Μπορεί η Εκκλησία της Ελλάδας να μην αφόρησε τελικά τον Νίκο Καζαντζάκη, γιατί ο τότε Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας αρνήθηκε να υπογράψει τον αφορισμό, έφτασε όμως πολύ κοντά.
Στο κατηγορητήριό της το 1955 του καταμαρτυρά μεταξύ άλλων πως «διά του μυθιστορήματος «Καπετάν Μιχάλης» διασύρεται η Εκκλησία, διαπομπεύονται οι ιεροί αυτής θεσμοί και καθυβρίζεται το τριαδικόν του Θεού» και «ο εκδοθείς εις Γερμανίαν Τελευταίος πειρασμός θεωρείται βιβλίον σκανδαλώδες και επικίνδυνον διά κάθε Χριστιανόν και, ως εκ τούτου, επιβάλλεται όπως -πάση θυσία- αποφευχθεί η εις την Ελληνικήν μετάφρασίς του».
Είναι, λοιπόν, συγκλονιστικές οι εικόνες που κάνουν σήμερα τον γύρο του ελληνικού διαδικτύου, και δείχνουν τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης Ευγένιο να γονατίζει στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη, κατά τη διάρκεια του τρισάγιου που πραγματοποιήθηκε στη μνήμη του συγγραφέα, με αφορμή την συμπλήρωση 65 χρόνων από τον θάνατό του.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το Creta Live, που δημοσίευσε τις φωτογραφίες, «η σκηνή που προσλαμβάνει ιδιαίτερη σημασία και μάλιστα ιστορική, έχει έντονο συμβολισμό, καθώς η Εκκλησία της Κρήτης διά του προκαθημένου της, 65 χρόνια μετά αναγνωρίζει το μεγαλείο του Νίκου Καζαντζάκη και αποδίδει τη δέουσα τιμή στον άνθρωπο και τον στοχαστή».
Η εκδήλωση μνήμης διοργανώθηκε από το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Ν. Καζαντζάκη.