Αλλαγές στην επιδοματική πολιτική της κυβέρνησης θα φέρει η λειτουργία του Εθνικού Μητρώου Παροχών και Ενισχύσεων στο οποίο αρχικά θα ενταχθούν – απογραφούν με τα πλήρη στοιχεία τους όλοι οι δικαιούχοι είσπραξης των επιδομάτων, και στη συνέχεια θα επανεξεταστούν τόσο οι παροχές όσο και τα κριτήρια χορήγησής τους.
Αλλαγές στην επιδοματική πολιτική της κυβέρνησης θα φέρει η λειτουργία του Εθνικού Μητρώου Παροχών και Ενισχύσεων στο οποίο αρχικά θα ενταχθούν – απογραφούν με τα πλήρη στοιχεία τους όλοι οι δικαιούχοι είσπραξης των επιδομάτων, και στη συνέχεια θα επανεξεταστούν τόσο οι παροχές όσο και τα κριτήρια χορήγησής τους.
Το Εθνικό Μητρώο Παροχών και Ενισχύσεων σύμφωνα με τη διάταξη που ψηφίστηκε πρόσφατα σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θα ξεκινήσει να λειτουργεί πιλοτικά εντός του 2025 μέσω της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
Αξιολόγηση
Η διάρκεια της πιλοτικής λειτουργίας του Μητρώου ορίζεται μέχρι τον Ιούνιο 2026. Μετά την ολοκλήρωση του πιλοτικού προγράμματος, θα συνταχθεί έκθεση για την αξιολόγηση των επιδομάτων και κυρίως για το αν καταβάλλονται σε πρόσωπα που χρήζουν μεγαλύτερης στήριξης. Ενα από τα ζητήματα που ήδη βρίσκονται στο τραπέζι των συζητήσεων από τα αρμόδια υπουργεία, όπως το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας είναι αν θα πρέπει να θεσπιστούν ενιαία εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, ώστε να υπάρχει ενιαία αντιμετώπιση των δικαιούχων των επιδομάτων.
Ένα άλλο εξίσου σημαντικό ζήτημα που θα έρθει εφόσον θεσπιστούν ενιαία κριτήρια χορήγησης των επιδομάτων είναι και αν θα συγχωνευθούν επιδόματα που σήμερα καταβάλλονται για την ίδια αιτία (π.χ. επίδομα ενοικίου ως 210 ευρώ και επίδομα στεγαστικής συνδρομής 360 ευρώ για ανασφάλιστους υπερήλικες). Προβληματισμός υπάρχει και για την πιθανότητα κατάργησης επιδομάτων και θέσπισης νέων και υψηλότερων που θα στηρίξουν συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού, όπως για παράδειγμα ένα ενισχυμένο επίδομα ενοικίου 300-400 ευρώ για νέα ζευγάρια με χαμηλό εισόδημα.
Εντάσσονται
Στην πιλοτική λειτουργία του Μητρώου θα ενταχθούν οι εξής παροχές και ενισχύσεις:
* Τα επιδόματα ανεργίας (τακτική επιδότηση και μακροχρονίως ανέργων)
* Το επίδομα θέρμανσης.
* Το επίδομα πρόσβασης παιδιών προσχολικής ηλικίας, βρεφών και νηπίων, σε υπηρεσίες προσχολικής αγωγής και φροντίδας, πρόσβασης παιδιών, εφήβων και ατόμων με αναπηρία σε υπηρεσίες δημιουργικής απασχόλησης.
* Το επίδομα παιδιού.
* Το επίδομα γέννησης.
* Το επίδομα αναδοχής.
* Το επίδομα ορεινών και μειονεκτικών περιοχών.
* Το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης σε ανασφάλιστους υπερήλικες.
* Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
* Το επίδομα στέγασης και το επίδομα στεγαστικής συνδρομής ανασφάλιστων υπερηλίκων, και οι παροχές του Προγράμματος Στέγασης και Εργασίας για Αστέγους καθώς και του Προγράμματος «Κάλυψη».
* Επίσης θα ενταχθούν τα επιδόματα αναπηρίας και διαφόρων παθήσεων (νεφροπαθείς, μεταμοσχευμένους πνευμόνων και μυελού των οστών).
Κόστος
Το συνολικό ύψος των πάσης φύσεως επιδομάτων και των έκτακτων ενισχύσεων που καταβάλλονται ετησίως ξεπερνά τα 7 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 4,5 δισ. ευρώ είναι τα επιδόματα που καταβάλλει ο ΟΠΕΚΑ.
Με την πιλοτική λειτουργία του Μητρώου θα εγγραφούν -και θα απογραφούν- αυτόματα όλοι όσοι εισπράττουν κάποιο επίδομα από το κράτος, σε μόνιμη βάση ή περιστασιακά και θα ελεγχθούν όσοι λαμβάνουν πολλαπλές παροχές, δηλαδή δυο ή περισσότερα διαφορετικά επιδόματα για διαφορετικές αιτίες (π.χ. επίδομα παιδιού, επίδομα στέγασης, εγγυημένο εισόδημα και επίδομα θέρμανσης).
Στόχοι
Σκοπός του Μητρώου είναι:
* Η συγκέντρωση όλων των παροχών και ενισχύσεων που χορηγούνται από το Δημόσιο σε δικαιούχους.
* Η καλύτερη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων με πιθανή αύξηση των ενισχύσεων σε ομάδες του πληθυσμού που χρήζουν μεγαλύτερης στήριξης.
* Η παροχή πληροφοριών που θα χρησιμοποιηθούν μετέπειτα σε ελέγχους σχετικά με το σύνολο των χορηγούμενων παροχών και ενισχύσεων ανά φυσικό πρόσωπο.
* Ο εντοπισμός και ο ενδελεχής έλεγχος φυσικών προσώπων που εμφανίζουν «σώρευση παροχών και ενισχύσεων», ώστε να διαπιστωθεί αν για τις πολλαπλές παροχές που λαμβάνουν πληρούν τα κριτήρια εισοδήματος, περιουσίας αλλά και μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα (σ.σ: υπάρχουν και περιπτώσεις όπως το επίδομα των ομογενών Βορειοηπειρωτών που για εθνικούς λόγους χορηγείται στον τόπο κατοικίας τους).
Επιδόματα με ονοματεπώνυμο και περιουσιακά στοιχεία
Τα στοιχεία και οι πληροφορίες που τηρούνται στο Μητρώο διακρίνονται στις παρακάτω κατηγορίες:
α) στοιχεία δικαιούχου,
β) στοιχεία παροχών ή ενισχύσεων,
γ) οικονομικά στοιχεία δικαιούχου.
Στην κατηγορία «Στοιχεία Δικαιούχου» περιλαμβάνονται επώνυμο, όνομα, πατρώνυμο, αριθμός φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ), ημερομηνία γέννησης, φύλο, αριθμός τέκνων, δήμος/δημοτική ενότητα διαμονής, περιφερειακή ενότητα, ταχυδρομικός κώδικας.
Στην Κατηγορία «Οικονομικά Στοιχεία» περιλαμβάνονται τα παρακάτω πεδία ανά φυσικό πρόσωπο, τα οποία αντλούνται ή διασταυρώνονται από την ΑΑΔΕ και είναι ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα, ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα, ύψος συνολικής ακίνητης περιουσίας, όπως λαμβάνεται για σκοπούς προσδιορισμού του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας (ΕΝΦΙΑ).