Το βράδυ του Σαββάτου (20/8) , η βία που ο υπερεθνικιστής Ρώσος στοχαστής Αλεξάντερ Ντούγκιν προπαγάνδιζε για δεκαετίες μπήκε ξαφνικά στη ζωή του όταν η κόρη του, Ντάρια Ντούγκινα, σκοτώθηκε από βόμβα που ήταν τοποθετημένη στο Toyota Land Cruiser στα περίχωρα της Μόσχας.
Με μακριά μαλλιά και γκριζόλευκη γενειάδα, ο Ντούγκιν τάσσεται εδώ και χρόνια υπέρ της ένωσης με τη Ρωσία των ρωσόφωνων περιοχών, με σκοπό τη δημιουργία μιας νέας ρωσικής αυτοκρατορίας. Σε αυτή θα περιλαμβάνεται και η Ουκρανία. Ο Ντούγκιν έχει περιγραφεί ως «εγκέφαλος του Πούτιν» ή «Ρασπούτιν του Πούτιν». Ωστόσο, η πραγματική επιρροή του Ντούγκιν στον Πούτιν αποτελεί αντικείμενο εικασιών, με κάποιους αναλυτές να εκτιμούν ότι είναι μεγάλη ενώ άλλοι να τη χαρακτηρίζουν μηδαμινή.
Γεννημένος το 1962 σε από μια στρατιωτική οικογένεια, ο Ντούγκιν πέρασε τα πρώτα του χρόνια ως αντικομμουνιστής αντιφρονών. Εντάχθηκε σε διάφορες εκκεντρικές κολεκτίβες της πρωτοπορίας που ξεπήδησαν κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών της Σοβιετικής Ένωσης, όπου ήταν γνωστός για το φλερτ του με την πολιτική της ναζιστικής Γερμανίας.
Έγινε γνωστός τη δεκαετία του 1990 ως αρθογράφος της ακροδεξιάς εφημερίδας Den. Σε ένα μανιφέστο του 1991 που δημοσιεύθηκε στην Den, ο Ντούγκιν παρουσίασε για πρώτη φορά το αντιφιλελεύθερο και υπερεθνικιστικό όραμά του για τη Ρωσία, μια χώρα που είπε ότι προοριζόταν να αντιμετωπίσει μια ατομικιστική, υλιστική δύση.
Κατά τη διάρκεια των ταραχωδών χρόνων που ακολούθησαν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, ο Ντούγκιν συνίδρυσε το Εθνικό Μπολσεβίκικο κόμμα (Το κίνημα του Εθνικομπολσεβικισμού γνώρισε νέα ώθηση μετά την ίδρυση στη Ρωσία το 1993 του (απαγορευμένου σήμερα) Εθνικού Μπολσεβικικού Κόμματος) με τον μυθιστοριογράφο Έντουαρντ Λιμόνοφ.
Η κοσμοθεωρία του Ντούγκιν διατυπώνεται στο βιβλίο του «Τα θεμέλια της γεωπολιτικής» (1997), , το οποίο είχε μεγάλη επίδραση εντός των ελίτ του ρωσικού κράτους επάνω σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, έχοντας καταστεί εγχειρίδιο σε πολλά πανεπιστήμια. Είναι επίσης πολύ γνωστός για την έλξη του προς ριζοσπαστικά αριστερά και δεξιά ιδεώδη μέσα από τα οποία, ανασυνθέτοντας τα, δημιουργεί την Τέταρτη Πολιτική Θεωρία, εναλλακτική προς τον Φιλελευθερισμό, που έχει επίσης περιγραφεί ως φασιστική.
Στο βιβλίο, ο Ντούγκιν, σκιαγραφεί όλα όσα βλέπουμε σήμερα: Ρώσοι πράκτορες, λέει, οφείλουν να ενισχύσουν κάθε είδους διχαστική τάση στις ΗΠΑ, στηρίζοντας τους θιασώτες του απομονωτισμού· στη Βρετανία, πρέπει να γιγαντωθεί το ιστορικό χάσμα με την ηπειρωτική Ευρώπη και να ενισχυθούν τα αυτονομιστικά κινήματα. Η δυτική Ευρώπη πρέπει να «αγκαλιάσει» τη Ρωσία, με δόλωμα τους φυσικούς της πόρους. Το ΝΑΤΟ θα διαλυθεί εκ των έσω, επισημαίνει.
«Η Ουκρανία ως κράτος δεν έχει γεωπολιτικό νόημα, καμία ιδιαίτερη πολιτιστική σημασία ή παγκόσμια σημασία, καμία γεωγραφική μοναδικότητα, καμία εθνοτική αποκλειστικότητα», έγραψε
«Οι εδαφικές φιλοδοξίες της αποτελούν τεράστιο κίνδυνο για όλη την Ευρασία και, χωρίς να επιλύεται το ουκρανικό πρόβλημα, είναι γενικά παράλογο να μιλάμε για ηπειρωτική πολιτική».
Είκοσι πέντε χρόνια αργότερα, ο πρόεδρος της Ρωσίας επανέλαβε ορισμένες από τις απόψεις του Ντούγκιν για την Ουκρανία στο δοκίμιό του 4.000 λέξεων «Για την ιστορική ενότητα Ρώσων και Ουκρανών», το οποίο πολλοί είδαν ως σχέδιο για την εισβολή που ξεκίνησε μόλις έξι μήνες μετά τη δημοσίευσή του.
Ωστόσο, δεν ήταν καθόλου βέβαιο ότι οι ριζοσπαστικές αντιδυτικές σκέψεις του Ντούγκιν θα γίνονταν τελικά mainstream στη Μόσχα όταν ο Πούτιν έγινε πρόεδρος το 2000.
Οι ολοκληρωτικές ιδέες του Ντούγκιν θεωρήθηκαν άσχετες και βρέθηκε στο περιθώριο της πολιτικής εξουσίας. Ωστόσο, συνέχισε να γράφει και να δίνει διαλέξεις, αναπτύσσοντας περαιτέρω την έννοια του Ευρασιανισμού, του ρωσικού, φασιστικού πολιτικού δόγματος που βλέπει τη Μόσχα ως το κέντρο μιας αντίπαλης αυτοκρατορίας στην ατλαντική δύση.
Το κύρος του Ντούγκιν άλλαξε το 2012 όταν ο Πούτιν ανέλαβε και πάλι την εξουσία μετά από μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις και ο Ρώσος ηγέτης αγκάλιασε ένα συντηρητικό όραμα για τη χώρα του.
Ο Ντούγκιν αισθάνθηκε περαιτέρω δικαιωμένος όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία το 2014 και ξεκίνησε έναν αιματηρό πόλεμο στο Ντονμπάς μετά τη φιλοδυτική επανάσταση στο Κίεβο.
«Νομίζω ότι πρέπει να σκοτώσουμε, να σκοτώσουμε, να σκοτώσουμε [τους Ουκρανούς], δεν μπορεί να υπάρξει άλλη συζήτηση», είπε ο Ντούγκιν σε ένα βιντεοσκοπημένο διάγγελμα προς τους οπαδούς του εκείνη την εποχή, καθιστώντας τον ένα από τα πιο μισητά ρωσικά δημόσια πρόσωπα στο Κίεβο.
Παρά τη βίαιη ρητορική του Ντούγκιν, συνέχισε να ταξιδεύει στο εξωτερικό, διατηρώντας στενούς δεσμούς με τους στοχαστές της Ευρωπαϊκής Νέας Δεξιάς, οι οποίοι κατήγγειλαν επίσης τον φιλελευθερισμό, τον φεμινισμό και την κυριαρχία των ΗΠΑ.
Ήταν επίσης συχνά προσκεκλημένος σε συνέδρια σε όλο τον κόσμο. Συζήτησε μάλιστα και στο Άμστερνταμ το 2019 με τον Γάλλο φιλόσοφο Μπερνάρ-Ανρί Λεβίστο.
Ο Ντούγκιν φέρεται να ταξίδευε χωρίς ασφάλεια εντός και εκτός Ρωσίας, κάτι που ορισμένοι επεσήμαναν ως μία από τις πιθανές εξηγήσεις πίσω από την επίθεση του Σαββάτου, η οποία φέρεται να είχε σκοπό να τον σκοτώσει.
Η πραγματική επιρροή του Ντούγκιν στις καθημερινές επιχειρήσεις του Πούτιν ήταν ένα μακροχρόνιο θέμα συζήτησης, με ορισμένους ειδικούς της Ρωσίας να τον αποκαλούν «πνευματικό οδηγό του Πούτιν» και άλλους, κυρίως εκείνους στη Μόσχα, να λένε ότι ήταν μια άσχετη φιγούρα πρόθυμη να εμφανιστεί κοντά στο Κρεμλίνο για προσωπικό κέρδος. Ο Ντούγκιν φέρεται να ζήτησε έως και 500 ευρώ για συνεντεύξεις σε δυτικά μέσα ενημέρωσης.
Οι δύο άνδρες δεν έχουν φωτογραφηθεί ποτέ μαζί και ο Ντούγκιν δεν κατείχε ποτέ επίσημη θέση στο κράτος.
«Αυτή η καρικατούρα ψευδο-διανοούμενη επίθεση σίγουρα δεν είναι μέρος του συστήματος λήψης αποφάσεων», έγραψε ο Λεονίντ Βολκόφ, σύμμαχος του φυλακισμένου επικριτή του Κρεμλίνου Αλεξέι Ναβάλνι, λίγες ώρες μετά τη βομβιστική επίθεση.
BREAKING: Daughter of Aleksandr Dugin, who is often called «Putin’s brain,» killed in car explosion near Moscow pic.twitter.com/pSkBK8ENGO
— BNO News (@BNONews) August 20, 2022
Παρ ‘όλα αυτά, ο ρωσικός εθνικισμός έχει γίνει αναμφισβήτητα δημοφιλής σε μεγάλο μέρος της πολιτικής ελίτ της Ρωσίας και οι απόψεις του βοήθησαν στη διαμόρφωση των ιδεών πίσω από την εισβολή στην Ουκρανία.
Η δολοφονία της κόρης του Ντούγκιν, Ντάρια, μιας δημοσιογράφου που είχε επίσης ταχθεί υπέρ της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, θα προκαλέσει σοκ στα κορυφαία κλιμάκια της ρωσικής κοινωνίας.
Τα πλάνα που κυκλοφόρησαν σε όλη τη Ρωσία με το καμένο αυτοκίνητο θα φέρουν επίσης μνήμες από την ταραχώδη δεκαετία του 1990, όταν οι δολοφονίες με παγιδευμένα αυτοκίνητα ήταν ρουτίνα, ένα σκοτεινό χαρακτηριστικό μιας προηγούμενης εποχής.