Τεράστιες ενδοημερήσιες μεταβολές τιμών στο ρεύμα, που από αρνητικές το μεσημέρι, λόγω της υπερπροσφοράς ΑΠΕ, εκτινάσσονται το βράδυ μόλις σβήσουν τα φωτοβολταϊκά και μπουν μπροστά οι μονάδες φυσικού αερίου, καταγράφει ξανά το ελληνικό χρηματιστήριο ενέργειας.
Το φαινόμενο που δεν είναι συνηθισμένο, αποτελεί μια ακόμη έκφανση της νέας κανονικότητας στην αγορά ενέργειας, και οφείλεται στο εκρηκτικό κοκτέιλ των τελευταίων ημερών από την μεγάλη ηλιοφάνεια και τα Αυγουστιάτικα μελτέμια, που έχει ως συνέπεια να δουλεύουν ταυτόχρονα στο φουλ, τόσο τα αιολικά, όσο και τα φωτοβολταικά, οδηγώντας ειδικά στην Ελλάδα σε ένα σερί αρνητικών τιμών τα μεσημέρια.
Σαν πρόβλημα γίνεται ακόμη πιο αισθητό στην Ελλάδα, δείγμα ότι η ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης συνεχώς διευρύνεται, με ό,τι αυτό σημαίνει για την ελκυστικότητα της ελληνικής αγοράς και τα έσοδα των επενδυτών που ακόμη και μέσα στο κατακαλόκαιρο βιώνουν ένα «καύσωνα» περικοπών και αρνητικών τιμών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα, για έκτη συνεχόμενη ημέρα, η αγορά καταγράφει αρνητικές τιμές το μεσημέρι, με μίνιμουμ τα -1,58 €/ Μεγαβατώρα (11:00) και μάξιμουμ τιμή μερικές ώρες αργότερα (20.00), δηλαδή στο peak της ζήτησης, τα 240,13 €/ Μεγαβατώρα. Είναι μακράν η μεγαλύτερη ενδοημερήσια αύξηση για σήμερα στη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, με ένα άλμα 15.297,47% μέσα σε μόνο μερικές ώρες !
Τι συμβαίνει στη γειτονιά μας
Ανάλογες ανισορροπίες, αν και μικρότερες, καταγράφονται παντού στη γειτονιά μας. Στη γειτονική Βουλγαρία, όπως και στη Ρουμανία, οι μίνιμουμ τιμές για σήμερα είναι στα 6,69 €/ MWh (επίσης στις 11 το πρωί), ωστόσο στη κορύφωση της ζήτησης, (20:00), οι μέγιστες πρόκειται να πιάσουν τα 249,03 €/ MWh. Εδώ, η διαφορά βρίσκεται στο 3.622%.
Στη πάντα επικίνδυνη Ουγγαρία, απ’ όπου και ξεκίνησε το περυσινό καλοκαίρι η ενεργειακή κρίση, η μίνιμουμ τιμή σήμερα «παίζει» στα 11,1 €/ MWh (13:00), αλλά η μάξιμουμ στα 317,2 €/ MWh (21:00), δηλαδή με +2.758% μέσα σε μερικές ώρες.
Μάλιστα σήμερα, η μέση τιμή στο χρηματιστήριο ενέργειας της Ουγγαρίας έπιασε τα 100,15 €/ MWh, που μεταφράζεται σε αύξηση 64% μέσα σε μια εβδομάδα, καθώς πριν από μερικές μέρες κυμαίνονταν στα 60,95 €/ MWh.
Το γεγονός ότι οι θερμοκρασίες στη περιοχή θα ανέβουν κι άλλο τις επόμενες ημέρες σημαίνει ότι η ζήτηση μπορεί να φτάσει στα επίπεδα του περυσινού Αυγούστου, σχολιάζει ο Gabor Szatmari, αναλυτής της Montel Analytics και ειδικός στην περιφερειακή αγορά της ΝΑ Ευρώπης.
Τα καλά πάντως νέα σε σχέση με το περυσινό καλοκαίρι είναι ότι αφενός η περιοχή δεν βίωσε κάποιον αντίστοιχο ισχυρό καύσωνα διάρκειας, αφετέρου οι εμπλεκόμενοι παίκτες, Διαχειριστές Συστημάτων, Ρυθμιστές, και κυβερνήσεις, δείχνουν να έχουν καλύτερο συντονισμό.
Σίγουρα μένει να φανεί τι θα συμβεί σε ένα σενάριο ακραίων διακυμάνσεων τιμών, κατά πόσο δηλαδή θα μετουσιωθεί στη πράξη, η αύξηση των ροών από την Κεντρική προς τη ΝΑ Ευρώπη και όσα δεσμεύθηκαν ότι θα κάνουν οι εμπλεκόμενες χώρες της περιοχής κατά τη συνεδρίαση της Task Force στις αρχές Ιουλίου, ωστόσο η μέχρι τώρα επίδοση των κρίκων της αλυσίδας αποτιμάται θετικά.
Το ζήτημα με τη περιορισμένη διαθεσιμότητα σε υποδομές, με τις πολλές συντηρήσεις γραμμών και μονάδων και τις βλάβες που είχε παρατηρηθεί πέρυσι τέτοια εποχή, φέτος δεν έχει εμφανιστεί, ενώ σίγουρα έχουν βοηθήσει τα περισσότερα φωτοβολταϊκά που μπήκαν το τελευταίο χρόνο σε λειτουργία πανευρωπαϊκά.
Τι σημαίνουν οι αρνητικές τιμές το κατακαλόκαιρο
Τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι έχουν εξαλειφτεί οι ανισορροπίες στα συστήματα της περιοχής (όπως και στο ελληνικό), γεγονός που αντανακλάται στις τεράστιες ενδοημερήσιες μεταβολές των αγορών χονδρικής.
Το γεγονός ότι μέσα στο κατακαλόκαιρο εμφανίζεται ένα κοκτέιλ περικοπών και αρνητικών τιμών, φαινόμενο που μέχρι πρότινος καταγράφονταν την άνοιξη και το φθινόπωρο, σε δύο δηλαδή περιόδους παραδοσιακά χαμηλότερης ζήτησης, σημαίνει ότι οι ανισορροπίες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης στην ελληνική αγορά διευρύνονται επικίνδυνα.
Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι στη καρδιά του καλοκαιριού, δηλαδή τη περασμένη Κυριακή 10 Αυγούστου, οι περικοπές πράσινης ενέργειας έφτασαν τις 30 Γιγαβατώρες, ήταν δηλαδή όσες και τον Απρίλιο, ένα μήνα πολύ χαμηλότερης κατανάλωσης.
Στη πράξη, αυτό αναδεικνύει το κορεσμό της αγοράς ως προς τα έργα ΑΠΕ, το γεγονός ότι όσο υψηλή και να είναι η ζήτηση, και πάλι δεν αρκεί για να απορροφήσει τους τεράστιους όγκους πράσινης παραγωγής που συνεχίζουν να μπαίνουν στη πρίζα ως να μην υπάρχει αύριο, καθιστώντας επιτακτική την εγκατάσταση μπαταριών. Η τοποθέτηση τους ωστόσο στην ελληνική αγορά παραμένει ακόμη μηδενική.
Σημειωτέον ότι οι φετινές περικοπές πράσινης παραγωγής εμφανίστηκαν από τον Ιούνιο, έχουν ξεπεράσει από την αρχή του έτους κατά πολύ όσες έγιναν όλο μαζί το 2024 και φέτος ίσως και να υπερβούν το 10% της συνολικής παραγωγής.
«Εγκαθιστούμε έργα ΑΠΕ για να πετάμε την ενέργεια που παράγουν στα σκουπίδια», όπως λένε χαρακτηριστικά άνθρωποι της αγοράς, που βλέπουν ότι η εκτίμηση για περικοπές 20%, μπορεί να έρθει και πριν το τέλος της δεκαετίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα έσοδα των παραγωγών.