Ένα νέο ντοκιμαντέρ για τον όχι και τόσο αγγελικά πλασμένο κόσμο των Αγγέλων της Victoria’s secret, το ντοκιμαντέρ «Victoria’s Secret: Angels and Demons» του δικτύου Hulu, που αποτελείται από τρία μέρη, μιλά για τη μόδα, το σεξ, το χρήμα, τη δύναμη, τη δημοσιότητα και για τις παραβατικές συμπεριφορές που ήταν κοινό μυστικό αλλά έμειναν στο σκοτάδι για πολλά χρόνια. Ταυτόχρονα αποκαλύπτει τη σχέση του Les Wexner, ιδιοκτήτη του κολοσσού με τον Τζέφρι Έπσταϊν στον οποίο έδωσε πρόσβαση στην προσωπική του ζωή, στα πλούτο του και στις γυναίκες.
Ο κολοσσός της βιομηχανίας των εσωρούχων, που η αξία του ανερχόταν σε πολλά δισεκατομμύρια δολάρια, ήταν ένα πολιτιστικό φαινόμενο στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000, με ένα μάρκετινγκ που σήμερα μοιάζει ρατσιστικό, οπισθοδρομικό, προσβλητικό και χυδαίο, ένα μάρκετινγκ-παγίδα που προωθούσε πριν το Instagram την τελειότητα των μοντέλων της που φορούσαν ρούχα μεγέθους μηδέν, πουλώντας σεξ και λίγο από γυναικεία οπίσθια ως μέσο γυναικείας ενδυνάμωσης.
Αλλά πίσω από τη λάμψη που διατυμπάνιζε την ενδυνάμωση των γυναικών μέσω της σεξουαλικότητας, υπήρχαν καταγγελίες για εκφοβισμό και παρενόχληση εργαζομένων και μοντέλων, στελέχη που απέρριπταν τη δυνατότητα επιλογής πιο διαφορετικών και χωρίς αποκλεισμούς μοντέλων και οι ανησυχητικά στενοί δεσμοί του πρώην δισεκατομμυριούχου διευθύνοντος συμβούλου Les Wexner με τον καταδικασμένο για σεξουαλικά εγκλήματα χρηματιστή, Jeffrey Epstein.
To ντοκιμαντέρ αφηγείται την ιστορία εκ των έσω, με δύο πρώην CEO, βασικούς υπαλλήλους και μερικούς «αγγέλους» να μιλούν για τις συνθήκες που επικρατούσαν στην εταιρεία μέχρι την παρακμή της, στον απόηχο του #MeToo.
Η κουλτούρα του χρήματος και η κοινωνία που έκανε τα στραβά μάτια
Τότε περίπου εμφανίστηκαν στο ραντάρ του σκηνοθέτη Matt Tyrnauerοι διαμάχες γύρω από το συγκεκριμένο brand. «Σε μια συνάντηση που είχα με μια εταιρεία μόδας το 2019, προέκυψε ότι κάποια μοντέλα της Victoria’s Secret επαναστατούσαν εναντίον της μάρκας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», δήλωσε στον Guardian.
Διάσημα μοντέλα, μεταξύ των οποίων οι Κρίστι Τέρλινγκτον, Άμπερ Βαλέτα και Ίσκρα Λόρενς, μαζί με άλλα 100 διάσημα ονόματα της πασαρέλας, συνενώθηκαν μέσω της Model Alliance και υπέγραψαν μια επιστολή στις αρχές του 2020, η οποία φιλοξενήθηκε από τους New York Times σε μία έρευνα με γενικό τίτλο «»Angels» in Hell: The Culture of Misogyny Inside Victoria’s Secret».
Πριν από αυτό, παραδέχεται, «δεν είχα δώσει πραγματικά καμία σημασία στη μάρκα». Δεν γνώριζε καν για τους Αγγέλους μέχρι που ξεκίνησε την έρευνα για την ταινία αυτή: «Η πρώτη μου αντίδραση ήταν: «Αυτή είναι η χειρότερη, πιο ηλίθια, πιο προσβλητική, οπισθοδρομική, οπισθοδρομική ιδέα μάρκετινγκ που έχω δει ποτέ». Και όμως λειτούργησε σε βαθμό που ίσως καμία άλλη καμπάνια μάρκετινγκ μόδας δεν έχει λειτουργήσει ποτέ».
Πολλές από τις πιο φρικιαστικές λεπτομέρειες δεν είχαν ακόμη αποκαλυφθεί, όπως ότι ο Wexner, 84 ετών σήμερα, επέτρεψε την πρόσβαση του Epstein στον πλούτο και στις γυναίκες, παραχωρώντας του ευρείες εξουσίες στις φιλανθρωπίες, τα οικονομικά της εταιρείας και την ιδιωτική του ζωή. Ο Επστάιν εμφανίστηκε ακόμη και ως ανιχνευτής ταλέντων για τη Victoria’s Secret το 1997, παρασύροντας ένα μοντέλο σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στη Σάντα Μόνικα, όπου την κακοποίησε.
«Η Νέα Υόρκη είναι μια πόλη όπου προσποιείσαι μέχρι να τα καταφέρεις, και ο Epstein είναι το πρότυπο της εποχής μας γι’ αυτό», λέει ο Tyrnauer, πρώην συντάκτης του Vanity Fair, ο οποίος στο παρελθόν σκηνοθέτησε ντοκιμαντέρ για το Studio 54, τον Roy Cohn και τον σχεδιαστή μόδας Valentino. «Είναι σαφές ότι δεν υπήρχε εκεί τίποτα πολύτιμο και παρόλα αυτά ο κόσμος των μέσων ενημέρωσης της Νέας Υόρκης και αυτό που περνάει για κοινωνία – η οποία είναι βασικά μια κουλτούρα του χρήματος, η οποία νομίζω ότι στον πυρήνα της είναι πολύ διεφθαρμένη – φάνηκε είτε να τον αγκαλιάζει είτε απλώς να κάνει τα στραβά μάτια. Όσο περισσότερο εξετάζουμε αυτή την κουλτούρα, η οποία είναι βασικά μια κουλτούρα του χρήματος, της εξουσίας και της δημοσιότητας, και όσο περισσότερο ξεγυμνώνεται αυτή η βιτρίνα, τόσο το καλύτερο».
Ορισμένες από τις πιο εντυπωσιακές σκηνές του ντοκιμαντέρ αφορούν τη σειρά Pink της Victoria’s Secret που ήταν προσανατολισμένη στους εφήβους, με την οποία ήλπιζε να προσελκύσει νεαρούς αγοραστές για να τους μετατρέψει σε αφοσιωμένους μακροπρόθεσμους καταναλωτές. Ο Tyrnauer σοκαρίστηκε όταν είδε τις επιδείξεις μόδας της Pink: «Είναι έφηβοι που φορούν λιγοστά ρούχα με γιγαντιαία γλειφιτζούρια και χούλα χουπ. Είτε βρίσκομαι σε ένα είδος παρωδίας της «Λολίτας» του Ναμπόκοφ , είτε αυτό ήταν αληθινό. Φοβάμαι ότι ήταν αληθινό» δήλωσε.
Μπορεί μια εταιρεία που προωθούσε την εικόνα «μιας γυναίκας που γεννήθηκε τέλεια και έγινε καλύτερη με push-ups και βάτες», όπως λέει η πρώην διευθύντριά της, η Σαρλίν Έρνστερ, να απευθυνθεί σε ανθρώπους με ατέλειες και δυσμορφίες και να τους πείσει να γίνουν το νέο της αγοραστικό κοινό; Καθώς η εταιρεία καταβάλλει προσπάθειες να επανεφεύρει τον εαυτό της για να αποτρέψει την καθοδική της πορεία, το ερώτημα παραμένει: Μπορεί η μάρκα να αλλάξει τα χαρακτηριστικά της; Το περασμένο καλοκαίρι ανακοίνωσε ένα σημαντικό rebranding, με μια ποικιλόμορφη λίστα εκπροσώπων, συμπεριλαμβανομένων της Megan Rapinoe και της Priyanka Chopra Jonas.«Μιλάει για τη γυναικεία ενδυνάμωση από μια πιο σύγχρονη προοπτική», σημειώνει ο Tyrnauer – μια στροφή που ίσως δεν διαφέρει τόσο πολύ από το αρχικό της rebranding στη δεκαετία του 1990.
Τελικά, ο σκηνοθέτης ελπίζει ότι η σειρά θα αποκαλύψει τις μηχανορραφίες πίσω από την επιχείρηση που δελεάζει το κοινό να αγοράσει. «Τα προσωπεία του μάρκετινγκ κρύβουν μερικές φορές άσχημες αλήθειες», λέει ο Tyrnauer. «Το να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε γιατί μας σαγηνεύουν τόσο πολύ αυτά τα πράγματα είναι ένα πολύ σημαντικό πράγμα που πρέπει να εξετάσουμε».
Οι διασυνδέσεις με τον Έπσταϊν και τα αναπάντητα ερωτήματα
«Στο νέο ντοκιμαντέρ Victoria’s Secret: Angels and Demons, αποδεικνύεται ότι η αλυσίδα εσωρούχων αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων που προωθούσε τα μοντέλα της ως την τελευταία λέξη της σεξουαλικότητας και της γοητείας ήταν μια αδίστακτη καπιταλιστική επιχείρηση που καταδιώκεται από κατηγορίες για παρενόχληση, διαφθορά και κακοποίηση», γράφει η Lucy Mangan στην κριτική της στον Guardian.
Και συνεχίζει: «Μέσα σε δύο ώρες συναντάμε παλιούς «φίλους» από το σύγχρονο κύκλωμα σεξουαλικής κακοποίησης και βίας. Τον Jeffrey Epstein και την Ghislaine Maxwell, φυσικά, αλλά και τον Jean-Luc Brunel, του οποίου οι παρενοχλήσεις των κοριτσιών και των γυναικών που γνώρισε ως επικεφαλής του πρακτορείου Karin Models και του MC2 Model Management (που χρηματοδοτήθηκε από τον Epstein) περιγράφηκαν πρόσφατα στο ντοκιμαντέρ του Sky Scouting for Girls – μαζί με εκείνες των συναδέλφων του ατζέντη John Casablancas, Claude Haddad και Gerald Marie, ο τελευταίος από τους οποίους αρνείται σθεναρά όλες τις κατηγορίες σεξουαλικής κακοποίησης εναντίον του από πολλές γυναίκες.
Ο νέος τύπος είναι ο Leslie Wexner, ιδιοκτήτης της ομώνυμης εταιρείας εσωρούχων που στο αποκορύφωμά της είχε πωλήσεις άνω των 7 δισ. δολαρίων. Γνωρίστηκε με τον Επστάιν τη δεκαετία του 1980, όταν ο Γουέξνερ χρειαζόταν μια είσοδο στην κοινωνία της Νέας Υόρκης. Ο Wexner ήταν αυτός που του πούλησε το αρχοντικό που θα γινόταν διαβόητο ως τόπος κατασκοπείας των καταχρηστικών του επιχειρήσεων και το ιδιωτικό τζετ που θα γινόταν γνωστό ως «Lolita Express», καθώς μετέφερε ανήλικα κορίτσια όπου ο Επστάιν και οι φίλοι κακοποιητές του ήθελαν. Ο Wexner έδωσε στον Epstein πληρεξούσιο για ολόκληρη την περιουσία του – αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων – και δεν την ανακάλεσε μέχρι το 2007, πολύ μετά την πρώτη σύλληψη του Επστάιν το 2006.
Το ντοκιμαντέρ αναρωτιέται γιατί συμβαίνει αυτό («Είναι ένας τέτοιος γρίφος», λέει η Cindy Fedus-Fields, πρώην διευθύνουσα σύμβουλος της Victoria’s Secret Direct), αλλά -κρίσιμα- αποτυγχάνει να ξεθάψει μια απάντηση που να υποστηρίζεται από πραγματικά στοιχεία. «Πάντα υπήρχε η συζήτηση ότι κάτι άλλο συνέβαινε με τον Les Wexner», λέει ο Michael Gross, συγγραφέας του βιβλίου Model: The Ugly Business of Beautiful Women, αλλά μέχρι εκεί φτάνουμε. Η κριτικός του Guardian αναφέρει ότι σίγουρα, η σχέση του ιδιοκτήτη της Victoria’s Secret με τον Επστάιν «βρωμάει» και μια υποτιθέμενη έρευνα για τις καταχρήσεις της βιομηχανίας πρέπει οδηγήσει σε συμπεράσματα.
«Ελλείψει τέτοιας, καλούμαστε να αρκεστούμε σε τέτοιες γνώσεις όπως η ζημιά που η Victoria’s Secret έχει (πιθανότατα) προκαλέσει στις γυναίκες κατά τη διάρκεια των δεκαετιών με την προώθηση των ψηλών, αδύνατων, αλλά με μεγάλο στήθος λευκών γυναικών ως τη μόνη αποδεκτή μορφή ομορφιάς. Πολύς λόγος γίνεται για το λανσάρισμα του Pink, του spin-off της μάρκας που απευθύνεται σε εφήβους – και ίσως και σε νεότερους – αλλά το όπλο εδώ είναι προφανώς ένα εσωτερικό σημείωμα που σημειώνει ότι η κίνηση έχει σχεδιαστεί «για να εξασφαλίσουμε μια σταθερή ροή πελατών που μπορούμε να κρατήσουμε για δεκαετίες». Λοιπόν, ο καπιταλισμός θα είναι καπιταλισμός και είναι ανήθικος, αλλά δεν είναι στην ίδια κατηγορία με την εμπορία γυναικών με ιδιωτικό τζετ ή την επίθεση και τη φυλάκισή τους (όπως η καλλιτέχνης Μαρία Φάρμερ κατήγγειλε στην αστυνομία ότι ο Επστάιν και ο Μάξγουελ της έκαναν στην ιδιοκτησία του Wexner στο Οχάιο)», αναφέρει η Mangan.
Η πιο αποκαλυπτική στιγμή, ίσως, έρχεται όταν η Frederique van der Wal – ένα από τα πιο γνωστά μοντέλα της καμπάνιας της μάρκας – θυμάται να πηγαίνει σπίτι της μετά την πρώτη επίδειξη εσωρούχων στην πασαρέλα και να κλαίει στο μπάνιο για το πόσο εκτεθειμένη ένιωθε, ευχαριστώντας τον Θεό που τελείωσε. Έκτοτε, τέτοιου είδους επιδείξεις και έκθεση έχουν γίνει εντελώς mainstream και κανονικοποιηθεί. «Θα ήθελα να ξέρω αν τα δάκρυα μετά έχουν σταματήσει εντελώς», καταλήγει.