Τι συμβολίζει η Καθαρά Δευτέρα και ποια έθιμα αναβιώνουν κάθε χρόνο;

Advertisement

Η Καθαρά Δευτέρα συμβολίζει ταυτόχρονα δυο πράγματα. Το ένα είναι το τέλος της Αποκριάς και το άλλο είναι – από την ορθόδοξη πλευρά- η αρχή της Σαρακοστής.  Γιατί όμως ονομάστηκε «Καθαρή»;

Ονομάστηκε λοιπόν Καθαρή, διότι ξεκινάει μια περίοδος όπου εξαγνιζόμαστε σωματικά και πνευματικά λόγω της νηστείας, η οποία διαρκεί 40 μέρες. Ο αριθμός σαράντα είναι και αυτός συμβολικός, καθώς τόσες μέρες ήταν οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.

Η Καθαρά Δευτέρα επίσης, είναι συνδυασμένη με την οικογένεια ή φίλους γύρω από ένα τραπέζι με νηστίσιμα ασφαλώς, αλλά εξίσου νόστιμα εδέσματα.

Advertisement

Πολλές οικογένειας επίσης, την έχουν συνδυάσει και ελπίζουν πάντα να έχει καλό καιρό, ώστε να μπορέσουν να πετάξουν τον χαρταετό στην εξοχή ή σε κάποιο πάρκο.

Στην χώρα μας όμως, αναβιώνουν εκτός από το πέταγμα του χαρταετού κι άλλα έθιμα και μπορούμε πολλές φορές να συνδυάσουμε το τριήμερο της Καθαρής Δευτέρας με ένα ταξίδι και να τα απολαύσουμε. Ορισμένα από τα πιο γνωστά έθιμα παρουσιάζονται παρακάτω.

Το έθιμο του Αγά

Οι ρίζες αυτού του εθίμου μας πάει πολύ πίσω, γύρω στο 1930 με 1940, την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Το έθιμο αυτό αναβιώνει στην Χίο και συγκεκριμένα στα χωρία Μεστά, Λιθί, Ελάτα, Πιτυός και Όλυμποι.  Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το έθιμο, ένας χωρικός ντύνεται Αγάς (=πασάς) και μαζί με το επιτελείο του δικάζει τους υπόλοιπους κατοίκους και τουρίστες, που παρευρίσκονται εκεί. Βασικό κομμάτι αυτού του εθίμου είναι η σάτιρα.

Advertisement

Το έθιμο του Μπέη

Το έθιμο αυτό αναβιώνει στην Αλεξανδρούπολη, όπου ένας κάτοικος πάλι μεταμφιέζεται σε Μπέη και μοιράζει ευχές για το καλό. Οι ρίζες και αυτού του εθίμου προέρχονται από τη περίοδο της Τουρκοκρατίας, όπου οι μπέηδες ήταν άρχοντες με μεγάλη περιουσία και εξουσία.

Ξάρτυσμα

Γνωστό επίσης έθιμο είναι αυτό στον Πόρο και ονομάζεται ξάρτυσμα. Κατά το έθιμο αυτό, οι κάτοικοι καθαρίζουν τα μαγειρικά τους σκεύη από τα λίπη των κρεάτων, που καταναλώθηκαν στα φαγοπότια της Αποκριάς.

Κορφιάτικος γάμος και ο Χορός των Παπάδων

Στην Κέρκυρα αναβιώνουν δυο διαφορετικά έθιμα. Στην Νότια Κέρκυρα επικρατεί το έθιμο του κορφιάτικου γάμου. Αυτό το έθιμο έχει τις ρίζες του στο κατάλοιπο της πατριαρχικής οικογένειας, όπου οι γυναίκες δεν επιτρεπόταν να συμμετέχουν στα δρώμενα του τόπου. Σύμφωνα με αυτό το έθιμο, οι φίλοι του γαμπρού και της νύφης μαζεύονται σε ένα σπίτι και ντύνουν τον καθένα αντίστοιχα.

Advertisement

Το ιδιαίτερο όμως αυτού του γάμου είναι ότι η νύφη είναι άντρας και αρκετές φορές με μουστάκι.  Παρά τα εμπόδια του δαίμονα που προσπαθεί να χαλάσει το γάμο και τους καλεσμένους, οι οποίοι αισχρολογούν, ο γάμος ολοκληρώνεται και ακολουθεί γλέντι μέχρι τα ξημερώματα.

Από την άλλη, στη Βόρεια Κέρκυρα, το κλείσιμο της Αποκριάς συνοδεύεται με τον χορό των Παπάδων. Σύμφωνα με αυτό το έθιμο, ο πρεσβύτερος ιερέας βγαίνει στο προαύλιο της εκκλησίας μετά το τέλος του εσπερινού και δίνει το σήμα για την έναρξη του χορού με μουσική, η οποία θυμίζει εκκλησιαστικό ύμνο. Στο χορό των παπάδων παίρνουν μέρος όσοι άντρες επιθυμούν, αλλά με προτεραιότητα στους μεγαλύτερους.

Αλευρομουτζούρωμα

Παραδοσιακό έθιμο στο Γαλαξίδι, το οποίο έχει και αυτό τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία και το γεγονός ότι οι γυναίκες των ναυτικών ράντιζαν τη θάλασσα με αλεύρι ,ώστε να έχουν καλό κατευόδιο.  Σύμφωνα με αυτό το έθιμο, οι παρευρισκόμενοι εξοπλισμένοι με κατάλληλες στολές παίρνουν μέρος στον αλευροπόλεμο.

Advertisement

Του Κουτρούλη ο γάμος

Ο Ιωάννης Κουτρούλης ήταν ιστορικό πρόσωπο και με καταγωγή από τη Μεθώνη, ο οποίος είχε δεκαεπτά χρόνια παράνομη σχέση με μια παντρεμένη γυναικά. Η εκκλησία όμως έφερε αντιρρήσεις στο διαζύγιο της γυναίκας  και έτσι ο δεσμός ήταν πρώτο θέμα κουτσομπολιού.

Αισίως, το 1394 πραγματοποιήθηκε ο γάμος τους, μετά το διαζύγιο της γυναίκας και το γλέντι διήρκησε αρκετές μέρες. Έτσι, στην περιοχή της Μεθώνης Μεσσηνίας κάθε χρόνο αναβιώνει ο γάμος μαζί με αστείες και απρόοπτες καταστάσεις με τη συνοδεία σαρακοστιανού φαγητού.

Πηγή:flowmagazine.gr

Advertisements

Δείτε και αυτά:

Advertisement