Το λάδι, που περιέχεται σε πολλά συσκευασμένα τρόφιμα, θα μπορούσε να επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου και διάφορες νευρολογικές παθήσεις.
Για επικίνδυνες γενετικές μεταβολές στον εγκέφαλο ευθύνεται το λάδι σόγιας, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια.
Το σογιέλαιο αποτελεί αγαπημένη επιλογή των εστιατορίων fast-food για το τηγάνισμα, ενώ συχνά προστίθεται σε διάφορα συσκευασμένα τρόφιμα, αλλά χρησιμοποιείται και από τους κτηνοτρόφους.
Μάλιστα, όπως δείχνουν τα δεδομένα της Αμερικανικής Υπηρεσίας Γεωργίας, πρόκειται για το πιο ευρέως καταναλωμένο λάδι στις ΗΠΑ, καθώς χρησιμοποιείται συχνά στη μαγειρική από τα αμερικανικά νοικοκυριά.
Όπως αναφέρει σχετική έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Endocrinology Endocrinology Endocrinology», η κατανάλωση σογιέλαιου όχι μόνο οδηγεί στην παχυσαρκία και στο διαβήτη, αλλά θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει νευρολογικές παθήσεις όπως είναι ο αυτισμός, το Αλτσχάιμερ, η αγχώδης διαταραχή και η κατάθλιψη.
Οι επιπτώσεις του σογιέλαιου στον οργανισμό
Οι επιστήμονες τάισαν τα ποντίκια που επέλεξαν ως πειραματόζωα με διατροφή υψηλή σε λίπος. Χώρισαν τα ποντίκια σε τρεις ομάδες, οι οποίες λάμβαναν μια από τις τρεις επιλογές: σογιέλαιο, σογιέλαιο τροποποιημένο για να είναι χαμηλό σε λινελαϊκό οξύ και λάδι καρύδας.
Σε προηγούμενη έρευνα του 2015, η ίδια ομάδα είχε ανακαλύψει ότι το λάδι σόγιας προκαλεί παχυσαρκία, διαβήτη, αντίσταση στην ινσουλίνη και λιπώδες ήπαρ στα ποντίκια. Δύο χρόνια αργότερα, νέα μελέτη διαπίστωσε ότι εάν έχει γίνει επεξεργασία στο συγκεκριμένο λάδι, προκειμένου να είναι χαμηλό σε λινελαϊκό οξύ, τότε προκαλείται λιγότερη παχυσαρκία και αντίσταση στην ινσουλίνη.
Ωστόσο, η τελευταία έρευνα συμπέρανε ότι δεν υπήρχε κάποια ουσιαστική διαφορά μεταξύ του συμβατικού και του τροποποιημένου σογιέλαιου στον εγκέφαλο.
Πιο συγκεκριμένα, οι επιστήμονες εντόπισαν ότι το λάδι σόγιας προκαλεί σημαντικές επιπτώσεις στον υποθάλαμο του εγκεφάλου, όπου και λαμβάνουν χώρα πολλές σημαντικές λειτουργίες.
«Ο υποθάλαμος ρυθμίζει το σωματικό βάρος δια μέσου του μεταβολισμού, διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασία και παίζει βασικό ρόλο στην αναπαραγωγή, την ανάπτυξη και την ανταπόκριση στο στρες», εξηγεί η επικεφαλής της έρευνας, δρ. Margarita Curras-Collazo.
Γενετικές μεταβολές στον εγκέφαλο
Η ομάδα επίσης διαπίστωσε ότι ένας μεγάλος αριθμός γονιδίων στα ποντίκια που τρέφονταν με σογιέλαιο δεν λειτουργούσε σωστά. Ένα παράδειγμα είναι η ωκυτοκίνη, γνωστή ως η ορμόνη της «αγάπης» και του συναισθηματικού δεσμού, τα επίπεδα της οποίας ήταν μειωμένα στους ποντικούς που κατανάλωναν σογιέλαιο. Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε περίπου 100 ακόμη γονίδια που επηρεάστηκαν από την κατανάλωση του εν λόγω τροφίμου.
Η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να σημαίνει ότι το σογιέλαιο επιδρά όχι μόνο στον μεταβολισμό, αλλά και στη λειτουργία του εγκεφάλου, επηρεάζοντας ασθένειες όπως είναι ο αυτισμός και η νόσος του Πάρκινσον. Προς το παρόν, εντούτοις, δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι το σογιέλαιο είναι ο καταλυτικός παράγοντας για την εμφάνιση τέτοιων ασθενειών.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι τα ευρήματα της μελέτης σχετίζονται μόνο με το σογιέλαιο και όχι με άλλα λάδια ή άλλα προϊόντα σόγιας.
«Μην πετάξετε το τόφου, το γάλα σόγιας, τα edamame ή τη σάλτσα σόγιας», σχολιάζει η Frances Sladek, τοξικολόγος και καθηγήτρια κυτταρικής βιολογίας στο UCR. «Πολλά προϊόντα σόγιας περιέχουν μόνο μικρές ποσότητες του ελαίου και μεγάλες ποσότητες υγιεινών συστατικών, όπως λιπαρών οξέων και πρωτεϊνών».
Στο σημείο αυτό, πρέπει να τονίσουμε ότι το πείραμα διεξήχθη με ποντίκια για πειραματόζωα, κάτι που σημαίνει ότι οι επιπτώσεις δεν είναι απαραίτητα οι ίδιες και για τους ανθρώπους. Επιπλέον, η έρευνα χρησιμοποίησε αρσενικά ποντίκια, μολονότι η ωκυτοκίνη είναι μια ορμόνη που συνδέεται με τη μητρότητα και τον τοκετό, επομένως θα έπρεπε να επαναληφθούν αντίστοιχες μελέτες και με θηλυκά ποντίκια.
Μια επιπλέον επισήμανση: Η ερευνητική ομάδα δεν έχει προς στιγμήν απομονώσει τις χημικές ουσίες στο σογιέλαιο που να ευθύνονται για τις αλλαγές που βρέθηκαν στον υποθάλαμο, αλλά έχουν αποκλείσει το λινελαϊκό οξύ (καθώς το τροποποιημένο έλαιο παρήγαγε επίσης γενετικές διαταραχές) και τη στιγμαστερόλη, μια χημική ουσία που μοιάζει με τη χοληστερόλη και βρίσκεται εκ φύσεως στο σογιέλαιο. Ο προσδιορισμός των συστατικών που ευθύνονται για τις αρνητικές επιδράσεις είναι μια σημαντική περιοχή επόμενης μελέτης για την ερευνητική ομάδα.
Ωστόσο, ο περιορισμός της κατανάλωσης του σογιέλαιου μόνο οφέλη μπορεί να έχει για τον άνθρωπο: «Εάν υπάρχει ένα μήνυμα που θέλω ο κόσμος να κρατήσει είναι αυτό: Μειώστε την κατανάλωση σογιέλαιου», καταλήγει o πρώτος συγγραφέας της μελέτης, Poonamjot Deol.