To Ε΄ Τμήμα το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε συνταγματικό και νόμιμο το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την έγκριση του Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ) για την αντιστάθμιση της χρήσης κινήτρων του ΝΟΚ.
Το σχέδιο ΠΔ αφορά την έγκριση του Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ), που στοχεύει στην αντιστάθμιση της χρήσης κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κώδικα (ΝΟΚ). Με την απόφαση του ΣτΕ, αίρεται η ασάφεια σχετικά με τη χρήση αυτών των κινήτρων και ενισχύεται η νομική ασφάλεια των οικοδομικών αδειών.
Το ΠΔ διασφαλίζει ότι τα έργα που είχαν ξεκινήσει νόμιμα έως 11 Δεκεμβρίου 2024 μπορούν να συνεχιστούν χωρίς εμπόδια. Παράλληλα, εισάγεται για πρώτη φορά μηχανισμός περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, που λειτουργεί ως εργαλείο αντιστάθμισης και βιώσιμης αναβάθμισης του οικιστικού περιβάλλοντος.
Το σχέδιο ΠΔ υποβλήθηκε στο Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ για νομοπαρασκευαστική επεξεργασία μετά τις αποφάσεις Ολομέλειας (146–149/2025) και έλαβε τη γνωμοδότηση υπ’ αριθμ. 135/2025, που το θεωρεί σύμφωνο με το πνεύμα των προηγούμενων αποφάσεων.
Οι σύμβουλοι Επικρατείας τόνισαν την ανάγκη προελέγχου πριν από την έκδοση οικοδομικής άδειας, ενώ καθορίζεται το ύψος του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, η διαδικασία καταβολής και οι υπόχρεοι. Το ποσό θα κατατίθεται σε ειδικό λογαριασμό στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και θα διατίθεται αποκλειστικά στον αντίστοιχο δήμο για τις δράσεις περιβαλλοντικού ισοδυνάμου.
Μέσω του ΕΣΠΙΑΠ, εξειδικεύονται οι στοχευμένες παρεμβάσεις σε επίπεδο δήμου ή δημοτικής ενότητας. Η εκπόνησή του παρέχει νομική θωράκιση και δυνατότητα χρήσης των κινήτρων του ΝΟΚ χωρίς αλλαγές στην οικοδομική άδεια, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη στην αγορά και την άμεση επανέναρξη της οικοδομικής δραστηριότητας.
Το πλήρες κείμενο της γνωμοδότησης του ΣτΕ αναμένεται να δημοσιευθεί στο προσεχές διάστημα.