Εκδικάστηκαν χθες στο ΣτΕ οι αιτήσεις για ακύρωση της εγκυκλίου Τσακλόγλου που περικόπτει τις συντάξεις χηρείας ● Ο Λ. Αποστολίδης, νομικός εκπρόσωπος των συνταξιουχικών οργανώσεων, εξηγεί το ιστορικό και το περιεχόμενο της εγκυκλίου.
Στην επταμελή σύνθεση του ΣτΕ εκδικάσθηκαν, χθες, οι αιτήσεις δέκα και πλέον συνταξιουχικών οργανώσεων για να ακυρωθεί η εγκύκλιος του υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Πάνου Τσακλόγλου, με την οποία περικόπτεται η σύνταξη χηρείας στο ύψος της εθνικής σύνταξης και καταργείται το ανταποδοτικό της τμήμα που μπορεί να φτάνει ή και να υπερβαίνει σε ολίγες περιπτώσεις ακόμη και το 50% του συνόλου της σύνταξης χηρείας, μετά την τριετία από την ημερομηνία καταβολής της, κι εφόσον ο δικαιούχος εργάζεται ή λαμβάνει σύνταξη από ίδιο δικαίωμα.
Η περικοπή στις συντάξεις χηρείας εφαρμόζεται ήδη στους συνταξιούχους του Δημοσίου και του ΟΓΑ, αλλά εκκρεμεί στους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα. Με βάση το ισχύον νομικό πλαίσιο, μετά την τριετία οι δικαιούχοι χηρείας θα πρέπει να χάνουν τη μισή σύνταξή τους σε περίπτωση που αναλάβουν εργασία ή συνταξιοδοτηθούν, με τη σύνταξη να μειώνεται από το 70% (της σύνταξης του θανόντος) στο 35% της αρχικής παροχής.
Η εγκύκλιος, η οποία εκδόθηκε το 2021, έως σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί λόγω του πολιτικού κόστους που δεν μπορεί να επωμιστεί η κυβέρνηση. Το ιστορικό και το περιεχόμενο αυτής της εγκυκλίου, που έχει παγώσει εδώ και τρία χρόνια, εξηγεί με αναλυτικό σημείωμά του ο Λουκάς Αποστολίδης, ο νομικός που εκπροσώπησε συνταξιουχικές οργανώσεις στο ΣτΕ.
Από το 2016, μετά τον θάνατο ενός εκ των συζύγων, οι επιζώντες λάμβαναν σωρευτικά και τη σύνταξη του θανόντα, εθνική (483 ευρώ) και την ανταποδοτική για να αντεπεξέλθει στις ανάγκες επιβίωσης της οικογένειας.
Δύο διαδοχικές ερμηνευτικές εγκύκλιοι, των ετών 2017 και 2018, προέβησαν σε ερμηνεία των επίμαχων διατάξεων του ν. 4387/2016 και υλοποίησαν τα παραπάνω. Ωστόσο ύστερα από χρόνια εφαρμογής αυτής της ρύθμισης με νέα εγκύκλιο ο κ. Τσακλόγλου «γνωμάτευσε» με νέα εγκύκλιο ότι κακώς οι δικαιούχοι λαμβάνουν σωρευτικά δύο εθνικές συντάξεις.
Δύο σενάρια
«Δεν χρειάζονται άλλη βοήθεια από το κράτος οι χήρες! Δεν χάλασε ο κόσμος που χάθηκε ο ένας εκ των συζύγων. Δεν ενδιαφέρει την Πολιτεία αν το νοικοκυριό, η οικογένεια γίνεται πιο ευάλωτη, πενθεί και έχει πολλαπλές ανάγκες οικονομικές, κοινωνικές και ψυχικές. Δεν χάλασε ο κόσμος αν, κοντά στο πένθος, υπάρχει και μια μικρή περικοπή αυτή της εθνικής σύνταξης των 426 ευρώ!» επισημαίνει ο Λ. Αποστολίδης, υπενθυμίζοντας ότι «η ηγεσία του υπουργείου έσπευσε να ενημερώσει και τον κ. πρωθυπουργό για να εξαγγείλει στην έκθεση της Θεσσαλονίκης ότι οι περικοπές δεν θα γίνουν αναδρομικά από το 2016, αλλά από τούδε και στο εξής».
Ομως, τι είδους περικοπές μελετά το υπουργείο; Eπί τους παρόντος έχουν δει το φως της δημοσιότητας τα εξής σενάρια: Πρώτο, στην περίπτωση δύο συντάξεων, οι δικαιούχοι να επιλέξουν σε ποια από τις δύο θα γίνει η μείωση κατά 50% και, δεύτερο, να περικοπεί κατά 35% μόνο το τμήμα της εθνικής σύνταξης των 427 ευρώ και όχι και το ανταποδοτικό τμήμα.
Στο ΣτΕ ο νομικός κατήγγειλε ως «ψευδοερμηνευτική» την εγκύκλιο, με κανονιστικό περιεχόμενο που εισάγει περικοπή στις συντάξιμες αποδοχές, που λαμβάνουν οι χήρες μετά τον θάνατο του συζύγου και τανάπαλιν. Υποστήριξε ότι είναι ανυπόστατη η εγκύκλιος διότι δεν δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, όπως επιβάλλει το Σύνταγμα και οι ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις, και υποστήριξε ότι η ρύθμιση προσβάλλει βασικές και θεμελιώδεις αρχές του συντάγματος, σχετικά με την ασφάλεια δικαίου, τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη του πολίτη προς τη Διοίκηση, την αρχή της νομιμότητας και της αναλογικότητας. Πρόσθεσε δε ότι η συγκεκριμένη πρακτική να αλλάζουν οι ρυθμίσεις στον ίδιο νόμο, σαν τα πουκάμισα, ευτελίζει κάθε αρχή της χρηστής διοίκησης και ασφάλειας δικαίου.
Ανισότητα
«Τονίσαμε ότι σε άνισες καταστάσεις, δεν μπορείς να προβαίνεις σε ρυθμίζεις επικαλούμενος την αρχή της ισότητας, διότι στην πράξη διατηρείς την ανισότητα. Προσδοκούμε βάσιμα ότι το ΣτΕ, όπως έκανε με τους μηχανικούς και την περικοπή της επικούρησης σε συνταξιούχους της πρ. ΑΤΕ, δεν θα επιτρέψει νέες περικοπές στις χήρες, διότι δεν είναι πλούσιες και πενθούν τον θάνατο του συζύγου τους» επισημαίνει ο κ. Αποστολίδης.
Πάντως, η απόφαση του ΣτΕ, εάν είναι θετική για τις συνταξιουχικές οργανώσεις, ανοίγει τον δρόμο και για την επιστροφή κρατήσεων στις χήρες του Δημοσίου.