Γιατί να γίνει ανασχηματισμός;
Την φημολογία περί ανασχηματισμού τροφοδοτούν δυο υποκειμενικοί και δύο αντικειμενικοί παράγοντες.
Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται οι δηλώσεις αλλά κυρίως οι πράξεις του Κυριάκου Μητσοτάκη, δηλαδή του προσώπου που έχει ως αποκλειστικό προνόμιο να ορίζει ποια θα είναι τα μέλη του υπουργικού Συμβουλίου. Μέχρι στιγμής άλλωστε ο πρωθυπουργός έχει αποδείξει ότι οι αποφάσεις του για το κυβερνητικό σχήμα λαμβάνονται σε πολύ στενό κύκλο δίχως να προηγηθούν ουσιώδεις διαρροές. Αυτή η τακτική άλλωστε ακολουθήθηκε στις αλλαγές που έκανε στην αρχή του 2021.
Ένας αντικειμενικός παράγοντας που δικαιολογεί έναν άμεσο ανασχηματισμό είναι φυσικά το πολιτικό κόστος που έχει υποστεί η κυβέρνηση από τις πυρκαγιές. Η εικόνα μιας χώρας που «καίγονταν» το μεγαλύτερο μέρος του Αυγούστου δεν συνάδει με το προφίλ της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας που θέλει να καλλιεργήσει το Μέγαρο Μαξίμου. Ο δεύτερος σχετίζεται με το συνολικό χρόνο της παραμονής αυτής της κυβέρνησης στην εξουσία. Βρισκόμαστε ακριβώς στην μέση της θητείας της ως εκ τούτου δεν είναι καθόλου σπάνιο φαινόμενο σε αυτόν τον χρόνο οι κυβερνήσεις να αλλάζουν την δομή τους, να ενισχύουν τον πολιτικό χαρακτήρα τους, έχοντας στο ορίζοντα την εκλογική αναμέτρηση.
Τα πρόσωπα που βρίσκονται στο επίκεντρο
Αν αυτοί οι παράγοντες συνιστούν την «θεωρία» ενός επικείμενου ανασχηματισμού τα πράγματα στη «πράξη» είναι αρκετά πιο περίπλοκα. Ιδίως όσον αφορά τα πρόσωπα που θα φύγουν και αυτά που θα έλθουν.
Οι «επίμαχοι»
Εφόσον ο κυβερνητικός ανασχηματισμός γίνει προκειμένου να αμβλυνθούν οι εντυπώσεις από τις πυρκαγιές τότε τα ονόματα του Μιχάλη Χρυσοχοϊδη και του Νίκου Χαρδαλιά δεν μπορούν να παρά να εμπλακούν στις αλλαγές. Τουλάχισον ένα από τα δύο. Είτε με απομάκρυνση από την κυβέρνηση είτε με την μετάθεση σε άλλο πόστο. Πλην όμως η αλλαγή των συγκεκριμένων υπουργών θα σημάνει παράλληλα και μια έμμεση αποδοχή της αναποτελεσματικότητας της κυβέρνησης και σε άλλα πεδία.
Ο Μ.Χρυσοχοϊδής έχει δραστηριοποιηθεί σε μία σειρά θέματα που θεωρούνται σημαντική προτεραιότητα της κυβέρνησης όπως για παράδειγμα τα ζητήματα εσωτερικής ασφάλειας και φύλαξης των συνόρων, όσο και σε επιλογές με σαφές πολιτικό πρόσημο όπως η νομοθεσία για τον περιορισμό των διαδηλώσεων και η αστυνομία στα ΑΕΙ. Επίσης πρόκειται για το «είδος» του υπουργού που φαίνεται να προτιμά το Μέγαρο Μαξίμου: Δηλαδή προέρχεται από το εκσυγχρονιστικό κέντρο και συμφωνεί με κλασσικές «φιλελεύθερες» πολιτικές θέσεις που υπάρχουν ιστορικά στην Νέα Δημοκρατία.
Ο Νίκος Χαρδαλιάς από την άλλη «προσωποποιεί» την εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής στο νούμερο ένα ζήτημα των τελευταίων δύο χρόνων, δηλαδή την διαχείριση της πανδημίας. Αντίστοιχα λοιπόν θα ειναι τα μηνύματα τυχόν αντικατάστασής του.
Οι «σταθεροί»
Εφόσον αποφασιστεί να γίνει ανασχηματισμός, δύσκολα αυτός θα αγγίξει το οικονομικό επιτελείο. Η παρουσία του Θόδωρου Σκυλακάκη στην θέση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών αρμόδιου για την διαχείριση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης εγγυάται τον στιβαρό πρωθυπουργικό έλεγχο στα οικονομικά. Όσο για τον Χρήστο Σταϊκούρα είναι ό μόνος υπουργός που έχει λάβει την …εμπιστοσύνη της Κ.Ο της Ν.Δ στην Βουλή δια ειδικής ψηφοφορίας, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε εναντίον του πρόταση μομφής τον Οκτώβριο του 2020 και αυτή απορρίφθηκε.
Μεγάλη έκπληξη θα ήταν αν στον σχεδιασμό ενός πιθανού ανασχηματισμού περιλαμβάνεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών. Ο Νίκος Δένδιας έχει συνδέσει το όνομά του με την υπογραφή στρατηγικών διεθνών συμφωνιών για τα συμφέροντα της χώρας στην ευρύτερη περιοχή, όπως και με νομοθετικές πρωτοβουλίες ευρείας αποδοχής όπως η επέκταση της Αιγιαλίτιδας Ζώνης στο Ιόνιο. Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται και ο υπουργός Επικρατείας Κυριάκος Πιερακάκης λόγω της μεγάλης δημοφιλίας του αλλά και την εικόνα του ψηφιακού εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης.
Τρείς υπουργοί θεωρείται δύσκολο να μετακινήθούν εφόσον έχουν ανολοκλήρωτες νομοθετικές υποχρεώσεις. Όπως ο Κωστής Χατζηδάκης ο οποίος θα πρέπει να ολοκληρώσει την ψήφιση του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου. Το ίδιο ισχύει για τον Μάκη Βορίδη που «έχει στα σκαριά» σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών για τον δημόσιο τομέα. Στον «ίδιο παρανομαστή» και ο υπουργός Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας με δεδομένο ότι ο πρωθυπουργός έχει δεσμευθεί για την προώθηση κλιματικού νόμου μέσα στους επόμενους μήνες.
Οι «υπο συζήτηση»
Τα υπόλοιπα υπουργεία …συζητούνται. Είναι πιθανό να αποτελεί επιθυμία της ηγεσίας της Νέας Δημοκρατίας να δώσει το στίγμα ενός ριζικού ανασχηματισμού που θα αλλάξει την εικόνα της κυβέρνησης. Σε αυτή την περίπτωση αυτό αναγκαστικά «περνάει» από το αν θα μείνουν στις θέσεις τους κυβερνητικά στελέχη με σαφές πολιτικό στίγμα και ερείσματα στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας. Όπως για παράδειγμα ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης, ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας ή ο υπουργός Μετανάστευσης Νότης Μηταράκης.
Παράλληλα υπάρχουν υπουργοί που έχουν προξενήσει στο παρελθόν δυσαρέσκεια στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας, όπως ο προερχόμενος από το κέντρο Χάρης Θεοχάρης αλλά και η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως. Μάλιστα ειδικά για την τελευταία στο παρελθόν είχε «ακουστεί» η πιθανότητα για μετακίνησή της στο υπουργείο Δικαιοσύνης, εκεί που σήμερα βρίσκεται ο Κώστας Τσιάρας, με το προφίλ ενός «στρατιώτη της παράταξης» που δεν θα αρνηθεί την μετακίνησή του σε άλλο πόστο. Τέλος ένα ενδιαφέρον ερώτημα είναι το τι θα γίνει με την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη που συχνά συγκεντρώνει αντιδράσεις με τις κατά καιρούς επιλογές της.
Φυσικά περισσότερες είναι οι αλλαγές που μπορούν να γίνουν στους αναπληρωτές υπουργούς και στους υφυπουργούς. Αυτό όμως στην περίπτωση που ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιλέξει να κάνει έναν ανασχηματισμό «χαμηλού προφίλ».