Η αποχώρηση των δημιουργών του Instagram προκάλεσε έναν μικρό θόρυβο στους διαδρόμους της Facebook Inc. αλλά ο μόνος που δεν ανησυχεί είναι ο Μαρκ, ο οποίος τώρα ξέρει ότι θα ενσωματώσει την ανεξάρτητη μέχρι τώρα λειτουργία της εφαρμογής, στο πλήρες ελεγχόμενο διαφημιστικό πρόγραμμα του Facebook.
Από την πρώτη ημέρα που κυκλοφόρησε η εφαρμογή, τον Οκτώβριο του 2010, αγάπησα το Instagram. To πρώτο post εκεί μέσα το έκανα μια ημέρα μετά το λανσάρισμα, στις 7 Οκτωβρίου.
Θα μπορούσα πολύ εύκολα να πω ότι ήταν (και παραμένει) το αγαπημένο μου κοινωνικό δίκτυο, όσο καιρό θυμάμαι τον εαυτό μου κολλημένο σε ένα smartphone. Δεν μπορώ να πω ότι χάρηκα όταν μετά από κάποια χρόνια εξαγοράστηκε από το Facebook, γιατί πάντα πίστευα ότι η έννοια της δημιουργίας έλειπε από το κυρίαρχο μπλε μοτίβο του επεκτατικού κοινωνικού δικτύου.
Επίσης, πάντα απορούσα πώς το βαρετό μπλε της πλατφόρμας, κατάφερε να κατατροπώσει τον παράδεισο ενός MySpace, μια πρωτοποριακή πλατφόρμα που με τον δικό σου κώδικα μπορούσες να χτίσεις τη δική σου προσωπική σελίδα όπως ακριβώς την ήθελες.
Βέβαια, στην αρχή το Facebook δεν έκανε την παραμικρή κίνηση να αλλάξει την νοοτροπία του Instagram, δεν άλλαξε τον αλγόριθμο, και η εμπειρία του χρήστη παρέμεινε η ίδια. Για λίγο, όμως.
Σήμερα δεν υπάρχει γραμμή πραγματικής ροής – όπως υπήρχε στο αρχικό Instagram. Υπάρχει ένα φιλτραρισμένο και αναδιοργανωμένο timeline, που βασικά το μεγαλύτερό του μειονέκτημα είναι η έλλειψη τιμιότητας.
Όχι, το σημερινό Instagram δεν είναι τίμιο. Γιατί ως αδερφός του Facebook μοιάζει σαν μια ακόμη μηχανή που πρέπει να κλέψει τον χρόνο μου για να μεγιστοποιήσει την έκθεση των διαφημίσεών του.
Τώρα είναι πολύ δύσκολο για μένα να ακολουθήσω αυτό που θέλω ή να δω τι συμβαίνει με τους φίλους μου και επίσης, δεν μπορώ να το κάνω τίποτα από τα παραπάνω σε πραγματικό χρόνο. Θα πρέπει να ψάξω.
Η μεγάλή ιδέα των δημιουργών του, Κέβιν Σίστρομ και Μάικ Κρίγκερ ήταν να δημιουργήσουν ένα cool μέρος, κάπου μέσα στο περιβάλλον ενός iPhone (αρχικά), όπου γνωστοί και φίλοι και συνεργάτες και οπαδοί, θα μπορούσαν να μοιράζουν φωτογραφίες σε πραγματικό χρόνο.
To 2012, δύο χρόνια μετά το αρχικό λανσάρισμα, η εφαρμογή εμφανίστηκε και στις Android συσκευές. Λίγο αργότερα την αγόρασε η εταιρεία του Μαρκ Ζούκερμπεργκ.
Σήμερα όλο αυτό που καλούμε Instagram είναι ένα αυτοματοποιημένο μηχάνημα, χτισμένο και εξελιγμένο με μοναδικό σκοπό να μας κλέβει όλο και περισσότερο, τον μοναδικό ωφέλιμο πόρο που έχουμε στη ζωή μας: το χρόνο.
Μέχρι που μαθαίνω ότι πριν λίγες μέρες, οι δημιουργοί του παραιτήθηκαν από τις θέσεις του εκτελεστικού διευθυντή και υπεύθυνου τεχνικών υπηρεσιών. Ο λόγος, σύμφωνα με τον Σίστρομ, να ασχοληθούν με πιο «δημιουργικά» πράγματα.
Όλοι γνωρίζουμε τι συμβαίνει στα κοινωνικά δίκτυα. Αυτό που κάποτε μας κέρδισε όλους ως ένας μοντέρνος τρόπος να διατηρούμε επαφή με όσα συμβαίνουν, τώρα απλά φαίνεται ότι είναι κάτι που μας κλέβει χρόνο.
Σήμερα, όλα ανεξαιρέτως τα κοινωνικά δίκτυα, αγωνίζονται να προσελκύσουν την προσοχή μας, μόνο και μόνο για να μας τροφοδοτήσουν με περισσότερες διαφημίσεις. Όπως, ακριβώς, και η τηλεόραση. Απλά, τον τελευταίο χρόνο το κακό παράγινε με το Instagram.
Ένα απλό παράδειγμα, η ηθική του σταθερότητα. Τη στιγμή που οι κανόνες της κοινότητας του απαγορεύουν την εμφάνιση γυμνού, υπάρχουν εκατομμύρια φωτογραφίες που μπορεί να σου σκάσουν στην οθόνη, από το πουθενά, γεμάτες βυζάκια και κώλους, καλυμμένους με αστεράκια, σαν τα πρώτα τσοντοπεριοδικά των 70’s.
Το άλλο μεγάλο λάθος που έκανε το Instagram ήταν που άφησε το Facebook (ένα κοινωνικό δίκτυο χωρίς αισθητική ποιότητα) να το μεταλλάξει σε μια μηχανή χρήματος. Ως γνωστόν, όσα περισσότερα χρήματα κέρδιζε το Facebook από τη διαφήμιση, τόσα μεγαλύτερα σφάλματα έκανε.
Η σημερινή του κατάντια έχει φτάσει να σου δείχνει διαφημίσεις στα βίντεο που επιλέγεις από τη ροή του. Μπορεί ακόμα και να σου δείξει διαφήμιση μέσα σε διαφημιζόμενο περιεχόμενο κάποιας άλλης σελίδας. Στο Instagram, βέβαια, όλα είναι πιο ρόδινα. Για την ώρα.
Η ποιότητα του περιεχομένου που απολαμβάνεις είναι ανάλογη όσων ακολουθείς. Η ροή του εξακολουθεί να είναι διασκεδαστική, ακόμα και στις πιο βαρετές στιγμές της, γιατί εδώ τουλάχιστον ξέρεις ποιον ακολουθείς: κάποιον που βγάζει όμορφα τοπία ή κάποια που κάνει τις πιο δύσκολες στάσεις γιόγκα ή κάποιους που ταξιδεύουν στα πιο απίστευτα σημεία του πλανήτη.
Γιατί, όπως και να το κάνουμε, θέλουμε ακόμη την πρωτοτυπία ως καταναλωτές μέσων ενημέρωσης. Την αναζητούμε. Και ακόμα πιο βαθιά πιστεύω ότι όλοι θεωρούμε ότι είμαστε δημιουργικοί λόγω του συνδυασμού εύχρηστων εφαρμογών που κάνουν τις εικόνες να φαίνονται εξαιρετικές και εμάς να αισθανόμαστε ότι είμαστε στο κέντρο ενός καλλιτεχνικού μικρόκοσμου.
Αλλά, δυστυχώς, αυτό δεν θα κρατήσει για πολύ. Μετά την αποχώρηση των δύο δημιουργών του Instagram, το Facebook θα πρέπει να αντιμετωπίσει μια νέα πρόκληση. Θα αφήσει το Instagram να ανθίσει ή θα επέμβει κι άλλο; Εδώ θα είμαστε για να δούμε πώς θα πιέσει το αδερφικό δίκτυο ώστε να φέρει περισσότερα έσοδα χωρίς να καταστραφεί, αισθητικά τουλάχιστον, τελείως.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι τους επόμενους μήνες θα βλέπουμε το σχέδιο του Facebook όλο και περισσότερο μέσα στο Instagram. Σύμφωνα με τον Μαρκ, όλες οι αδερφικές εφαρμογές πρέπει να συντονιστούν στο πνεύμα της μητρικής. Οπότε, ας μην γελιόμαστε και ας ετοιμαστούμε για περισσότερη διαφήμιση στο αγαπημένο μας φωτογραφικό δίκτυο.
Ίσως και για διαφημίσεις μέσα σε διαφημίσεις. Αφού το μοντέλο του Μαρκ αυτό απαιτεί: περισσότερη διαφήμιση, περισσότερη χρήση προσωπικών δεδομένων, περισσότερο χρόνο δέσμευσης, περισσότερα μηνύματα και ηλίθιες ιστορίες σε ένα δίκτυο που ξεκίνησε δυναμικά, αλλά τελικά δεν κατάφερε να αντισταθεί και να πει ένα σθεναρό «όχι» στο μεγάλο γίγαντα, όπως έκανε το Snapchat.