Ημέρα μνήμης η σημερινή για ολόκληρη την ποδοσφαιρική κοινότητα. Σήμερα συμπληρώνονται 37 χρόνια από την τραγωδία του Χέιζελ, που ήταν μια από τα χειρότερα ποδοσφαιρικά δυστυχήματα.
Συνέβη στις 29 Μαΐου του 1985 στο στάδιο Χέιζελ στις Βρυξέλλες, όπου η Λίβερπουλ και η Γιουβέντους θα αγωνίζονταν σε έναν από τους πλέον ενδιαφέροντες τελικούς για το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ομάδων Ευρώπης στο ποδόσφαιρο.
Το χρονικό
Ο τελικός του Κυπέλλου Πρωταθλητριών του 1985 ορίστηκε να διεξαχθεί στο Χέιζελ των Βρυξελλών, ένα ετοιμόρροπο στάδιο σχεδιασμένο τη δεκαετία του 1920, προκαλώντας την αντίδραση του γενικού γραμματέα της κατόχου του τίτλου Λίβερπουλ, Πίτερ Ρόμπινσον. Με επιστολή του στη βελγική ομοσπονδία και στην UEFA ο Άγγλος παράγοντας προειδοποιούσε για τους κινδύνους που διέτρεχαν οι φίλαθλοι.
Τα μοιραία εισιτήρια
Ο Ρόμπινσον ζητούσε να δημιουργηθούν ουδέτερες ζώνες στις δύο πλευρές της εξέδρας που θα φιλοξενούσε τους οπαδούς της Λίβερπουλ. «Μου είπαν ότι τα εισιτήρια της θύρας Ζ θα πουληθούν μόνο σε Βέλγους» είχε γράψει σε ανακοίνωση που εξέδωσε μετά την τραγωδία.
Μέσω ταξιδιωτικών γραφείων τα εισιτήρια της θύρας Ζ που προορίζονταν για τους ουδέτερους Βέλγους πουλήθηκαν στην Ιταλία και στις ιταλικές κοινότητες της Λιέγης και του Σαρλερουά. Ετσι, οι φανατικοί της Λίβερπουλ, των οποίων ο θυμός από τις επιθέσεις που είχαν δεχθεί από τους οπαδούς της Ρόμα στον τελικό της προηγούμενης χρονιάς στην Αιώνια Πόλη δεν είχε ξεθυμάνει, βρέθηκαν δίπλα σε ανυποψίαστους Ιταλούς που είχαν προμηθευθεί τα εισιτήρια από τη δευτερογενή αγορά.
Περίπου μία ώρα πριν από την προγραμματισμένη έναρξη του αγώνα, οι οπαδοί της αγγλικής ομάδας παραβιάζουν ένα κιγκλίδωμα που τους χώριζε από τους φίλους της Γιουβέντους, οι οποίοι οπισθοχώρησαν προς έναν τοίχο. Όσοι βρισκόταν κοντά στον τοίχο πέθαναν από ασφυξία λόγω της ασφυκτικής πίεσης που ασκούσαν ο ένας στον άλλον. Ο τοίχος τελικά κατέρρευσε, ενώ πολλά άτομα αναρριχήθηκαν σε κερκίδες για να γλιτώσουν.
Μια από τις πιο μαύρες σελίδες στην ιστορία του ποδοσφαίρου γυρίστηκε σαν σήμερα πριν από 37 χρόνια
Οι εθνικότητες των 39 οπαδών που έχασαν τη ζωή τους ήταν: 32 Ιταλοί οπαδοί της Γιουβέντους, 4 Βέλγοι, 2 Γάλλοι και ένας Βορειοϊρλανδός.
Η μαρτυρία ενός από τους επιζώντες είναι συγκλονιστική. «Σώματα ήταν πεσμένα κάτω και δεν αντιδρούσαν. Πολλά από τα μικρά παιδιά πέθαναν από ασφυξία αφού τα είχαν πατήσει» λέει ένας Ιταλός. Όταν μάλιστα του μιλούν για τύχη εκείνος απαντά: «Τύχη; Ποια τύχη; Εγώ δεν πρόκειται ποτέ πια να έχω φυσιολογική ζωή. Κάθε μέρα, κάθε βράδυ, σε κάθε όνειρο μου βλέπω τους ανθρώπους εκείνους που πέθαιναν. Βλέπω τα παιδάκια που δεν μπορούσαν να πάρουν ανάσα. Είναι τύχη αυτή;» Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα του.
Το παιχνίδι τελικά διεξήχθη, παρά την καταστροφή, προκειμένου να αποφευχθεί περαιτέρω βία.
Η Γιουβέντους κερδίζει πέναλτι, ο Πλατινί σκοράρει και η Γιουβέντους σηκώνει την αιματοβαμμένη κούπα που λίγη σημασία έχει…
Το «συγνώμη» της Λίβερπουλ
Μέχρι το 2005 οι ομάδες αυτές δεν ξανά ήρθαν ποτέ αντιμέτωπες, όμως αυτό δε θα συνέβαινε και για πάντα. Η κληρωτίδα δείχνει για τα προημιτελικά του Champions League Γιουβέντους – Λίβερπουλ. Για την ιστορία, η Λίβερπουλ παίρνει την πρόκριση κερδίζοντας με 2-1 στην έδρα της και έφερε 0-0 στο Τορίνο της Ιταλίας.
Στο ματς της Ιταλίας τα μέτρα ήταν δρακόντεια και μόνο μικρής έκτασης επεισόδια σημειώθηκαν.
Στην Αγγλία οι οπαδοί της Λίβερπουλ σήκωσαν ένα πανί που ζητούσαν συγνώμη όπου βρήκε ανταπόκριση στη μεγάλη μερίδα των οπαδών της Γιουβέντους.
Περίπου 60 σταθμοί απ’ όλο τον κόσμο καλύπτουν τα γεγονότα από το στάδιο των Βρυξελλών. Όλη η Ευρώπη είδε αυτά τα τρομακτικά επεισόδια με τους δεκάδες νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες.
Η σκληρή απόφαση της Θάτσερ
Το γεγονός ότι υπαίτιοι της τραγωδίας υπήρξαν οι οπαδοί της αγγλικής ομάδας, οδήγησε την τότε πρωθυπουργό της Βρετανίας Μάργκαρετ Θάτσερ , σε συνεννόηση με την ΟΥΕΦΑ, στο να αποκλείσει για 5 χρόνια όλους τους αγγλικούς συλλόγους από τις διοργανώσεις των ευρωπαϊκών κυπέλλων, με εξαίρεση τη Λίβερπουλ, η οποία αποκλείστηκε για 6 χρόνια.
Η Θάτσερ επέβαλλε κανόνες στα γήπεδα και σοβαρές ποινές σε όσους τους παρέβαιναν
Επίσης, μικρότερη τιμωρία επιβλήθηκε και στη Γιουβέντους, η οποία υποχρεώθηκε να δώσει ορισμένους εντός έδρας αγώνες στην επόμενη διοργάνωση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, κεκλεισμένων των θυρών.
Το ίδιο το Χέιζελ ανακατασκευάστηκε με αρκετά βελτιωτικά έργα στον τομέα της ασφάλειας, ενώ μετονομάστηκε σε King Baudouin, το 1995.
Οι ποινές των δικαστηρίων
Αρκετά χρόνια μετά την τραγωδία του 1985, αξιωματικοί της βέλγικης αστυνομίας καταδικάστηκαν για εγκληματική αμέλεια.
Η βρετανική αστυνομία από την πλευρά της εξέτασε όλα τα βίντεο και προέβη σε 27 συλλήψεις.
Ο τοίχος πάνω στον οποίο εγκλωβίστηκαν εκατοντάδες φίλαθλοι – κυρίως Ιταλοί – για να γλιτώσουν από τους άγγλους χούλιγκαν, κατέρρευσε αργά. Δεκάδες είχαν ήδη πεθάνει από ασφυξία
Το 1989, ύστερα από δίκη στο Βέλγιο που διήρκησε συνολικά 5 μήνες, 14 από τους συλληφθέντες -όλοι οπαδοί της Λίβερπουλ- καταδικάστηκαν σε 3 χρόνια φυλάκισης με την κατηγορία της ανθρωποκτονίας από αμέλεια αλλά κανένας από αυτούς δεν εξέτισε ποινή κάθειρξης.
Τίμησε τα θύματα του Χέιζελ ο Νταλγκλίς
Περίπου δυο ώρες πριν τη σέντρα στον χθεσινό τελικό του Champions League στο «Σταντ ντε Φρανς» ο Κέβιν Νταλγκλίς πλησίασε κάτω από αποθέωση το «πέταλο» των οπαδών της Λίβερπουλ. Ο θρυλικός σταρ των «Reds» άφησε στεφάνι πάνω στο σήμα της αγαπημένης του ομάδας στην μνήμη των θυμάτων της τραγωδίας του Χέιζελ.
Sir Kenny Dalglish has laid a wreath before kick-off in memory of the 39 football fans who lost their lives at Heysel Stadium in Belgium, ahead of tomorrow’s 37th anniversary. pic.twitter.com/r1XZqsFYgg
— Liverpool FC (@LFC) May 28, 2022