Για την ανάγκη της μετάβασης σε ένα δίκαιο, βιώσιμο αναπτυξιακό μοντέλο με συμμετοχή στον πλούτο που παράγεται, χωρίς να αφήνει πίσω τους πολλούς μιλάει στο άρθρο του στην Καθημερινή της Κυριακής ο γνωστός τραπεζίτης Μιχάλης Σάλλας.
Η Ελλάδα όπως αναφέρει έχει πετύχει ένα αδιαμφισβήτητο δημοσιονομικό θαύμα, επαναφέροντας τη σταθερότητα στα δημόσια οικονομικά της και αποκαθιστώντας την εμπιστοσύνη των αγορών και των εταίρων της.
Πίσω, όμως, από αυτή την εντυπωσιακή εικόνα, κρύβονται τρεις βαθιές και ανησυχητικές «τραγωδίες» που απειλούν να ανατρέψουν τη βιωσιμότητα της προόδου σημειώνει με έμφαση ο κ. Σάλλας.
Η πρώτη αφορά στις εξωτερικές ανισορροπίες: το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παραμένει ελλειμματικό, κυρίως λόγω της αδυναμίας της παραγωγικής βάσης της χώρας. Οι εξαγωγές δεν επαρκούν για να καλύψουν τις εισαγωγές, με αποτέλεσμα η οικονομία να εξαρτάται από εξωτερική χρηματοδότηση και από έσοδα ευμετάβλητης φύσης, όπως ο τουρισμός.
Η δεύτερη τραγωδία είναι το χρόνιο πρόβλημα των «κόκκινων δανείων», που συνεχίζουν να βαραίνουν την ελληνική κοινωνία και οικονομία. Παρά τις προσπάθειες σταθεροποίησης του τραπεζικού συστήματος, πάνω από 500.000 δάνεια παραμένουν μη εξυπηρετούμενα, εγκλωβίζοντας χιλιάδες πολίτες και επιχειρήσεις έξω από το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Η πρόταση για την ουσιαστική επίλυση του προβλήματος περιλαμβάνει τη διαγραφή εξωλογιστικών τόκων, τη ρύθμιση των δανείων με μακροχρόνιο ορίζοντα και χαμηλό σταθερό επιτόκιο, ειδική μεταχείριση για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο και τη δυνατότητα εξαγοράς συνολικά των κόκκινων δανείων που μεταβιβάστηκαν, από τους ίδιους τους δανειολήπτες στην τιμή που αυτά πωλήθηκαν σε funds.
Η τρίτη και ίσως πιο διαβρωτική τραγωδία είναι η απαξίωση της εργασίας και της αποταμίευσης. Η απόκτηση κατοικίας, βασικών αγαθών ή η οικονομική εξασφάλιση των παιδιών έχει καταστεί σχεδόν άπιαστο όνειρο για τη μεσαία και χαμηλότερη τάξη.
Οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων αυξάνονται πολύ ταχύτερα από τα εισοδήματα, δημιουργώντας ένα αίσθημα βαθιάς κοινωνικής αδικίας και ανασφάλειας. Αυτή η παγκόσμια ανακατανομή πλούτου, που ευνοεί τους ήδη κατέχοντες, εντείνει τις κοινωνικές εντάσεις και υπονομεύει την πολιτική σταθερότητα.
Η απάντηση σε αυτές τις προκλήσεις δεν μπορεί να είναι μόνο τεχνοκρατική επισημαίνει. Απαιτείται ένα ολοκληρωμένο, στρατηγικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης. Η χώρα πρέπει να επενδύσει στη μεταποίηση, στη σύγχρονη γεωργία, στη φαρμακοβιομηχανία, στην ενέργεια και στην τεχνολογία. Η καινοτομία, τα clusters και η εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου με σεβασμό στο περιβάλλον, μπορούν να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη.
Παράλληλα, όπως καταγράφει, η πολιτεία οφείλει να προστατεύσει την εργασία και να διασφαλίσει την πρόσβαση των πολιτών σε στέγη, εκπαίδευση και βασικά αγαθά, να εξορθολογίσει τη φορολογία και να αποκαταστήσει την ισότητα των ευκαιριών. Αν δεν ληφθούν μέτρα, το οικονομικό θαύμα κινδυνεύει να χαθεί μέσα στις κοινωνικές εντάσεις και τη διεύρυνση των ανισοτήτων.
Το πραγματικό στοίχημα, πλέον, δεν είναι η συνέχιση του δημοσιονομικού ελέγχου. Είναι η μετάβαση σε ένα δίκαιο, βιώσιμο και αναπτυξιακό μοντέλο που δεν θα αφήνει πίσω του τους πολλούς και που όλοι θα έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής στον πλούτο που παράγεται καταλήγει ο κ. Σάλλας.