Ποια δάνεια πλήττει η νέα αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ. Πως οι επιχειρήσεις επηρεάζονται από την κάμψη της ζήτησης. Ποιοι δανειολήπτες μένουν ανεπηρέαστοι. Έρχονται και νέες αυξήσεις μέχρι το Σεπτέμβριο. Παγωμένα τα επιτόκια καταθέσεων.
Σε νέο κύκλο επιβάρυνσης εισέρχονται από σήμερα όλα τα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο, με εξαίρεση τα στεγαστικά, μετά τη νέα απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να προχωρήσει σε μια ακόμη αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά 25 μονάδες βάσης.
Από την άλλη πλευρά, «καθηλωμένα» παραμένουν από τον περασμένο Φεβρουάριο τα επιτόκια στις καταθέσεις καθώς μετά από σειρά μικρές, σχετικά, αναπροσαρμογές που ανακοινώθηκαν από τις τράπεζες εκείνο το διάστημα, δεν υπήρξε συνέχεια.
Λαγκάρντ: Δεν σκεφτόμαστε παύση στις αυξήσεις επιτοκίων
Ενδεικτικές του τι μέλλει γενέσθαι είναι άλλωστε οι χθεσινές δηλώσεις της Κριστίν Λαγκάρντ στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου μετά το πέρας της συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας όπου και τόνισε ότι ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει αλλά προβλέπεται να παραμένει πολύ υψηλός για μεγάλο χρονικό διάστημα, με την ΕΚΤ να δηλώνει αποφασισμένη να τον επαναφέρει στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2% σε εύθετο χρόνο.
Υπογράμμισε επίσης ότι η ΕΚΤ δεν εξετάζει να προχωρήσει σε παύση στις αυξήσεις επιτοκίων. «Έχουμε τελειώσει; Έχουμε ολοκληρώσει αυτό το ταξίδι; Όχι. Δεν έχουμε φτάσει ακόμα στον προορισμό μας. Έχουμε ακόμα έδαφος να καλύψουμε; Ναι, έχουμε ακόμα έδαφος να καλύψουμε. Αν δεν υπάρξει κάποια ουσιώδης αλλαγή, είναι πολύ πιθανό να αυξήσουμε τα επιτόκια τον Ιούλιο, το οποίο δεν αποτελεί ιδιαίτερη έκπληξη», δήλωσε.
Ποια δάνεια αυξάνονται
Υψηλόβαθμη τραπεζική πηγή τονίζει ότι μετά την χθεσινή εξέλιξη «με εξαίρεση τα ενήμερα στεγαστικά δάνεια, σε όλες τις υπόλοιπες χορηγήσεις με κυμαινόμενο επιτόκιο οι δανειολήπτες θα βρεθούν μέσα στο καλοκαίρι με νέες αυξημένες δόσεις». Και αυτό γιατί όπως εξηγεί «τα στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενο επιτοκίου εντάσσονται στο πλαίσιο προστασία που ανακοίνωσαν οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης, «παγώνοντας» στο 2,85% και για 12 μήνες το Euribor». Ως εκ τούτου το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης αυτών των χορηγήσεων θα διατηρηθεί στα επίπεδα που βρισκόταν στα τέλη Μαρτίου 2023» καταλήγει η ίδια πηγή.
Δεν ισχύει όμως το ίδιο για τα επιχειρηματικά ή άλλα δάνεια που συνδέονται με τα ευρωπαϊκά επιτόκια, καθώς το μεγαλύτερο μέρος τους, σε ποσοστό άνω του 90%, αποτελείται από προγράμματα κυμαινόμενων δόσεων. Οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες θα δουν τις δόσεις τους να αυξάνονται για ακόμα μία φορά, ενώ απαγορευτικά κρίνονται ήδη τα επιτόκια για όσους επιθυμούν να κάνουν σήμερα χρήση της τραπεζικής χρηματοδότησης.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι εντοπίζονται σε μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε κλάδους που εξαρτώνται άμεσα από την εγχώρια ζήτηση, η οποία καταγράφει κάμψη το β΄ τρίμηνο του έτους.
Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα το υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με τα οποία στο σύνολο των επιχειρήσεων της οικονομίας με υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών βιβλίων, ο κύκλος εργασιών τον Απρίλιο ανήλθε σε 27,78 δισ. ευρώ σημειώνοντας μείωση 2% ή 600 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.
Επιπλέον, στο α΄ τετράμηνο της φετινής χρήσης, λόγω του πληθωρισμού στα τρόφιμα, ο τζίρος στα μεγάλα σούπερ μάρκετ καταγράφει άνοδο της τάξης του 8,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Η αύξηση αυτή ωστόσο οδηγεί στον περιορισμό της κατανάλωσης σε λοιπούς κλάδους, όπου η ζήτηση είναι ελαστική. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την άνοδο του κόστους δανεισμού, λόγω της πολιτικής που εφαρμόζει η ΕΚΤ για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, πιέζει μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων.
Απαγορευτικός και ο νέος δανεισμός
Εκτός από τους υφιστάμενους δανειολήπτες απαγορευτικά κρίνονται ήδη τα επιτόκια για όσους επιθυμούν να κάνουν σήμερα χρήση της τραπεζικής χρηματοδότησης. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος και πιο συγκεκριμένα τον περασμένο Απρίλιο το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 24 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 4,06% από 3,82% τον αμέσως προηγούμενο μήνα.
Το τελευταίο διάστημα, βέβαια, οι δανειολήπτες επιλέγουν πρωτίστως δάνεια με σταθερό επιτόκιο για ένα αρχικό διάστημα – συνήθως πέντε ετών – και στη συνέχεια, κυμαινόμενο. Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, ωστόσο, το κόστος επί της μηνιαίας δόσης δεν είναι μικρό (σ.σ. κυμαίνεται σε ένα εύρος μεταξύ 3% και 4,40% αναλόγως τη διάρκεια), ενώ θεωρείται πιθανό πως οι τράπεζες θα προχωρήσουν, επίσης, σε αναπροσαρμογές στην τιμολογιακή πολιτική τους, μετά και τη νέα αύξηση από την ΕΚΤ.
Παγωμένα τα επιτόκια καταθέσεων
Την ώρα που οι δανειολήπτες βλέπουν μήνα με τον μήνα την δόση τους να αυξάνεται, οι καταθέτες βλέπουν τις αποδόσεις των καταθέσεων τους «καθηλομένες». Είναι χαρακτηριστικό ότι από τον περασμένο Φεβρουάριο όπου και οι τράπεζες προχώρησαν σε μικρές αναπροσαρμογές των επιτοκίων καταθέσεων, έκτοτε δεν υπήρξε συνέχεια.
Μάλιστα οι πληροφορίες από τα τραπεζικά επιτελεία υποστηρίζουν ότι για τους επόμενους τουλάχιστον μήνες δεν αναμένεται να υπάρξουν αλλαγές στα επιτόκια καταθέσεων και πιο συγκεκριμένα στα λεγόμενα στα δελτία επιτοκίων των προϊόντων ανοιχτής ζήτησης όπως οι το Ταμιευτήριο και οι τρεχούμενοι λογαριασμοί.
Οι ίδιες πληροφορίες ωστόσο αναφέρουν ότι οι τράπεζες πιθανότατα στα προγράμματα προθεσμιακών καταθέσεων να φανούν περισσότερο «γενναιόδωρες» και να ανακοινώσουν τις επόμενες εβδομάδες μικρές αυξήσεις στις αποδόσεις των προθεσμιακών καταθέσεων.