Μέχρι 440 ευρώ σύνταξη θα λάβουν όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες αποφασίσουν να πληρώσουν την κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία και έχουν λίγα χρόνια ασφάλισης. Ειδικότερα σύμφωνα με τους ειδικούς κοινωνικής ασφάλισης για να προσδοκούν μια αξιοπρεπή σύνταξη θα πρέπει να διανύσουν πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης και να ενταχθούν τουλάχιστον στην τρίτη ασφαλιστική κατηγορία που αντιστοιχεί σε εισφορά 302 ευρώ για σύνταξη και υγεία.
Για παράδειγμα ελεύθερος επαγγελματίας που έχει διανύσει 30 χρόνια ασφάλισης στην τρίτη ασφαλιστική κατηγορία, μπορεί με τα σημερινά δεδομένα, να περιμένει σύνταξη ύψους 1.085 ευρώ.
Οι ειδικοί διευκρινίζουν ότι αξίζει τον κόπο να ενταχθεί κανείς στην τρίτη η και σε υψηλότερη κατηγορία αν τον χωρίζουν από τη σύνταξη τουλάχιστον δέκα έτη.
Συγκεκριμένα, αν παραμείνει στην 6η ασφαλιστική κατηγορία αντί της 2ης για 10 χρόνια, η σύνταξή του θα αυξηθεί κατά 365 ευρώ το μήνα. Η επιλογή ανώτερης κατηγορίας για μικρό χρονικό διάστημα δεν οδηγεί σε αισθητή διαφορά στη σύνταξη.
Για παράδειγμα αν ενταχθεί ο ελεύθερος επαγγελματίας στην πέμπτη ασφαλιστική κατηγορία για δύο έτη, δε θα κερδίσει πάνω από 20 ευρώ στη σύνταξη.
Στην αρχή κάθε έτους οι μη μισθωτοί καλούνται να επιλέξουν μία εκ των έξι ασφαλιστικών κατηγοριών υποχρεωτικά. Η επιλογή βέβαια είναι ελεύθερη και δηλώνεται με την υποβολή ηλεκτρονικής αίτησης. Η κατάταξη στον κλάδο υγείας ακολουθεί υποχρεωτικά την κατηγορία του κλάδου σύνταξης. Μάλιστα, το ποσό εισφοράς του κλάδου υγείας, μετά τη 2η ασφαλιστική κατηγορία, παραμένει σταθερό.
Πώς γίνεται η αλλαγή κατηγορίας
Αλλά κι όταν ο ασφαλισμένος επιλέξει μια από τις 6 κατηγορίες, μπορεί να αλλάξει. Η αλλαγή επιτρέπεται μία φορά τον χρόνο προς το παρόν, ενώ σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας θα δοθεί η δυνατότητα αλλαγής κατηγορίας και κατά την διάρκεια της χρονιάς.
Όσοι ασφαλισμένοι δεν υποβάλουν νέα αίτηση παραμένουν στην ασφαλιστική κατηγορία στην οποία υπάγονταν την προηγούμενη χρονιά, καθόσον σε περίπτωση μη υποβολής αίτησης αλλαγής ασφαλιστικής κατηγορίας, παραμένει ενεργή η κατηγορία κατάταξης του προηγούμενου έτους. Η επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας από τους μη μισθωτούς θα επηρεάσει όπως προαναφέραμε και τη μελλοντική σύνταξη που θα λάβουν.
Σύμφωνα με τον e-ΕΦΚΑ ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες θα επιλέξουν εισφορές με βάση τις υπάρχουσες ασφαλιστικές κατηγορίες, όπως ορίζει ο νόμος. Όμως στο τέλος του Φεβρουαρίου θα κληθούν να καταβάλλουν άλλο ποσό από αυτό που θα επιλέξουν, καθώς οι εισφορές θα αυξηθούν ανάλογα με το ύψος του πληθωρισμού το 2022.
Εφόσον ο πληθωρισμός κλείσει σε ετήσια βάση κοντά στο 9%, η πρώτη ασφαλιστική κατηγορία των 210 ευρώ σήμερα για κύρια ασφάλιση και υγεία, θα διαμορφωθεί κοντά στα 230 ευρώ, ενώ η 6η και υψηλότερη θα ανέλθει στα 617 ευρώ, από 566 που είναι σήμερα. Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης θα πρέπει να ενεργοποιήσει την νέα χρονιά αύξηση των εισφορών στους μη μισθωτούς με βάση το τελικό ποσοστό του πληθωρισμού το προηγούμενο έτος, ήτοι μεταξύ 8,5%-9%.
Ασφαλιστικός νόμος Βρούτση
Υπενθυμίζεται πως ο ασφαλιστικός νόμος Βρούτση οδήγησε στην αλλαγή του συστήματος εισφορών των μη μισθωτών από 1η Ιανουαρίου 2020, αποσυνδέοντας το ύψος τους από το φορολογητέο εισόδημα, ενώ προέβλεπε το πάγωμα των εισφορών το 2021-2022, στο αρχικό ύψος.
Με το ισχύοντα νόμο υπάρχουν έξι ασφαλιστικές κατηγορίες, μεταξύ των οποίων καλούνται οι μη μισθωτοί να επιλέξουν κάθε χρόνο τις εισφορές που θα καταβάλλουν. Ο νόμος προβλέπει ότι τα ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών «προσαυξάνονται κατ’ έτος με διαπιστωτική πράξη του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους».
Αυτό, θα ισχύσει για το 2023 και το 2024, ενώ από το 2025 και μετά, η αύξηση θα ακολουθεί «το ποσοστό αύξησης του δείκτη μισθών».