Προβληματικό, δύσκολο στην εφαρμογή του και με απομακρυσμένο ορίζοντα υλοποίησης φαίνεται να είναι το μπόνους για την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας κατά 15%, που συνοδεύει τις νέες κλιμακωτές επιδοτήσεις ρεύματος από τον Οκτώβριο. Επιπλέον, από την έκπτωση αυτή εξαιρείται η συντριπτική πλειοψηφία των οικιακών καταναλωτών.
Όπως προκύπτει από την αποκωδικοποίηση των χθεσινών ανακοινώσεων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στην πρώτη κατηγορία των μηνιαίων καταναλώσεων έως 500 κιλοβατώρες, που θα έχει τη μεγαλύτερη επιδότηση (0,436 ευρώ/KWh), εμπίπτει το 90% των νοικοκυριών. Για όλους αυτούς τους καταναλωτές δεν προβλέπεται πριμ εξοικονόμησης, ακόμη κι αν καταφέρουν να την επιτύχουν. Με άλλα λόγια, σχεδόν το σύνολο των οικιακών καταναλώσεων εκτιμήθηκε από την κυβέρνηση ότι δεν χρειάζεται κίνητρα για τη μείωση της κατανάλωσής του, ακυρώνοντας επί της ουσίας τον διακηρυγμένο στόχο, αφού έτσι μένει εκτός ένας μεγάλος όγκος κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Πέρα από αυτό, παράγοντες της αγοράς προμήθειας που μίλησαν στο Euro2day.gr επισήμαναν τις αντικειμενικές τεχνικές δυσκολίες που συνεπάγεται η εφαρμογή του νέου μέτρου. Πρώτα πρώτα, διευκρινίζεται ότι για να δοθεί το μπόνους εξοικονόμησης, θα πρέπει να έχει γίνει η καταμέτρηση της κατανάλωσης από τον ΔΕΔΔΗΕ, που πραγματοποιείται ανά 4μηνο, στην εκκαθάριση των λογαριασμών. Έτσι, διασφαλίζεται εικόνα πραγματικής κατανάλωσης, για να μπορεί να συγκριθεί με την αντίστοιχη του 2021. Στο ενδιάμεσο, είτε αφορά σε μηνιαία τιμολόγια είτε σε διμηνιαία, οι χρεώσεις γίνονται με βάση το ιστορικό κατανάλωσης ενός νοικοκυριού και όχι την πραγματική κατανάλωση, αφού η χώρα μας υστερεί στην εγκατάσταση «έξυπνων» μετρητών.
Πρόβλημα πρώτο: Δεν είναι βέβαιο ότι ο ΔΕΔΔΗΕ πραγματοποιεί μετρήσεις ανά 4μηνο. Είτε γιατί τα συνεργεία του δεν επαρκούν, είτε βρίσκουν κλειστά σπίτια και αδυνατούν να κάνουν το έργο τους. Υπάρχουν και στην Αττική νοικοκυριά που έχουν να δουν καταμέτρηση της πραγματικής κατανάλωσής τους εδώ και έξι μήνες ή και παραπάνω. Αυτοί οι καταναλωτές αντικειμενικά δεν θα μπορούν να πάρουν μπόνους.
Πρόβλημα δεύτερο: Στην περίπτωση της καταμέτρησης και με δεδομένο ότι το μέτρο ισχύει από Οκτώβριο, τα νοικοκυριά θα δουν το όφελος από την εξοικονόμηση στα τιμολόγια του… Φεβρουαρίου 2023. Όταν, δηλαδή, ο χειμώνας θα αρχίζει σταδιακά να εκπνέει και η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας θα μειώνεται.
Πρόβλημα τρίτο: Τι θα γίνει εάν η καταμέτρηση περιλαμβάνει και μήνες πριν από τον Οκτώβριο; Δηλαδή, το 4μηνο της καταμέτρησης αφορά, για παράδειγμα, Αύγουστο-Νοέμβριο; Κρίσιμη υποσημείωση. Η καταμέτρηση του ΔΕΔΔΗΕ δίνει ένα συνολικό νούμερο για όλο το επίμαχο διάστημα, δεν μετρά κατανάλωση μήνα μήνα. Αυτό θα μπορούσε να γίνει αν υπήρχαν οι «έξυπνοι» μετρητές. Οπότε στην περίπτωση αυτή, πώς και με τι θα γίνει η σύγκριση; Και ποια κατηγορία κατανάλωσης θα αφορά; Μήπως έτσι διαγράφεται ο κίνδυνος να αδικηθούν νοικοκυριά;
Επί του πρακτέου τώρα, κι αυτή η ίδια η εξοικονόμηση είναι με πολλούς αστερίσκους. Για τους εμπορικούς καταναλωτές μοιάζει αδύνατη, εκτός κι αν αποφασίσουν να περιορίσουν την επαγγελματική δραστηριότητά τους, για να επιδείξουν μείωση ηλεκτρικής ενέργειας. Για τα νοικοκυριά, επίσης φαντάζει δύσκολο, ειδικά για όσα από αυτά έχουν ενεργοβόρες συσκευές που δεν μπορούν να τις αντικαταστήσουν ή θα χρησιμοποιήσουν κατά κόρον τον ηλεκτρισμό για τη θέρμανσή τους. Γιατί μόνο με το να κλείνει κανείς τα φώτα, εξοικονόμηση δεν επιτυγχάνεται, κατά γενική ομολογία.
Κλιμακωτές επιδοτήσεις
Σε ό,τι αφορά, εξάλλου, τις κλιμακωτές επιδοτήσεις, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του ΥΠΕΝ, υπάρχουν τρεις κατηγορίες. Για να δει κάποιος καταναλωτής τι θα πληρώνει στον προμηθευτή του τον Οκτώβριο, θα πρέπει πρώτα να ελέγξει τον λογαριασμό του για να δει σε ποια κατηγορία κατανάλωσης εμπίπτει, με απλά λόγια, πόσες κιλοβατώρες χονδρικά καταναλώνει τον μήνα. Στη συνέχεια θα πρέπει να αφαιρέσει από τις τιμές προμήθειας που έχουν ανακοινωθεί για τον επόμενο μήνα το αντίστοιχο ποσό των επιδοτήσεων.
Έτσι, θα γνωρίζει το τελικό ποσό χρέωσης. Το μπόνους, όπως προαναφέρθηκε, θα το δει, αν καταφέρει να μειώσει κατά 15% την κατανάλωσή του, στον εκκαθαριστικό λογαριασμό, πάντα υπό τις αιρέσεις που περιγράφηκαν πιο πάνω. Η ίδια διαδικασία θα πρέπει να γίνεται ανά μήνα, καθώς οι τιμές προμήθειας αλλάζουν κάθε μήνα.
Έτσι, στην πρώτη κατηγορία για τους οικιακούς καταναλωτές περιλαμβάνεται η υψηλότερη επιδότηση, στο 0,436 ευρώ ανά κιλοβατώρα για καταναλώσεις έως 500 κιλοβατώρες.
Στη δεύτερη κατηγορία, η επιδότηση μειώνεται στο 0,386 ευρώ ανά κιλοβατώρα και αφορά σε καταναλώσεις από 501-1.000 KWh.
Στην τρίτη, η επιδότηση είναι στο 0,336 ευρώ ανά κιλοβατώρα για καταναλώσεις πάνω από 1.001 κιλοβατώρες.
Εάν ένα νοικοκυριό υπερβεί τις μηνιαίες κιλοβατώρες της κατηγορίας του, τότε η υπερβάλλουσα κατανάλωση θα πάρει την επιδότηση της αμέσως επόμενης κλίμακας. Για παράδειγμα, αν ένα σπίτι καταναλώσει περισσότερες από 500 κιλοβατώρες, ας πούμε, 560 κιλοβατώρες τον μήνα, τότε για τις πρώτες 500 θα πάρει την υψηλή επιδότηση του 0,436 ευρώ/KWh και για τις 60 κιλοβατώρες την επιδότηση του 0,386 ευρώ/KWh. Το ίδιο ισχύει για όλες τις κατηγορίες κατανάλωσης. Συνεπώς, όσο λιγότερη κατανάλωση ηλεκτρικού κάνεις, θα επιβραβεύεσαι, όσο την αυξάνεις, θα πληρώνεις το τίμημα.
Επιβάρυνση ΥΚΩ
Να σημειωθεί ότι από τον Σεπτέμβριο ισχύουν και οι νέες χρεώσεις για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), με τους καταναλωτές να καταβάλλουν εισφορά για τη δημιουργία αποθεματικού που προορίζεται για τον νέο Μόνιμο Μηχανισμό Αντιστάθμισης Κινδύνου, τον οποίο ανακοίνωσε τον Αύγουστο το ΥΠΕΝ, ως ένα εφεδρικό «μελλοντικό Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ)». Αυτό το «ταμείο» θα ενεργοποιηθεί, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, σε περίπτωση επώδυνης μελλοντικής ενεργειακής κρίσης.
Το ενδιαφέρον, πάντως, είναι ότι οι 4μηνιαίες καταναλώσεις έως 1.600 κιλοβατώρες θα επιβαρυνθούν για τα ΥΚΩ με 1,01 λεπτό του ευρώ (επιπλέον 4 ευρώ τον μήνα), ενώ, αντίθετα, οι μεγαλύτερες καταναλώσεις θα δουν ελάφρυνση από τα ΥΚΩ, γιατί αυτό προβλέπει το νέο σύστημα χρέωσής τους.