Με τα ευρωπαϊκά κράτη να ετοιμάζονται για μια ενεργειακή βαρυχειμωνιά και να επεξεργάζονται εναλλακτικά σενάρια για την περιορισμό της κατανάλωσης η ανησυχία στους πολίτες εντείνεται για το «λογαριασμό» που θα πληρώσουν. Μια εικόνα για το πόσο βαρύς ενεργειακά θα είναι ο επόμενος χειμώνας θα δοθεί το διήμερο 20 και 21 Ιουλίου, οπότε και θα υπάρξουν εξελίξεις σε πολλά μέτωπα ταυτόχρονα.
Ειδικότερα στις 20 του μήνα η Κομισιόν θα παρουσιάσει το πολυαναμενόμενο σχέδιο για την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, έχοντας επεξεργαστεί και εναλλακτικά σενάρια σε περίπτωση που η Ρωσία προχωρήσει σε μονομερή και αιφνιδιαστική πλήρη διακοπή των ροών αερίου προς την Ευρώπη εντός του έτους. Την ίδια ημέρα θα ξεκαθαρίσει το τοπίο στην Ιταλία, καθώς ο πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι θα παρέμβει στη Βουλή και στη Γερουσία και στη συνέχεια αναμένεται νέα ψήφος εμπιστοσύνης (υπενθυμίζεται πως ο Ιταλός πρόεδρος Σ. Ματαρέλα δεν έκανε την προηγούμενη εβδομάδα αποδεκτή την παραίτηση του Μ. Ντράγκι).
Την αμέσως επόμενη ημέρα η ρωσική πλευρά θα ανοίξει τα χαρτιά της για το αν τελικά ο Nord Stream 1 -που προμηθεύει με αέριο την Κεντρική Ευρώπη – θα λειτουργήσει κα στις 22 Ιουλίου. Υπενθυμίζεται πως ο αγωγός έχει κλείσει με τη Gazprome να αναφέρει πως αυτό έγινε για λόγους συντήρησης, ωστόσο μένει να φανεί αν τελικά υπάρχει πιθανότητα να ανοίξουν ξανά οι στρόφιγγες την Παρασκευή.
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο παρακολουθούν με προσοχή τις εξελίξεις και έχουν ήδη εκπονήσει ένα plan b, διαβεβαιώνοντας πως δεν θα υπάρξουν προβλήματα επάρκειας. Σε αυτή τη φάση ο σχεδιασμός προβλέπει εξασφάλιση LNG (με τη Ρεβυθούσα να έχει σημαντικό ρόλο), διπλασιασμό της παραγωγής λιγνίτη και λειτουργία με εναλλακτικά καύσιμα – ντίζελ των πέντε μονάδων φυσικού αερίου.
Ωστόσο ανησυχία υπάρχει στην κυβέρνηση για την πορεία των τιμών, καθώς τυχόν κλείσιμο της στρόφιγγας του ρωσικού φυσικού αερίου θα έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις στην ενεργειακή επάρκεια της Ευρώπης. Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει μεγάλο αντίκτυπο τόσο στην αναζήτηση LNG (αφού θα υπάρχει μεγαλύτερος συναγωνισμός για την πρόσβαση σε υγροποιημένο αέριο) όσο και στην αύξηση των τιμών λόγω της μεγάλης ζήτησης.
Προς το παρόν τηρείται στάση αναμονής, καθώς μένει να φανεί πόσο τολμηρά θα κινηθεί η Ε.Ε. το επόμενο διάστημα και αν για παράδειγμα θα προχωρήσουν προτάσεις όπως η επιβολή πλαφόν στις τιμές (θέμα που ενώνει τον ευρωπαϊκό Νότο). Ενα θέμα που είναι ψηλά στην ελληνική ατζέντα είναι και η αποσύνδεση των τιμών ρεύματος από το φυσικό αέριο (μάλιστα αναμένεται να κατατεθούν προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση). Μια εικόνα των επόμενων κινήσεων θα δοθεί στις 26 Ιουλίου στο συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας, όπου θα φανεί αν θα επιλέγουν ουσιαστικές λύσεις ή απλά οι ευρωπαίοι θα κλωτσήσουν το τενεκεδάκι λίγο πιο κάτω.
Το κύμα αυξήσεων και η απειλή του λαϊκισμού χτυπούν «καμπανάκι» στην κυβέρνηση
Για ένα δύσκολο χειμώνα ετοιμάζεται η κυβέρνηση, καθώς τυχόν εκτίναξη των τιμών στην ενέργεια θα οδηγήσει σε ένα «τσουνάμι» αυξήσεων ακόμα και σε μια σειρά βασικών αγαθών. Με τα νοικοκυριά να μην έχουν συνέλθει τόσο από τα «ηλεκτροσόκ» στους λογαριασμούς τον περασμένο χειμώνα όσο και από το ράλι των ανατιμήσεων σε προϊόντα και υπηρεσίες, αναζητούνται νέα μέτρα στήριξης. Ωστόσο στο οικονομικό επιτελείο θέλουν να κρατήσουν εφεδρείες για τον χειμώνα, καθώς ο δημοσιονομικός χώρος είναι πεπερασμένος
Μια σειρά εξελίξεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο εντείνουν την ανησυχία στο κυβερνητικό στρατόπεδο για την πορεία των τιμών και την πίεση που μπορεί να ασκηθεί στα νοικοκυριά. Για παράδειγμα η υποχώρηση του ευρώ – που έφτασε στα επίπεδα του δολαρίου- τροφοδοτεί έμμεσα την αύξηση των τιμών στα καύσιμα και σε πρώτες ύλες που εισάγονται από τρίτες χώρες (που σε μεγάλο ποσοστό τιμολογούνται σε δολάρια). Παράλληλα αυτή την Πέμπτη θα υπάρξουν και οι ανακοινώσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την αύξηση των επιτοκίων, σε μια προσπάθεια να τιθασευθεί ο πληθωρισμός
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο παρακολουθούν με προσοχή τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο όχι μόνο στο φλέγον θέμα της οικονομίας αλλά και στην πολιτική σκηνή. Το κύμα ακρίβειας μπορεί να ενισχύσει τις φωνές του λαϊκισμού στο εσωτερικό της Ε.Ε. και αυτό είναι κάτι που προκαλεί έντονο προβληματισμό, καθώς ενδέχεται να επηρεάσει και την ταχύτητα με την οποία θα λαμβάνονται οι αποφάσεις.
Ρητορική αυτοδυναμίας με ευρωπαϊκό «αέρα»
Από το γαλάζιο στρατόπεδο επισημαίνεται πως ολόκληρη η Ευρώπη διέρχεται τη στιγμή αυτή μια κρίσιμη περίοδο κατά την οποία απαιτούνται δύσκολες και γρήγορες αποφάσεις. Και στο πλαίσιο αυτό δίνεται από την Πειραιώς βαρύτητα στην ανάγκη οι επόμενες κάλπες να βγάλουν σταθερή κυβέρνηση, με το επιχείρημα πως με τον τρόπο αυτό θα αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικότητα οι πολλαπλές εξωγενείς κρίσεις.
Είναι εμφανές πως το «χαρτί» της σταθερότητας θα προτάσσει διαρκώς η κυβερνητική πλευρά σε αυτή την μακρόσυρτη προεκλογική περίοδο για να αποφύγει μια χαλαρή ψήφο στην κάλπη της απλής αναλογικής. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το σύνθημα «αυτοδύναμη Ελλάδα», με το οποίο θα πορευθεί η Νέα Δημοκρατία μέχρι τις εκλογές.