Η προτεινόμενη ρύθμιση αντλεί έμπνευση από το γαλλικό μοντέλο «taxe sur les logements vacants (TLV)», που εφαρμόζεται ήδη σε περίπου 3.700 δήμους στη Γαλλία. Στη γαλλική εκδοχή, ο φόρος αφορά ακίνητα που παραμένουν κενά για τουλάχιστον ένα έτος και υπολογίζεται στο 17% της ενοικιαστικής αξίας για τον πρώτο χρόνο, αυξανόμενος στο 34% τα επόμενα χρόνια. Στην ελληνική εκδοχή που συζητείται, η επιβάρυνση φέρεται να κινείται γύρω στο 15% επί της αντικειμενικής ετήσιας μισθωτικής αξίας, με εφαρμογή σε κενά, μη επιπλωμένα και αχρησιμοποίητα ακίνητα, εφόσον αυτά δεν έχουν τεκμήριο χρήσης ή ενεργή προσφορά στην αγορά.
Το σχέδιο προβλέπει εξαιρέσεις για κατοικίες υπό ανακαίνιση ή τακτοποίηση αυθαιρέτων, ακίνητα που δεν είναι κατάλληλα για διαμονή (π.χ. μη ηλεκτροδοτούμενα, χωρίς υδροδότηση, με σοβαρά προβλήματα στατικότητας) και για περιπτώσεις όπου το ακίνητο έχει προσφερθεί επανειλημμένα προς πώληση ή ενοικίαση χωρίς αποτέλεσμα. Η μέθοδος υπολογισμού της ετήσιας μισθωτικής αξίας παραμένει ασαφής, με προτάσεις που την τοποθετούν έως και στο 5% της αντικειμενικής αξίας. Έτσι, ένα διαμέρισμα με αντικειμενική μισθωτική αξία 4.800 ευρώ τον χρόνο θα πλήρωνε φόρο 720 ευρώ ετησίως, εφόσον παρέμενε αδρανές.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η Ελλάδα διαθέτει περισσότερα από 750.000 κλειστά ακίνητα. Ακόμη και αν το μέτρο εφαρμοστεί σε μόλις το 30% αυτών, τα ετήσια έσοδα για το κράτος θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τα 150 εκατ. ευρώ. Στο τραπέζι βρίσκεται και η εφαρμογή του φόρου σε ακίνητα που έχουν αποκτηθεί μέσω του προγράμματος Golden Visa, καθώς πολλές από αυτές τις ιδιοκτησίες παραμένουν κλειστές για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Παρά τα οικονομικά επιχειρήματα, οι αντιδράσεις των ιδιοκτητών είναι σφοδρές. Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) προειδοποιεί ότι ένα τέτοιο μέτρο θα επιβαρύνει δυσανάλογα τους πολίτες που ήδη αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος συντήρησης και φορολόγησης της περιουσίας τους. Όπως τονίζουν στελέχη της Ομοσπονδίας, πολλοί ιδιοκτήτες δεν αφήνουν τα ακίνητα κενά από επιλογή, αλλά επειδή αδυνατούν να τα ανακαινίσουν, να τα νοικιάσουν ή να τα πουλήσουν στις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς.
Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, εμφανίζεται διχασμένη ανάμεσα στην ανάγκη εξεύρεσης νέων εσόδων και την πολιτική σκοπιμότητα. Με τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης να πλησιάζει, τα κυβερνητικά στελέχη γνωρίζουν ότι η ανακοίνωση ενός τέτοιου μέτρου μπορεί να επισκιάσει το κοινωνικό πακέτο που σχεδιάζεται να παρουσιαστεί. Το οικονομικό επιτελείο υπογραμμίζει τα οφέλη, τόσο ως προς την αύξηση της διαθεσιμότητας κατοικιών προς ενοικίαση όσο και ως προς την ενίσχυση του προϋπολογισμού, αλλά αναγνωρίζει τον κίνδυνο να βρεθεί αντιμέτωπο με ένα νέο κύμα κοινωνικής δυσαρέσκειας.
Πηγές του υπουργείου αφήνουν να εννοηθεί ότι πριν ληφθούν οριστικές αποφάσεις θα προηγηθεί διάλογος με τους εκπροσώπους των ιδιοκτητών και της αγοράς ακινήτων, προκειμένου να διερευνηθούν εναλλακτικές.