Εποχή Ταλιμπάν ξεκινά στο Αφγανιστάν. Η προέλαση των εξτρεμιστών ισλαμιστών μέχρι την αφγανική πρωτεύουσα, Καμπούλ, οδήγησε σε κατάρρευση της κυβέρνησης, με τον μέχρι σήμερα πρόεδρο της χώρας, Άσραφ Γάνι, να φυγαδεύεται από τη χώρα και να δηλώνει αργότερα πως έφυγε για να αποφευχθεί η αιματοχυσία.
Έχοντας πάρει ήδη τον έλεγχο του προεδρικού παλατιού, οι Ταλιμπάν τονίζουν ότι δεν πρόκειται να υπάρξει «μεταβατική κυβέρνηση» και ότι αναμένουν να γίνει «ομαλή» παράδοση της εξουσίας. Σύμφωνα με πληροφορίες που προέρχονται από αξιωματούχο των Ταλιμπάν, τις επόμενες ώρες θα ανακοινωθεί πως έχουν αναλάβει τον έλεγχο της χώρας και ότι η χώρα είναι πλέον το «Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν».
Ο μουλάς Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ είναι ο επικρατέστερος για να γίνει ο νέος ηγέτης της χώρας, ενώ αναμένεται να δοθεί γενική αμνηστία για όλες τους πολιτικούς ηγέτες της χώρας, συμπεριλαμβανομένου και του «φυγά» πρώην προέδρου Γάνι. Ήδη οι Ταλιμπάν έχουν ανοίξει τις φυλακές για να βγούν έξω οι κρατούμενοι.
Αξιωματούχος των Ταλιμπάν δήλωσε νωρίτερα στο Reuters πως η οργάνωση δεν επιθυμεί απώλειες καθώς αναλαμβάνει τον έλεγχο της εξουσίας. Εκπρόσωπος τον Ταλιμπάν εμφανίσθηκε καθησυχαστικός για τα δικαιώματα των γυναικών λέγοντας πως «θα τα σεβαστούμε…» και πως «πολιτική μας είναι οι γυναίκες να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση και την εργασία…» ζητώντας παράλληλα «να φορούν χιτζάμπ». Επανέλαβε τη θέση των Ταλιμπάν ότι «κανείς δεν πρέπει να φύγει από τη χώρα…» καθώς «χρειαζόμαστε όλους τους ταλαντούχους και ικανούς(…)» στο νέο ξεκίνημα.
Ωστόσο, σκηνές πανικού εκτυλίχθηκαν στην Καμπούλ, με πολλούς πολίτες να προσπαθούν να αποχωρήσουν από την πόλη. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες και το υπουργείο Εσωτερικών της χώρας, σημειώθηκαν πυροβολισμοί σε πολλά μέρη της πρωτεύουσας. Ένας εκπρόσωπος των Ταλιμπάν επιβεβαίωσε ότι μαχητές των Ταλιμπάν εισήλθαν στην πόλη, υποστηρίζοντας πως αυτό έγινε για να «αποκαταστήσουν τον νόμο και την τάξη». Επίσης, στην πόλη ακούγονται ισχυρές εκρήξεις.
Την ίδια ώρα, νοσοκομείο της Καμπούλ γνωστοποίησε ότι «περισσότεροι από 40 άνθρωποι» τραυματίστηκαν σε συγκρούσεις στα περίχωρα της αφγανικής πρωτεύουσας και εισήχθησαν για τις πρώτες βοήθειες ή για περαιτέρω νοσηλεία.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο εδρεύει στη Νέα Υόρκη, αναμένεται να συνεδριάσει αύριο το πρωί για να συζητήσει την κατάσταση στο Αφγανιστάν.
Τα λάθη των ΗΠΑ
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, γίνεται εμφανές πόσο γρήγορα έπεσαν έξω οι προβλέψεις του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν για την εξέλιξη των πραγμάτων, με την πολιτική ηγεσία στην Ουάσιγκτον να προσπαθεί πλέον απεγνωσμένα να ανασυγκροτηθεί. Η κυβέρνηση και ο ίδιος ο Μπάιντεν πίστευαν ότι θα περάσουν μήνες μέχρι να φθάσουν οι Ταλιμπάν στην πρωτεύουσα. Τώρα, παραδέχονται ότι δεν υπολόγισαν καλά.
Ήδη ορισμένοι στο Κογκρέσο ζητούν εξηγήσεις για το πώς οι υπηρεσίες πληροφοριών έπεσαν τόσο έξω για την κατάσταση στο έδαφος και γιατί δεν είχαν καταστρωθεί λεπτομερή σχέδια για την απομάκρυνση Αμερικανών και συμμάχων από τη χώρα. Ο αρχηγός του γενικού επιτελείου Μάρκ Μίλεϊ, ενημερώνοντας μέλη του Κογκρέσου, εκτίμησε ότι τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως η Αλ Κάιντα μπορούν να ανασυνταχθούν σε λιγότερο από δυο χρόνια. Παραδέχθηκε πως η κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί σε μεγαλύτερη απειλή για την αντιτρομοκρατία.
Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ομολόγησε πως «είναι γεγονός ότι οι αφγανικές δυνάμεις δεν μπόρεσαν να υπερασπιστούν τη χώρα» και πως «αυτό συνέβη πιο γρήγορα από ό,τι περιμέναμε». Υποστήριξε πάντως ότι η κυβέρνηση δεν είχε πολλές επιλογές από το να ξεκινήσει την αποχώρηση των στρατευμάτων την 1η Μαΐου, αποτέλεσμα της συμφωνίας που έκανε ο προηγούμενος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.
Σύμφωνα με τον υπουργό Άμυνας Λόιντ Όστιν, το Πεντάγωνο ήταν προετοιμασμένο για μια σειρά σενάρια, αλλά φαίνεται όχι για την απόλυτη κατάρρευση των δυνάμεων ασφαλείας της χώρας. «Είχαν όλα τα πλεονεκτήματα», είπε. «Είχαν 20 χρόνια εκπαίδευσης από τις συμμαχικές δυνάμεις, μια σύγχρονη αεροπορική δύναμη, καλό εξοπλισμό και όπλα. Αλλά δεν μπορεί κανείς να αγοράσει ηγεσία. Και αυτά ήταν που έλειπαν σε αυτή την περίπτωση».
Οι γερουσιαστές ενημερώθηκαν επίσης ότι είναι τουλάχιστον 60.000 άτομα στο Αφγανιστάν που πιθανώς δικαιούνται ειδική μεταναστευτική βίζα, αναφέρει το CNN, συμπληρώνοντας ότι ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε στο ερώτημα εάν ισχύει αυτός ο αριθμός.
Η στάση της Μόσχας
Έτοιμη να συνεργαστεί με την προσωρινή κυβέρνηση του Αφγανιστάν είναι η Ρωσία, σύμφωνα με το ανεξάρτητο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Interfax. Η προσωρινή διοίκηση αναμένεται να ηγηθεί από τους ηγέτες των Ταλιμπάν. Εκπρόσωπος της πρεσβείας, ο οποίος νωρίτερα δήλωσε ότι δεν υπάρχει άμεση ανάγκη εκκένωσης της αφγανικής πρωτεύουσας, είπε επίσης ότι η Ρωσία συμμετέχει σε πολιτικές επαφές στο Αφγανιστάν.
Ωστόσο, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαίωσε ότι η Μόσχα δεν αναγνωρίζει ακόμη τους Ταλιμπάν ως νόμιμη αρχή του Αφγανιστάν.
Άρον-άρον αποχωρούν οι ξένοι
Πανικό και έλλειψη συντονισμού εμφανίζει η επιχείρηση εκκένωσης των Αμερικανών πολιτών από το Αφγανιστάν, καθώς παρατηρείται συνωστισμός και στα δύο αεροδρόμια της Καμπούλ (πολιτικό και στρατιωτικό), με την αμερικανική πρεσβεία να έχει στείλει αλληλοσυγκρουόμενες οδηγίες προς όσους θέλουν να εγκαταλείψουν τη χώρα. Η νέα οδηγία λέει να «μείνουν εκεί που είναι» και να προσπαθήσουν να βρουν ένα ασφαλές σημείο μέχρι νεωτέρας. Σημειώνεται ότι ο πρέσβης των ΗΠΑ εγκατέλειψε την πρεσβεία, παίρνοντας μαζί του και τη σημαία.
Αξιωματούχος του ΝΑΤΟ ανακοίνωσε ότι όλες οι εμπορικές πτήσεις από το αεροδρόμιο της Καμπούλ ανεστάλησαν και ότι μόνο στρατιωτικά αεροπλάνα επιτρέπεται να χρησιμοποιούν τον χώρο. «Το ΝΑΤΟ βοηθάει να παραμείνει ανοιχτό το αεροδρόμιο της Καμπούλ για να διευκολυνθούν και να συντονιστούν οι αναχωρήσεις» από τη χώρα, ανάρτησε νωρίτερα γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στο Twitter, προσθέτοντας ότι συζήτησε τις τελευταίες εξελίξεις στο Αφγανιστάν με τον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, καθώς και πως έχει μιλήσει με τους υπουργούς Εξωτερικών του Καναδά, της Δανίας και της Ολλανδίας.
Το Πακιστάν κλείνει τα σύνορα
Αναμένοντας κύματα προσφύγων από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν ανακοίνωσε σήμερα ότι κλείνει το συνοριακό πέρασμα Torkhan με τη γειτονική χώρα. Όπως είπε ο υπουργός Εσωτερικών Ρασίντ Αχμάντ, τα σύνορα στην ουσία έκλεισαν όταν οι Αφγανοί αστυνομικοί παραδόθηκαν στους Ταλιμπάν, συμπληρώνοντας ότι εν όψει της κρίσης που έχει ξεσπάσει, το Πακιστάν δεν μπορεί να δεχθεί άλλους πρόσφυγες.
Από την άλλη πλευρά, το Ιράν προετοιμάζει στρατόπεδα υποδοχής προσφύγων σε τρεις επαρχίες κοντά στα σύνορα. Αξιωματούχος του υπουργείου Εσωτερικών τόνισε ωστόσο ότι η Τεχεράνη αναμένει ότι ο κόσμος που θα φθάσει θα επιστρέψει στην πατρίδα του, όταν σταθεροποιηθεί η κατάσταση στο Αφγανιστάν.