Σύνταξη πριν από τα 62 και «μπόνους» εισοδήματος από εργασία και υποαπασχόληση είναι το «μοντέλο» που επιλέγουν όλο και περισσότεροι ασφαλισμένοι μετά τη συνταξιοδότηση, όπως δείχνουν και οι αθρόες αιτήσεις που υποβάλλονται από την αρχή του 2023.
Πάνω από 200.000 ασφαλισμένοι είναι στην πόρτα εξόδου για φέτος και, αν εξαιρεθούν όσοι έχουν ασφαλιστικό βίο πέραν της 35ετίας, οι περισσότερες από τις αιτήσεις που υποβάλλονται είναι με λιγότερα χρόνια και πολλές εξ αυτών για μειωμένη σύνταξη, δηλαδή σε ηλικίες ως 62 ετών!
Τα 67, που είναι το καταληκτικό όριο ηλικίας για πλήρη σύνταξη, δεν «επιλέγονται» από τους ασφαλισμένους παρά μόνον ως λύση ανάγκης, όταν δεν συμπληρώνονται οι προϋποθέσεις για τη μειωμένη σε μικρότερη ηλικία.
Εξι είναι οι κατηγορίες ασφαλισμένων που μπορούν να αξιοποιήσουν τα παράθυρα των ορίων ηλικίας και να πάρουν σύνταξη πλήρη ή μειωμένη σε ηλικίες από 56 ως 62 ετών μέσα στο 2023:
Γυναίκες με έναρξη ασφάλισης πριν το 1993 που συμπλήρωσαν 5.500 ημέρες ασφάλισης στο ΙΚΑ ή την 25ετία σε Tαμεία ΔΕΚΟ-τραπεζών ως το 2012 και είχαν και ανήλικο τέκνο. Βγαίνουν πριν τα 62 και με μειωμένη αλλά και με πλήρη σύνταξη.
Γονείς δημόσιοι υπάλληλοι που προσλήφθηκαν μεταξύ 1983-1992 στο Δημόσιο, τους ΟΤΑ, και σε οργανισμούς του Δημοσίου (Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου), οι οποίοι συμπλήρωσαν 25ετία στα έτη 2011 κα 2012 και είχαν ως τότε ανήλικο τέκνο ή απέκτησαν παιδί αργότερα. Βγαίνουν με πλήρη σύνταξη και πριν τα 62.
Δημόσιοι υπάλληλοι που συμπληρώνουν 25ετία στα έτη 2011 και 2012 και δεν ανήκουν στην κατηγορία γονέων με ανήλικο τέκνο. Αν δεν έχουν το όριο ηλικίας για να πάρουν πλήρη σύνταξη με 35ετία, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη, εφόσον συμπλήρωσαν τις ηλικίες των 56 ή 58 ετών ως το 2022.
Ελεύθεροι επαγγελματίες με διαδοχική ασφάλιση στο ΙΚΑ, οι οποίοι συμπληρώνουν την ηλικία των 62 ετών και ευνοούνται από τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης για να συνταξιοδοτηθούν με καθεστώς μειωμένης σύνταξης ΙΚΑ. Με τις νέες ρυθμίσεις αρκεί και ένας χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ με ένσημα μισθωτού (ΙΚΑ) για να θεμελιωθεί δικαίωμα σε μειωμένη σύνταξη, ακόμη και αν το μεγαλύτερο διάστημα (π.χ. 30 χρόνια) ήταν στο πρώην ΤΕΒΕ.
Ασφαλισμένοι σε Ταμεία μισθωτών με διατάξεις ΙΚΑ, οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις για μειωμένη σύνταξη στα 62. Η βασικότερη και η δυσκολότερη είναι κατά την τελευταία 5ετία πριν την αίτηση συνταξιοδότησης να έχουν 100 ένσημα κατ’ έτος.
Γυναίκες με καθεστώς βαρέων στο ΙΚΑ, οι οποίες συμπλήρωσαν ως το 2012 τις 4.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων οι 3.600 στα βαρέα και από αυτές οι 1.000 μέσα στα τελευταία 17 χρόνια πριν τη συνταξιοδότηση. Με τις προϋποθέσεις αυτές βγαίνουν σε ηλικίες 55, 56 και 57 ετών.
Για πολλούς ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα που είτε έμειναν άνεργοι σε ηλικίες 60-62 ετών είτε είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, το «κίνητρο» της εξόδου, που άλλες χρονιές ήταν μία καλή σύνταξη, τώρα έχει αντικατασταθεί από την έξοδο με μία χαμηλότερη σύνταξη, με «κίνητρο» το μπόνους που δίνει η συνέχιση της απασχόλησης μετά τη συνταξιοδότηση.
Για παράδειγμα, μία σύνταξη των 600 ευρώ, όταν συμπληρώνεται με άλλα 500 ευρώ το μήνα από κάποια απασχόληση, αποφέρει μηνιαίο εισόδημα 1.100 ευρώ, που «ισοδυναμεί» με τις παλιές μεσαίες συντάξεις.
Οι συνταξιούχοι που δηλώνουν ότι συνεχίζουν να εργάζονται έχουν ποινή μείωσης 30% στο ποσό της σύνταξης.
Ο δε χρόνος απασχόλησής τους είναι ασφαλιστέος και για όσα χρόνια εργαστούν τα ένσημά τους θα υπολογιστούν και θα προσαυξήσουν τη σύνταξη.
Με 2 χρόνια εργασίας, για παράδειγμα, η προσαύξηση της σύνταξης κυμαίνεται από 30 ως 60 ευρώ το μήνα.