Καταιγιστικές είναι οι εξελίξεις στο ενεργειακό πεδίο, καθώς επιχειρείται να μπουν αναχώματα στην ανοδική πορεία των τιμών και παράλληλα να διασφαλιστούν αποθέματα για το χειμώνα. Οι επόμενες κινήσεις της Ρωσίας δεν μπορούν να υπολογιστούν με ακρίβεια, ωστόσο η Ε.Ε. ετοιμάζεται ακόμα και για το χειρότερο σενάριο που είναι η διακοπή των ροών του φυσικού αερίου (ροών που ήδη έχουν μειωθεί).
Η πολιτική συμφωνία στην ΕΕ και οι συμβιβασμοί
Παρά την διαφορετική οπτική που έχουν τα κράτη μέλη της Ε.Ε. – καθώς αντιμετωπίζουν διαφορετικές ενεργειακές ανάγκες- χθες βγήκε λευκός καπνός από το κρίσιμο Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. Ειδικότερα υπήρξε πολιτική συμφωνία για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου ενόψει του ερχόμενου χειμώνα, ωστόσο μένει να φανεί πως αυτή θα υλοποιηθεί.
Χρειάστηκε να γίνουν αμοιβαίοι συμβιβασμοί και να υιοθετηθεί ένα σχέδιο με ουκ ολίγες εξαιρέσεις και αστερίσκους, καθώς το θέμα προκάλεσε ένα σκληρό μπρα ντε φερ μεταξύ Βορρά και Νότου. Άλλωστε είναι διαφορετικός και ο βαθμός εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο, με τις βόρειες χώρες να αντιμετωπίζουν και μεγαλύτερα προβλήματα.
Τελικά με 26 «ναι» (δεν υπερψήφισε η Ουγγαρία) αποφασίστηκε η εθελοντική μείωση της ζήτησης του φυσικού αερίου κατά 15% με μέτρα επιλογής των κρατών, ενώ μπορούν να υπάρξουν παρεκκλίσεις για μια σειρά λόγων. Επιπλέον, συμφωνήθηκε ένας ενισχυμένος μηχανισμός συναγερμού της ΕΕ (EU Alert), ο οποίος θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί σε περίπτωση σοβαρής έλλειψης αποθήκευσης φυσικού αερίου ή εξαιρετικά υψηλής ζήτησης αυτού.
Το βασικό ζητούμενο χθες ήταν να σταλεί ένα μήνυμα ενότητας των κρατών της Ε.Ε., ωστόσο οι ανησυχίες για μια ενεργειακή «βαρυχειμωνιά» παραμένουν. Το κρίσιμο στοίχημα είναι να εξασφαλιστεί η ενεργειακή επάρκεια, ωστόσο παράλληλα ζητείται λύση για να ανακοπεί το ράλι αυξήσεων.
Οι τιμές του φυσικού αερίου πήραν χθες «φωτιά» και δυστυχώς οι διεθνείς αναλυτές δεν προβλέπουν επιστροφή στην καθημερινότητα πριν από το 2025. Στην κυβέρνηση γίνονται ήδη υπολογισμοί για τον ενεργειακό λογαριασμό και μέχρι το τέλος του χρόνου αναμένεται να διατεθούν πάνω από 8. 5 δισεκατομμύρια ευρώ (μόνο για τον Αύγουστο τα χρήματα που θα διατεθούν ξεπερνούν το 1.1 δισεκατομμύριο)
Είναι εμφανές πως οι επόμενοι μήνες θα είναι δύσκολοι, καθώς όλο και πυκνώνουν τα οικονομικά «σύννεφα». Ενδεικτικά αναφέρεται πως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χαμήλωσε εκ νέου τον πήχη των προβλέψεων για την παγκόσμια ανάπτυξη, προειδοποιώντας ότι ο υψηλός πληθωρισμός και ο πόλεμος στην Ουκρανία αυξάνουν τον κίνδυνο να βρεθεί στο χείλος της ύφεσης η παγκόσμια οικονομία εάν αφεθεί ανεξέλεγκτη.
Πως «διαβάζει» τις εξελίξεις η κυβέρνηση
Ικανοποίηση υπάρχει στην κυβερνητική πλευρά για τις χθεσινές αποφάσεις στο Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας. «Η Ελλάδα πέτυχε την εξαίρεση που ζητούσε για τον υπολογισμό της μείωσης στην κατανάλωση φυσικού αερίου» σημείωσε χαρακτηριστικά ο αρμόδιος υπουργός Κώστας Σκρέκας.
Αυτό που τονίζεται από την κυβερνητική πλευρά είναι πως η Ελλάδα πέτυχε να περιληφθεί στο κείμενο η πρόβλεψη που, κατ’ εξαίρεση στο άρθρο 2 και στο άρθρο 5, επιτρέπει τον υπολογισμό της μείωσης κατανάλωσης φυσικού αερίου σε σχέση, όχι με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας, αλλά συγκρινόμενο με την προηγούμενη χρονιά.
Επιπλέον, η Ελλάδα, μαζί με την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, πέτυχαν να συμπεριληφθεί διάταξη με την οποία, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μπορούν να εξαιρεθούν από τον υπολογισμό οι ποσότητες φυσικού αερίου που χρησιμοποιούνται από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής . Ποσότητες που είναι κρίσιμες για την ευστάθεια του συστήματος.
Στη χθεσινή συνεδρίαση ο κ. Σκρέκας παρουσίασε την πρόταση που κατέθεσε ο Πρωθυπουργός στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία ενός εθελοντικού μηχανισμού, μέσω του οποίου θα αποζημιώνονται οι βιομηχανικοί καταναλωτές για τη μείωση στη χρήση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης η ελληνική πλευρά υπέβαλε στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας πρόταση για ένα νέο πανευρωπαϊκό μοντέλο σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με στόχο την αποσύνδεση των τιμών φυσικού αερίου από τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.
Στόχος του συγκεκριμένου μοντέλου είναι να εξασφαλιστούν προσιτές τιμές ενέργειας για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μάλιστα μια σειρά χωρών (όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Ρουμανία και η Κύπρος) στήριξαν την πρόταση της Ελλάδας για να ξεκινήσει η συζήτηση για ένα νέο πανευρωπαϊκό μοντέλο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Ελλάδα ενεργειακός κόμβος
Το ενεργειακά ήταν ένα από τα θέματα που κυριάρχησαν στη χθεσινή συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρίγκιπα Διάδοχο του Θρόνου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, που έφτασε στη χώρα μας συνοδευόμενος από πολυπληθή αντιπροσωπεία ανώτατων αξιωματούχων και επιχειρηματιών. Σύμφωνα με πληροφορίες συζητήθηκε το πως η Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελέσει ενεργειακό κόμβο που να συνδέει την ευρύτερη περιοχή με τις ευρωπαϊκές αγορές.
Όπως ανέφεραν κυβερνητικές πηγές οι δύο ηγέτες συζήτησαν τις προοπτικές συνεργασίας των δύο χωρών στον τομέα της «πράσινης ενέργειας», καθώς και τις δυνατότητες μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τη Σαουδική Αραβία στην Ευρώπη μέσω της χώρας μας . Με την Ελλάδα ουσιαστικά να αποτελεί σε μια τέτοια περίπτωση ενεργειακή «γέφυρα» ανάμεσα στη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη.
«Συνδέοντας τα δίκτυα ηλεκτρικού ρεύματος, μπορούμε να παρέχουμε στην Ελλάδα και τη νοτιοανατολική Ευρώπη μέσω της Ελλάδας πολύ φθηνότερη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και θα υπογράψουμε μνημόνιο κατανόησης σχετικά με αυτό» ανάφερε χαρακτηριστικά ο Πρίγκιπας Διάδοχος του Θρόνου της Σαουδικής Αραβίας
Παράλληλα προσέθεσε πως «μας απασχολεί επίσης το υδρογόνο και πώς να μετατρέψουμε την Ελλάδα σε κόμβο για την Ευρώπη όσον αφορά το υδρογόνο, πρόκειται για κάτι που αλλάζει τα δεδομένα και για τις δύο χώρες».