Η ιστορία των εργαζόμενων που έγιναν εκατομμυριούχοι μέσα σε ένα βράδυ, όταν η εταιρεία για την οποία δουλεύουν μπήκε στο χρηματιστήριο, είναι γνωστή και σχετικά συνηθισμένη στη Wall Street. Όμως συνήθως, πρόκειται για νεαρούς προγραμματιστές που δουλεύουν στο next big thing της τεχνολογίας. Όχι για εργάτες σε ένα εργοστάσιο γιαουρτιού.
Αυτό ακριβώς, όμως, θα συμβεί όταν η Chobani μπει στο χρηματιστήριο. Μερικοί από τους ωρομίσθιους που δουλεύουν στο εργοστάσιό της θα γίνουν κυριολεκτικά εκατομμυριούχοι, καθώς θα βγάλουν 1 εκατ. δολάρια ή και παραπάνω από τις μετοχές που τους διανέμει η εταιρεία. Και αυτό δεν είναι κάτι που συμβαίνει συχνά σε αυτόν τον κλάδο.
Πριν από πέντε χρόνια, o ιδρυτής και CEO της εταιρείας, Χαμντί Ουλούκαγια, προκάλεσε αίσθηση όταν ανακοίνωσε το «δώρο» του προς τους υπαλλήλους του. Ο επιχειρηματίας, που έχει περιουσία 2,1 δισ. δολαρίων και θεωρείται ο «βασιλιάς του γιαουρτιού», ισχυρίζεται ότι ακολουθεί στρατηγική «anti-CEO». Όμως ακόμα και για έναν αντισυμβατικό μάνατζερ, η κίνηση αυτή είναι εντυπωσιακή. Οι 2.000 εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης της Chobani θα μοιράζονταν έως και το 10% της εταιρείας, όταν αυτή θα έμπαινε στο χρηματιστήριο ή θα πωλούνταν.
Όμως, η Chobani μπαίνει στο χρηματιστήριο με ετήσιο τζίρο 1,4 δισ. δολαρίων και μία αποτίμηση που σύμφωνα με το Reuters, μπορεί να ξεπεράσει τα 10 δισ. δολάρια. Αυτό σημαίνει ότι η αξία των μεριδίων των εργαζομένων αυξάνεται σημαντικά.
«Κάποιοι είπαν ότι είναι δημόσιες σχέσεις. Κάποιοι είπαν ότι είναι ένα δώρο. Εγώ είπα ότι δεν είναι δώρο. Το είδα. Το έχουν κερδίσει με τα ταλέντα και τη σκληρή δουλειά τους και δεν βλέπω να υπάρχει άλλος δρόμος», έχει πει ο Ουλούκαγια.
Έτσι και αλλιώς, ο Ουλούκαγια διοικεί την Chobani με ανθρωποκεντρική φιλοσοφία. Η εταιρεία έχει υιοθετήσει κατώτατο μισθό στα 15 δολάρια την ώρα και μέσο ωρομίσθιο στα 19 δολάρια, ενώ δίνει έξι εβδομάδες πληρωμένης γονικής άδειας για όλους τους εργαζόμενούς της (η γονική άδεια βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο επίκεντρο μίας πολύ μεγάλης συζήτησης στις ΗΠΑ).
Μάλιστα, ο Ουλούκαγια έχει χαρακτηρίσει την ιδέα ότι οι επιχειρήσεις υπάρχουν για να μεγιστοποιούν τα κέρδη των μετόχων τους σαν την πιο ανόητη που έχει ακούσει στη ζωή του. «Στην πραγματικότητα, οι επιχειρήσεις πρέπει να φροντίζουν πρώτα τους υπαλλήλους τους», λέει.
Ο Τούρκος που έμαθε στους Αμερικανούς να τρώνε «greek yoghurt»
Γιος μιας οικογένειας Κούρδων κτηνοτρόφων, ο Ουλούκαγια έζησε μια ημι-νομαδική ζωή στην Ανατολία, έως ότου οι γονείς του στον έστειλαν στη Νέα Υόρκη για να μάθει αγγλικά.
Όταν το 1996 ο πατέρας του του τηλεφώνησε, λέγοντας ότι σχεδίαζε να τον επισκεφθεί, ο 26χρονος τότε φοιτητής έψαξε να βρει όσα συνήθιζαν να τρώνε για πρωινό στο σπίτι τους στην Τουρκία: Ψωμί, ελιές και φέτα. Διαπιστώνοντας με έκπληξη ότι η καλύτερη φέτα που μπορούσε να βρει στα αμερικανικά σούπερ μάρκετ ήταν εντελώς άγευστη μπροστά σε εκείνη που έφτιαχνε η οικογένειά του στην Τουρκία, ο Ουλούκαγια έκανε χωρίς να το γνωρίζει το πρώτο βήμα για να γίνει δισεκατομμυριούχος.
Τα επόμενα χρόνια, προσάρμοσε την οικογενειακή τους συνταγή στις τοπικές πρώτες ύλες και τα γούστα των Αμερικανών καταναλωτών και άρχισε να πουλά τη δική του φέτα, την οποία ονόμαζε «Euphrates». Ο ίδιος έτρεχε το μικρό του εργοστάσιο, χειριζόταν τις πωλήσεις, το μάρκετινγκ, τις επαφές με τους πελάτες χονδρικής. Έκανε μόνος του μέχρι και τις διανομές, και κάποιες φορές, εξουθενωμένος από την πολλή δουλειά, κοιμόταν μέσα στο σαράβαλο φορτηγάκι του.
Η ευκαιρία της ζωής του, όμως, ήρθε μέσω του ταχυδρομείου, όταν ένα τοπικό μεσιτικό γραφείο του έστειλε ένα φυλλάδιο, διαφημίζοντας κάποιο εργοστάσιο που πωλούνταν. Με μια μηχανική κίνηση, ο Ουλούκαγια το πέταξε στα σκουπίδια, αλλά λίγο μετά το ξανασκέφτηκε, και πολύ σύντομα επισκέφθηκε το ακίνητο. Ήταν ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο γιαουρτιού της Kraft, σχεδόν 100 χρόνων, σε κάποιον επαρχιακό δρόμο του New Berlin, στην κεντρική Νέα Υόρκη.
Ο μετανάστης από την Τουρκία αγόρασε το εργοστάσιο με δανεικά χρήματα και έχοντας πάντα στο μυαλό του το ελληνικό γιαούρτι που πουλούσε στα αμερικανικά ντελικατέσεν η ΦΑΓΕ, πέρασε δύο χρόνια τελειοποιώντας τη δική του συνταγή.
Το 2007 παρέδωσε το πρώτο του φορτίο με γιαούρτια Chobani, σε ένα εβραϊκό σούπερ μάρκετ στο Λονγκ Άιλαντ και μέσα στον πρώτο χρόνο, κατάφερε να πραγματοποιήσει πωλήσεις 25 εκατ. δολαρίων. Σήμερα, ο Ουλούκαγια μετανιώνει που στα πρώτα του βήματα επέλεξε να πουλήσει το προϊόν του σαν «ελληνικό γιαούρτι». Στην πραγματικότητα, αυτό που έκανε ήταν να συστήσει στο αμερικανικό καταναλωτικό κοινό το στραγγιστό γιαούρτι, το οποίο απείχε κατά πολύ από τα νερουλά, γεμάτα ζάχαρη και συντηρητικά γιαούρτια που έως τότε κυκλοφορούσαν σε αυτή την τεράστια αγορά.
Το «Greek yoghurt» έγινε πολύ γρήγορα η νέα μανία των Αμερικανών και η Chobani έφτασε το 2012 να κατέχει το 44% αυτής της γοργά αναπτυσσόμενης αγοράς.
Σήμερα, η Chobanin επεκτείνεται δυναμικά στους έτοιμους καφέδες και τα φυτικά γάλατα, τα οποία και εμφανίζουν μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης.