Το ενεργειακό μίγμα σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο, δεδομένου ότι οι εθνικές αγορές επηρεάζουν η μία την άλλη, έγινε ακριβότερο αφού κυριαρχεί το φυσικό αέριο που συνεχίζει τις υψηλές πτήσεις.
Συνεχίζουν το ξέφρενο ράλι οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη την Ευρώπη, με το ενεργειακό κόστος των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων κυριολεκτικά να σπάει τα κοντέρ. Είναι ενδεικτικό ότι, παρά το γεγονός ότι η εγχώρια χονδρεμπορική αγορά σημειώνει ένα ακόμη ρεκόρ σήμερα (αγγίζοντας τα 286 ευρώ ανά Μεγαβατώρα), σε έξι χώρες της Ε.Ε. οι τιμές κινούνται σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα.
Η επέλαση ψυχρής μάζας από την Αρκτική έριξε τις θερμοκρασίες σε κεντρικές και δυτικές περιοχές της Ευρώπης με αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου για τη θέρμανση των νοικοκυριών.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, στην ανατολική Γαλλία και τη Γερμανία οι θερμοκρασίες υποχώρησαν και κάτω από τους 0 βαθμούς Κελσίου και οι τιμές χονδρεμπορικής για το ηλεκτρικό ρεύμα εκτινάχθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ.
Βασική αιτία των ανατιμητικών πιέσεων αποτελεί το κόστος του φυσικού αερίου. Ενδεικτικό είναι πως το συμβόλαιο Δεκεμβρίου στον ολλανδικό κόμβο διαπραγμάτευσης φυσικού αερίου TTF κινιόταν χθες στα 90,85 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Σύμφωνα με το Reuters, η τιμή του φυσικού αερίου καταγράφει αύξηση κατά 300% σε ετήσια βάση, διαψεύδοντας τις ελπίδες που είχαν διαφανεί στις αρχές του Νοεμβρίου για αποκλιμάκωση του κόστους, έπειτα από τις δηλώσεις του Ρώσου προέδρου για την ενίσχυση των εξαγωγών καυσίμου προς την Ευρώπη.
Στο ράλι ωστόσο του φυσικού αερίου ήρθε να προστεθεί τις τελευταίες ημέρες και το ράλι των δικαιωμάτων ρύπων, το οποίο επιβαρύνει το κόστος παραγωγής των θερμοηλεκτρικών εργοστασίων. Έτσι, χθες οι τιμές των δικαιωμάτων κινούνταν στα 69,29 ευρώ ανά τόνο, λίγο χαμηλότερα από τα 70 ευρώ ανά τόνο που καταγράφηκαν χθες, και τα οποία αποτελούν την υψηλότερη ιστορικά τιμή που έχει ποτέ σημειωθεί στο Χρηματιστήριο Ρύπων.
Πέρα από την αιφνιδιαστική επιδείνωση των καιρικών συνθηκών, η άπνοια στέρησε από την Ολλανδία, τη Δανία και τη Γερμανία την αιολική ενέργεια με τα στοιχεία να δείχνουν πως λείπουν τουλάχιστον 15 με 20 Γιγαβάτ.
Έτσι το ενεργειακό μίγμα των χωρών αυτών αλλά και συνολικά της Ε.Ε. μια και οι εθνικές αγορές επηρεάζουν η μία την άλλη έγινε ακριβότερο αφού κυριαρχεί το φυσικό αέριο.
Οι εξελίξεις αυτές, όπως παρατηρούν αναλυτές, υποβάλλουν σε ένα πρώτο τεστ τα ενεργειακά συστήματα της Ε.Ε. ενόψει ενός πολύ βαρύ χειμώνα, με βάση τις μετεωρολογικές προβλέψεις αλλά και την ενεργειακή κατάσταση στις αγορές των κρατών – μελών.
Φόβοι για νέα εκτίναξη τον Δεκέμβριο
Σε κάθε περίπτωση, η εκτίναξη των τιμών καθιστά βάσιμους τους φόβους ότι τα «χειρότερα βρίσκονται μπροστά», καθώς στο παραπάνω εκρηκτικό μίγμα θα προστεθεί το επόμενο χρονικό διάστημα και η ενίσχυση της κατανάλωσης ρεύματος, με την έλευση του χειμώνα και την πτώση των θερμοκρασιών. Μιλώντας τη Δευτέρα στο Reuters, στέλεχος της Refinitiv δεν απέκλειε το ενδεχόμενο οι τιμές αερίου να σκαρφαλώσουν ακόμη παραπάνω, στα επίπεδα του Οκτωβρίου, ενώ άλλοι αναλυτές προβλέπουν ότι οι τιμές των δικαιωμάτων CO2 δεν θα αποκλιμακωθούν μέχρι τον επόμενο Μάρτιο.
Επομένως, με δεδομένο ότι η μέση χονδρεμπορική τιμή στην Ελλάδα διαμορφώνεται στα 228,36 €/MWh τον τρέχοντα μήνα, είναι εξαιρετικά πιθανό ήδη από τον Νοέμβριο να «κλείσει» πάνω από τα 220 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Σε μία τέτοια περίπτωση, θα ανατραπούν τα δεδομένα με τα οποία σχεδίασε η κυβέρνηση την τελευταία αύξηση της επιδότησης στο ρεύμα (στα 13 λεπτά του ευρώ), υπολογίζοντας τιμή χονδρικής στην Ελλάδα 200 ευρώ ανά Μεγαβατώρα τον Νοέμβριο και 220 ευρώ τον Δεκέμβριο.
Όπως είναι φυσικό, η ανατροπή αυτή σημαίνει πως θα ροκανισθεί ένα σημαντικό από το προβλεπόμενο όφελος της επιδότησης στους λογαριασμούς, παρόλο που αυτή υπερδιπλασιάστηκε.
Στο υπουργείο ΠΕΝ, σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένουν την εξέλιξη των τιμών όλου του Νοεμβρίου προκειμένου να προχωρήσουν σε τελική αξιολόγηση του ενεργειακού κόστους και συγκεκριμένα αν θα χρειαστεί κι άλλη αύξηση της επιχορήγησης των λογαριασμών ρεύματος.