Τα μυστικά αλλά και τα προβλήματα εφαρμογής της νέας ρύθμισης που προβλέπει μείωση του ΕΝΦΙΑ έως 10% για όσους φορολογουμένους έχουν ασφαλίσει τις κατοικίες τους από σεισμό, πυρκαγιά και πλημμύρα αναδεικνύει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) σε έναν πλήρη και αναλυτικό οδηγό που συνέταξε για να ενημερώσει τους ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες.
Οπως αναφέρει στο εισαγωγικό της σημείωμα η Ομοσπονδία, η πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση που προβλέπει έκπτωση έως 10% στον ΕΝΦΙΑ για υπό προϋποθέσεις ασφαλισμένες κατοικίες δημιούργησε, ως ένα νέο μέτρο, πολλά ερωτήματα και απορίες στους ασφαλισμένους ιδιοκτήτες κατοικιών. Με τον οδηγό που κατήρτισε η ΠΟΜΙΔΑ επιχειρεί να απαντήσει σε όλα τα ερωτήματα και τις απορίες που έχουν εμφανιστεί έως τώρα, ενώ θα συνεχίσει να τον εμπλουτίζει με όποια νέα δεδομένα προκύπτουν.
Τα… κλειδιά
Αναλυτικά, με τον οδηγό της ΠΟΜΙΔΑ διευκρινίζονται τα εξής:
1 Ποιοι δικαιούνται την έκπτωση από το φόρο: Την έκπτωση δικαιούνται αποκλειστικά και μόνο φυσικά πρόσωπα που έχουν ποσοστό ιδιοκτησίας σε κάθε είδους κατοικίες και όχι σε επαγγελματικά ακίνητα. Τα ακίνητα που χρησιμοποιούνται για βραχυχρόνια μίσθωση θεωρούνται κατοικίες και δικαιούνται έκπτωση. Εφόσον ο λήπτης της ασφάλισης (δηλαδή αυτός που πληρώνει τα ασφάλιστρα) είναι νομικό πρόσωπο, αλλά ασφαλίζει κατοικία που ανήκει σε φυσικό πρόσωπο, τότε η έκπτωση χορηγείται στο φυσικό πρόσωπο, στου οποίου το Ε9 περιλαμβάνεται η κατοικία αυτή. Η έκπτωση υπολογίζεται τόσο στον κύριο όσο και στον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ που αναλογεί σε κάθε ασφαλισμένη κατοικία, όπως ζήτησε η ΠΟΜΙΔΑ.
Επιπλέον, η ασφαλισμένη αξία θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 1.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο κύριων και βοηθητικών χώρων που αναγράφονται στην ίδια γραμμή του Ε9 και έχουν τον ίδιο ΑΤΑΚ και τα εμβαδά τους συναθροίζονται κατά τον υπολογισμό της μείωσης, αποκλείοντας έναν σημαντικό αριθμό ασφαλισμένων ιδιοκτητών. Για το έτος 2023 η ασφαλισμένη αξία αρκεί να ήταν τουλάχιστον 900 ευρώ ανά τ.μ. Μεμονωμένο βοηθητικό κτίσμα που εμφανίζεται μόνο του με ξεχωριστό ΑΤΑΚ στο Ε9 δεν περιλαμβάνεται στο νόμο για την έκπτωση.
Παράδειγμα 2023: Κατοικία 100 τ.μ. με βοηθητικούς χώρους 20 τ.μ. θα πρέπει να είναι ασφαλισμένη για ποσό αξίας τουλάχιστον 108.000 ευρώ.
Το ποσό αυτό προκύπτει ως εξής:
100 + 20 =120 τ.μ. Χ 900 ευρώ = 108.000 ευρώ.
Λεπτομέρεια: Ο αλγόριθμος της ΑΑΔΕ δεν ενδιαφέρεται αν είναι ασφαλισμένος ο βοηθητικός χώρος, αλλά μόνο αν το ασφαλισμένο κεφάλαιο είναι τουλάχιστον 108.000 ευρώ. Οπότε, αν το κυρίως κτίριο είναι ασφαλισμένο με 1.080 ευρώ ανά τ.μ., τότε η έκπτωση δίνεται κανονικά.
Παράδειγμα: Ακίνητο το οποίο προσθέτει σε υφιστάμενο συμβόλαιο πυρός τους κινδύνους πλημμύρας και σεισμού την 01/07/2024 θα δικαιούται έκπτωση 50% (6 μήνες) στον ΕΝΦΙΑ του έτους αναφοράς.
4 Σε ποιες ασφαλιστικές εταιρίες πρέπει να ασφαλιστεί το ακίνητο: Η ασφάλιση θα πρέπει να γίνει μέσω ασφαλιστικής επιχείρησης που είναι εγγεγραμμένη στο μητρώο ασφαλιστικών επιχειρήσεων, το οποίο τηρείται στη Διεύθυνση Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης της Τραπέζης της Ελλάδος. Μπορείτε να δείτε αυτές τις εταιρίες πατώντας τον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.bankofgreece.gr/kiries-leitourgies/epopteia/epopteia-idiwtikhs-asfalishs/epixeirhseis-idiwtikhs-asfalishs/pinakas-asfalistikon?order=asc&page=1.
5 Πώς υποβάλλεται η αίτηση: Αν αναζητήσετε μέσω Google «Μείωση ΕΝΦΙΑ ασφαλισμένων κατοικιών», θα εισαχθείτε κατευθείαν στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ. Διαφορετικά, θα εισέλθετε μέσω myaade.gov.gr και θα ακολουθήσετε τα εξής βήματα: Εφαρμογές – δημοφιλείς εφαρμογές – myProperty – Μείωση ΕΝΦΙΑ ασφαλισμένων κατοικιών.
Εν συνεχεία εισέρχεστε με τους κωδικούς TAXIS στην πλατφόρμα και η περιήγηση συνεχίζεται ως εξής: Δημιουργία νέας αίτησης – Υποβολές αιτήσεων χορήγησης μείωσης ΕΝΦΙΑ νέα αίτηση – Οι κατοικίες μου. Κάθε κατοικία αντιστοιχεί σε έναν ΑΤΑΚ και στο τέλος της γραμμής υπάρχει το εικονίδιο για να ανοίξει το ασφαλιστήριο. Πατώντας σε αυτό το εικονίδιο, ανοίγει νέα οθόνη και πατώντας το «+» εμφανίζονται τα βασικά στοιχεία των συμβολαίων μας. Για κάθε συμβόλαιο μπορεί να υπάρχουν έως και 4 εγγραφές οι οποίες αφορούν στον τρόπο πληρωμής. Δηλαδή αν ο τρόπος πληρωμής είναι τρίμηνος, θα πρέπει να πατάμε «προσθήκη» έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το ασφαλιστικό έτος με 4 εγγραφές που αφορούν στα επιμέρους τρίμηνα ασφάλισης.
6 Δήλωση συνιδιοκτητών: Ο λήπτης της ασφάλισης θα πρέπει να δηλώσει τους ΑΦΜ των υπόλοιπων συνιδιοκτητών, αν υπάρχουν. Μετά την επιλογή των ασφαλιστηρίων θα εμφανιστεί εικονίδιο στα δεξιά της γραμμής «Συνιδιοκτήτες / Τρίτα πρόσωπα», μέσω του οποίου θα δηλωθούν οι συνιδιοκτήτες ή αυτοί για τους οποίους ο λήπτης πληρώνει την ασφάλιση. Αυτά τα πρόσωπα θα ειδοποιηθούν μέσω μηνύματος στην ψηφιακή τους θυρίδα στο myAADE αλλά και στο email που έχει δηλωθεί, έτσι ώστε να υποβάλουν κι αυτοί αίτηση και να συσχετίσουν το ασφαλιστήριο συμβόλαιο με την ασφαλισμένη κατοικία τους.
7 Μπορεί να τροποποιηθεί ήδη υποβληθείσα αίτηση; Βεβαίως. Επιλέγετε «Δημιουργία νέας αίτησης / προβολή αιτήσεων – προβολή αίτησης» και πάνω δεξιά «Επιλογές», όπου δίνεται η δυνατότητα τροποποίησης, επισκόπησης ιστορικού και εκτύπωσης της αίτησης.
8 Υπάρχει ενημέρωση για την πορεία της αίτησης; Ναι. Στην πρώτη σελίδα επιλέγετε «Αποτελέσματα αιτήσεων», πεδίο στο οποίο δίνεται ενημέρωση ανά ακίνητο για το στάδιο επεξεργασίας, καθώς και για την αποδοχή ή όχι της χορήγησης του μειωμένου ΕΝΦΙΑ.
Λύσεις σε πιθανά προβλήματα
9 Δεν παρουσιάζεται το συμβόλαιό μου / δεν αναφέρονται όλες οι καλύψεις στο συμβόλαιό μου / τα στοιχεία αναφέρονται λανθασμένα: Σε αυτές τις περιπτώσεις ο λήπτης της ασφάλισης θα πρέπει να επικοινωνήσει με την ασφαλιστική εταιρία έτσι ώστε αυτή να αποστείλει το συμβόλαιο στην ΑΑΔΕ ή να κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις. Πάντως, μέχρι την ώρα συγγραφής του παρόντος, πολλές ασφαλιστικές εταιρίες δεν είχαν στείλει τις καταστάσεις τους στην ΑΑΔΕ, ενώ άλλες δεν τις έχουν στείλει ολοκληρωμένες ή δεν ανέφεραν κρίσιμες καλύψεις για τη λήψη της έκπτωσης.
Αν υπάρχει συνιδιοκτησία και δεν ανιχνεύεται το συμβόλαιο, τότε ο συνιδιοκτήτης θα πρέπει να επικοινωνήσει με τον λήπτη έτσι ώστε αυτός να τον δηλώσει στην πλατφόρμα όπως προαναφέρθηκε.
10 Ακυρο συμβόλαιο το οποίο έχει επανεκδοθεί στην ίδια ή σε διαφορετική εταιρία δεν εμφανίζεται στο σύστημα: Πρέπει να γίνει αίτημα στις εταιρίες για να αποστείλουν τα ασφαλιστήρια συμβόλαια στην ΑΑΔΕ.
11 Πολυκατοικία με 20 διαμερίσματα έχει ασφαλιστεί με ένα μόνο συμβόλαιο που καλύπτει όλες τις κατοικίες: Θα πρέπει ο λήπτης της ασφάλισης να δηλώσει με την προαναφερθείσα διαδικασία όλους τους ΑΦΜ των συνιδιοκτητών. Επειδή είναι πολύ πιθανόν να παρουσιαστούν λάθη, θα πρέπει να σταλεί κατάσταση ιδιοκτητών στην ασφαλιστική εταιρία έτσι ώστε αυτή με τη σειρά της να ενημερώσει την ΑΑΔΕ.
«Κόφτες» η αξία, οι πλημμύρες και οι βοηθητικοί χώροι
+ 1 Υπάρχει ελπίδα τροποποιήσεων έτσι ώστε να επωφεληθούν όσοι ασφαλισμένοι έχουν μέχρι σήμερα για διάφορους λόγους αποκλειστεί από την έκπτωση;
Η ΠΟΜΙΔΑ, με επιστολή της προς τους αρμόδιους υπουργούς, ζήτησε σημαντικές τροποποιήσεις προς όφελος των ασφαλισμένων πολιτών, ελπίζοντας να τύχουν της προσοχής που αξίζουν.
Στην επιστολή της αυτή, η Ομοσπονδία ανέδειξε όλες τις προϋποθέσεις χορήγησης της έκπτωσης έως 10% στον ΕΝΦΙΑ για τις ασφαλισμένες κατοικίες, οι οποίες λειτουργούν ως «κόφτες» για χιλιάδες ιδιοκτήτες, προκαλώντας την εξαίρεσή τους από το δικαίωμα λήψης της έκπτωσης.
Παγίδες…
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην επιστολή, δεν είναι μόνο η υποχρέωση ταυτόχρονης ασφάλισης για πυρκαγιά, σεισμό και πλημμύρα που αποκλείει εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες από το δικαίωμα λήψης της έκπτωσης, αλλά και ορισμένες άλλες προϋποθέσεις όπως:
* το όριο ασφαλιστέας αξίας των 900 ευρώ ανά τ.μ., κάτω από το οποίο δεν χορηγείται η έκπτωση,
* η συμπερίληψη και των βοηθητικών χώρων στον υπολογισμό της ασφαλιστέας αξίας χωρίς ξεχωριστό χαμηλότερο όριο.
Παλαιά συμβόλαια
Οπως εξήγησε η ΠΟΜΙΔΑ, το ότι πολλά παλαιά συμβόλαια υπολείπονται ελάχιστα του ελάχιστου ορίου των 900 ευρώ και το ότι συνυπολογίζονται και οι βοηθητικοί χώροι με το ίδιο ελάχιστο όριο είναι οι παράγοντες που επίσης αφήνουν σημαντικό αριθμό ασφαλισμένων ιδιοκτητών εκτός της έκπτωσης, πράγμα που δεν γνώριζαν ούτε οι ίδιοι, αλλά ούτε καν οι ασφαλιστές τους.
Η ΠΟΜΙΔΑ, με την επιστολή της προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (τον υπουργό Κ. Χατζηδάκη και τους υφυπουργούς Χ. Θεοχάρη και Αθ. Πετραλιά), ζήτησε τη μη εξαίρεση από την έκπτωση 10% επί του ΕΝΦΙΑ όσων ιδιοκτητών ασφαλισμένων κατοικιών υπολείπονται ελάχιστα σε κάποιες από τις προβλεπόμενες παραπάνω προϋποθέσεις, εξηγώντας ότι η εξαίρεση των εν λόγω ιδιοκτητών δημιουργεί έντονο συναίσθημα αδικίας και δυσπιστίας προς το όλο μέτρο.
Λύσεις
Πρότεινε δε να εκδοθεί απόφαση με την οποία να ισχύσουν ως προς το θέμα αυτό οι εξής μεταβατικές ρυθμίσεις:
* για το τελευταίο τρίμηνο του 2023 η έκπτωση να χορηγηθεί σε όλους όσοι έχουν ασφάλιση κατοικίας με κάλυψη πυρκαγιάς και σεισμού ανεξαρτήτως ασφαλισμένου ποσού, ακόμα κι αν δεν περιλαμβάνεται η κάλυψη της πλημμύρας και
* για το πρώτο τρίμηνο του 2024 να δοθεί προθεσμία έως την 31η.3.2024 για να ευθυγραμμιστούν τα ασφαλιστικά συμβόλαιά τους με όλες τις προϋποθέσεις της νέας ρύθμισης.