Σημαντικά πλεονεκτήματα για εκατοντάδες χιλιάδες παλαιούς και νέους ασφαλισμένους κρύβει η αξιοποίηση των πλασματικών ετών, καθώς «αγοράζοντας χρόνο», ο ενδιαφερόμενος μπορεί να οδηγηθεί σε πλήρη σύνταξη αρκετά χρόνια νωρίτερα από το γενικό όριο ηλικίας, αποφεύγοντας τη μειωμένη σύνταξη και το πέναλτι του 30% στην εθνική σύνταξη. Παρά το γεγονός ότι το κόστος εξαγοράς θεωρείται υψηλό, οι ειδικοί επισημαίνουν πως η αυξημένη μηνιαία σύνταξη στην οποία οδηγεί η εξαγορά μπορεί να οδηγήσει σε γρήγορη απόσβεση του υψηλού αυτού κόστους.

Συνεπώς, εκτιμούν πως η δυνατότητα εξαγοράς έως και 7 ετών, σε πολλές περιπτώσεις αποδεικνύεται συμφέρουσα επιλογή. Προσοχή όμως. Ξεκαθαρίζουν ότι θα πρέπει οι ασφαλισμένοι να διερευνήσουν όλες τις δυνατές επιλογές και να καταλήξουν εγκαίρως στην πλέον συμφέρουσα.

To κόστος

Αναλυτικά, για τους μισθωτούς κάθε μήνας αναγνώρισης εξαγοράζεται με ποσό που αντιστοιχεί στο 20% επί του μέσου μισθού του τελευταίου 12μήνου πριν από την υποβολή της αίτησης.

Το κρίσιμο στοιχείο, όμως, είναι ο χρόνος που θα χρειαστεί για να αποσβέσει ο ασφαλισμένος το ποσό της εξαγοράς από την αύξηση που θα έχει στη σύνταξή του. Η εξαγορά πλασματικών ετών αποδεικνύεται ακριβή, αλλά στρατηγικά ωφέλιμη, ειδικά όταν με τα επιπλέον έτη ο ασφαλισμένος «ξεκλειδώνει» πλήρη σύνταξη σε χαμηλότερη ηλικία από το γενικό όριο. Σε αυτές τις περιπτώσεις το όφελος είναι διπλό: αφενός διασφαλίζεται ολόκληρη η εθνική σύνταξη. Αποφεύγεται δηλαδή η μείωση κατά 30%. Και αφετέρου αυξάνεται το ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης, αφού τα πλασματικά έτη ανεβάζουν το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης.

Για τους νέους ασφαλισμένους, μετά το 1993, τα πλασματικά έτη αξιοποιούνται κυρίως για τη συμπλήρωση των 40 ετών ασφάλισης και τη δυνατότητα εξόδου με πλήρη σύνταξη στα 62 αντί στα 67.

«Αγοράζοντας χρόνο», ο ενδιαφερόμενος μπορεί να οδηγηθεί σε πλήρη σύνταξη αρκετά χρόνια νωρίτερα από το γενικό όριο ηλικίας, αποφεύγοντας τη μειωμένη σύνταξη και το πέναλτι του 30% στην εθνική σύνταξη.

Συγκεκριμένα, όπως εξηγούν στην «Κ» ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση, στο ΙΚΑ και στα ειδικά ταμεία οι ασφαλισμένοι μπορούν να συμπληρώσουν ένσημα για το 2010, 2011 και 2012 με αναγνώριση στρατιωτικής θητείας, ανεργίας, σπουδών και παιδιών. Εως το 2010 αναγνωρίζονται 200 ημέρες ανεργίας και 200 ασθενείας, για τη δεκαετία 2000-2009. Στον ΟΑΕΕ και το ΕΤΑΑ οι ασφαλισμένοι μπορούν να εξαγοράσουν μέχρι πέντε έτη για να συμπληρώσουν την 35ετία έως το 2012 και να συνταξιοδοτηθούν μεταξύ 60 και 62 ετών. Από το 2013 και μετά μπορούν να αναγνωρίσουν έως επτά έτη για να συμπληρώσουν τα 40 χρόνια και να βγουν με σύνταξη στα 62.

Το κόστος εξαγοράς για τους μισθωτούς υπολογίζεται στο 20% επί του μισθού του μήνα αίτησης ή του τελευταίου 12μήνου αν δεν υπάρχει σταθερή εργασία. Σε περιπτώσεις ανεργίας ή μερικής απασχόλησης, η εισφορά υπολογίζεται στον κατώτατο μισθό, που σήμερα είναι 880 ευρώ, με αποτέλεσμα το ελάχιστο κόστος εξαγοράς να ανέρχεται στα 176 ευρώ ανά μήνα.

Στο Δημόσιο, για αιτήσεις μετά την 1η.1.2020 ισχύει η ίδια εισφορά 20%, ενώ για παλαιότερες αιτήσεις ισχύουν μειωμένα ποσοστά. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αγρότες πληρώνουν όσο και η μηνιαία εισφορά στον κλάδο σύνταξής τους.

Μάλιστα, οι ασφαλισμένοι που επιθυμούν να αναγνωρίσουν κάποιες από τις 12 κατηγορίες πλασματικού χρόνου, όπως στρατιωτική θητεία, σπουδές, χρόνο παιδιών, ανεργία και ασθένεια, μπορούν να υποβάλουν αίτηση ανά πάσα στιγμή και αυτή να ενεργοποιηθεί κοντά στη συνταξιοδότηση. Ως γενικός κανόνας, πάντως, ισχύει ότι η εξαγορά συμφέρει με χαμηλές αποδοχές, ενώ η εφάπαξ εξόφληση προσφέρει έκπτωση 2% ανά έτος εξαγοράς.

Παράδειγμα

Για παράδειγμα, ένας μισθωτός 62 ετών με 35 χρόνια ασφάλισης και μέσο μισθό 1.240 ευρώ δικαιούται μειωμένη σύνταξη 768 ευρώ. Αν εξαγοράσει πέντε έτη (με μέσο μισθό τελευταίου 12μήνου 1.380 ευρώ), θα πληρώσει 16.560 ευρώ. Το ποσό είναι πραγματικά υψηλό. Ομως, τα επιπλέον πέντε χρόνια θα οδηγήσουν τη σύνταξή του στα 1.057 ευρώ (436,40 ευρώ εθνική και 620 ευρώ ανταποδοτική), κερδίζοντας 289 ευρώ τον μήνα ή 3.468 ευρώ τον χρόνο. Η απόσβεση θα γίνει σε τέσσερα χρόνια και οκτώ μήνες.

Ακόμη κι αν ο μισθωτός έχει σημαντικά υψηλότερο μισθό, π.χ. στο προηγούμενο παράδειγμά μας, ο μισθωτός στα 62 του έτη με 35 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 4.010 ευρώ, πάλι μεσοπρόθεσμα θα βγει κερδισμένος.

Κι αυτό γιατί δικαιούται μειωμένη σύνταξη 1.802 ευρώ και με την αναγνώριση 5 ετών (μέσος μισθός 4.150 ευρώ) θα πληρώσει μεν 49.800 ευρώ, θα λαμβάνει δε πλήρη σύνταξη 2.442 ευρώ, κερδίζοντας 640 ευρώ τον μήνα. Προσοχή όμως. Η απόσβεση σε αυτήν την περίπτωση ολοκληρώνεται σε έξι χρόνια και πέντε μήνες.