερον πρέπει να γίνουν συντονισμένες και οργανωμένες ενέργειες από την κυβέρνηση για να στηριχτεί ο θεσμός και με άλλες παράλληλες εκδηλώσεις όπως για παράδειγμα μουσικά και θεατρικά δρώμενα. Δεν πρέπει να αφήσουμε να ξεχαστεί το Καρναβάλι της Πάτρας».
Μουσικοί μετανάστες στη Νέα Υόρκη
Σε τραγική κατάσταση βρέθηκαν μουσικοί, εργαζόμενοι τεχνικοί σε συστήματα ήχου και φωτισμού καθώς και οι Djs. Από τους κορυφαίους στο είδος του είναι ο Dj Παναγιώτης Κολιόπουλος με 25ετή εμπειρία σε καρναβαλικά πάρτυ και εκδηλώσεις, ενώ για πολλούς θεωρείται ο Dj του Καρναβαλιού. Μάλιστα πριν από 10 ημέρες έπαιξε μουσική σε δύο πάρτυ που έγιναν στη Νέα Υόρκη και ξεσήκωσε τους ομογενείς: «Προσπαθούμε να μαζέψουμε τα κομμάτια μας από τις απώλειες που είχαμε από τη ματαίωση του καρναβαλιού της Πάτρας. Εγώ αναγκάστηκα να βρω μεροκάματο στο εξωτερικό. Ευτυχώς, πήγαμε πολύ καλά στη Νέα Υόρκη. Διοργανώθηκαν δύο βραδιές. Μία βραδιά με μουσική από τη δεκαετία 80s και μία καρναβαλική. Εγινε χαμός και τονωθήκαμε και εμείς ψυχολογικά για να κάνουμε ένα restart τώρα που επιστρέψαμε στην Πάτρα για να σώσουμε ότι μπορούμε. Ο κόσμος δεν ήθελε να ακούει μουσική μέσα στην πανδημία. Υπήρχε και η απαγόρευση της μουσικής και μπήκε στην ανεργία πολύς κόσμος».
«Djs δεν έχουν να φάνε»
«Οργανώνουμε έναν σύλλογο Djs στην Πάτρα και εκδήλωσαν ενδιαφέρον 120 άτομα. Στην πραγματικότητα είναι πολλοί περισσότεροι. Οι πιο πολλοί από αυτούς είναι πνιγμένοι στα χρέη, δεν έχουν ούτε να πληρώσουν το ενοίκιο τους και βασικές καθημερινές ανάγκες τους. Κυριολεκτικά δεν έχουν να φάνε και περιμένουν πως και πως να κάνουν μεροκάματο. Προσπαθούμε αυτές τις δύο εβδομάδες να σώσουμε ότι μπορούμε αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα μπορέσουμε να φέρουμε στην πόλη τα 90 εκατομμύρια Ευρώ που χάθηκαν σε μία τριετία».
Παρέλαση με αυτοκίνητα
Τις δύο εβδομάδες που απομένουν μέχρι τη λήξη του καρναβαλιού άπαντες κάνουν έναν αγώνα δρόμου για να προσελκύσουν επισκέπτες μέσα από καρναβαλικά πάρτυ και άλλες εκδηλώσεις, ενώ την τελευταία στιγμή αποφασίστηκε να διοργανωθεί το παραδοσιακό κυνήγι του θησαυρού που διοργανώνει η Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου Πατρέων – Καρναβάλι Πάτρας. Παράπονα εκφράζονται από όλους για την έλλειψη οργανωμένου σχεδίου από τη Δημοτική Αρχή που έχει και τη βασική ευθύνη της διοργάνωσης του Καρναβαλιού: «Πολλές πόλεις σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας διαφύλαξαν με κάθε τρόπο τις παραδοσιακές τους εκδηλώσεις. Για παράδειγμα στην Καλαμάτα ακόμα και μέσα στην καραντίνα έγινε ο διαγωνισμός χορού. Εδώ στην Πάτρα δεν υπήρξε κανένα εναλλακτικό πλάνο από τον Δήμο. Δεν δώσαμε τις μάχες που έπρεπε όλοι μαζί. Ό,τι κάνουν το κάνουν οι ιδιώτες, όπως η παρέλαση των 967 αυτοκινήτων την ημέρα που άνοιξε το τριώδιο. Είχαν συντονιστεί όλοι με την ΕΡΑ και έπαιζαν την ίδια μουσική. Ηταν καταπληκτικό…», λέει ο Σωτήρης Παπαδόπουλος και προσθέτει:
«Αν δε το αναγεννήσουμε θα πεθάνει στα χέρια μας»
«Από τη στιγμή που απαγορεύτηκε η μεγάλη παρέλαση έγιναν προτάσεις να γίνει μία συμβολική παρέλαση μόνο στο Παμπελοποννησιακό στάδιο ή στην υψηλή Γέφυρα στο Ρίο αλλά τίποτα δεν προχώρησε. Εδώ που φτάσαμε χρειάζονται δυνατές και ομαδικές πρωτοβουλίες. Το καρναβάλι είναι στην κουλτούρα και στο αίμα μας όμως εάν μόνοι μας δεν καταφέρουμε να το αναγεννήσουμε το καρναβάλι της Πάτρας θα πεθάνει στα χέρια μας».