Επιβάρυνση στην ψυχική υγεία των πολιτών και αύξηση των ψυχιατρικών νοσημάτων, κυρίως των διαταραχών κατάθλιψης και άγχους, καταγράφουν τα τελευταία 2-2,5 χρόνια οι ειδικοί, ωστόσο, το πρόβλημα άρχισε να γίνεται ορατό από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, όταν ξεκίνησε στη χώρα μας η οικονομική κρίση.
Η πανδημία του κορονοϊού, με το μεγάλο αριθμό θανάτων και τους εγκλεισμούς από τις καραντίνες και πλέον ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ενεργειακή κρίση και η ολοένα και αυξανόμενη ακρίβεια στα προϊόντα, ακόμα και σε αυτά που θεωρούνται πρώτης ανάγκης, ασκούν τεράστια πίεση στην κοινωνία. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνεται το ποσοστό εμφάνισης ψυχιατρικών νοσημάτων και ολοένα και περισσότερα άτομα να απευθύνονται σε ειδικούς για ψυχιατρική βοήθεια και φροντίδα.
Επίσης, μεγάλος είναι και ο αριθμός των ατόμων που μεταφέρονται ακούσια, από το συγγενικό τους περιβάλλον ή την αστυνομία, σε κάποια μονάδα ψυχικής υγείας, αφού παρουσιάζουν κάποια κρίση. Μάλιστα, όπως αναφέρει στο ethnos.gr ο καθηγητής Ψυχιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Υγείας, Βασίλειος – Παντελεήμων Μποζίκας, το 55%-60% των ατόμων με ψυχιατρικά νοσήματα μεταφέρεται ακούσια σε κάποια μονάδα υγείας.
Διαταραχές κατάθλιψης και άγχους, που επηρεάζονται σημαντικά από αυτά που συμβαίνουν γύρω μας και στην καθημερινότητά μας, έχουν αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά εμφάνισης τους στην κοινότητα, ενώ στον αντίποδα, κατά τον κ. Μποζίκα, οι σοβαρότερες διαταραχές, όπως οι ψυχώσεις, διατηρούν σταθερά τα ποσοστά εμφάνισής τους, μια και είναι μικρότερη η επίδραση σε αυτά από τα γεγονότα στο εγγύς ή το ευρύτερο περιβάλλον.
«Είναι δεδομένο ότι υπάρχει μία επιβάρυνση στην ψυχική υγεία την τελευταία 12ετία. Ιδίως τα τελευταία τουλάχιστον δύο χρόνια υπάρχει αύξηση στον αριθμό των ατόμων που βρίσκονται αντιμέτωπα με ψυχιατρικά νοσήματα. Με την πανδημία του κορονοϊού τα ιδρύματα και οι δομές ψυχικής υγείας δε λειτουργούσαν σωστά, ο κόσμος κλείστηκε στο σπίτι του και δεν αναζητούσε βοήθεια», λέει στο ethnos.gr ο κ. Μποζίκας.
Πιέζονται γυναίκες και ηλικιωμένοι
Μιλώντας στο ethnos.gr ο καθηγητής Ψυχιατρικής του ΑΠΘ και πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, σημειώνει ότι παραδοσιακά συχνότερα ψυχιατρικές διαταραχές παρουσιάζουν οι γυναίκες. Η αναλογία μεταξύ γυναικών και ανδρών που παρουσιάζουν προβλήματα ψυχικής υγείας είναι 1,5 γυναίκα προς έναν άνδρα και σε κάποιες περιόδους δύο γυναίκες προς έναν άνδρα.
Μεγάλη ψυχική πίεση προκάλεσε η πανδημία του κορονοϊού, από την αρχή της μέχρι και σήμερα, στους ηλικιωμένους. Αυτό είναι λογικό, αφού πρόκειται για μία ηλικιακή ομάδα που κινδυνεύει περισσότερο να νοσηλευθεί, να διασωληνωθεί και να χάσει τη ζωή της.
Σε ό,τι αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις συνεπαγόμενες από αυτόν ενεργειακή κρίση και ακρίβεια, ο κ. Μποζίκας αναφέρει ότι ψυχική πίεση δέχονται όλες οι ηλικίες και ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του καθενός.
Video games και διαδίκτυο επιβαρύνουν την ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων
Παράλληλα, ο καθηγητής Ψυχιατρικής του ΑΠΘ σημειώνει ότι παρατηρούνται ολοένα και μεγαλύτερα προβλήματα στην ψυχική υγεία των παιδιών, των εφήβων και των νέων.
«Χρειάζονται περισσότερες ψυχολογικές υπηρεσίες στα σχολεία και πανεπιστήμια, ώστε να στηρίζονται μαθητές και φοιτητές και να προλαμβάνονται οποιαδήποτε προβλήματα. Επιβάρυνση υπάρχει στα παιδιά και εφήβους, που έχουν κάνει καθημερινότητά τους και τρόπο ζωής τους την παρουσία τους μπροστά στις οθόνες και την ενασχόληση με τα video games. Δημιουργούνται εξαρτήσεις όσον αφορά το διαδίκτυο. Παιδιά και έφηβοι απομονώνονται από την πραγματική ζωή, από την αλληλεπίδραση με φυσικό τρόπο με τους συνομιλήκους τους, με αποτέλεσμα να υπάρχουν επιπτώσεις στην ψυχική υγεία τους. Άγχος, κατάθλιψη, συχνές συμπεριφορές εξάρτησης, σίτιση με λανθασμένο τρόπο. Παρομοιάζει με την εξάρτηση από τα ναρκωτικά. Έφηβοι αντιλαμβάνονται ότι δεν είναι σωστό αυτό που κάνουν, αλλά δεν μπορούν να ξεφύγουν», τονίζει ο πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας.
Έλλειψη δομών ψυχικής υγείας
Συνδυασμός παραγόντων έχει επιφέρει, κατά τον κ. Μποζίκα, αύξηση των προβλημάτων στην ψυχική υγεία. Έτσι, όπως αναφέρει, εκτός από την οικονομική κρίση στην προηγούμενη δεκαετία, την πανδημία του κορονοϊού, τον πόλεμο και την ακρίβεια σήμερα, μεγάλο πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη επαρκών δομών ψυχικής υγείας στην κοινότητα. Σύμφωνα με τον ίδιο, τώρα γίνεται μία προσπάθεια, προκειμένου να δημιουργηθούν κάποιες περισσότερες.
«Μεγάλο πρόβλημα για το χώρο της ψυχικής υγείας, ίσως το μεγαλύτερο, είναι ότι δεν υπάρχουν οι απαραίτητες υπηρεσίες στην κοινότητα, οι οποίες θα προλάβουν περιστατικά, πριν αυτά γίνουν σοβαρά, θα αποτρέψουν πολλές νοσηλείες, αλλά και θα παρέχουν ψυχική φροντίδα σε άτομα που έχουν ανάγκη. Έχουν μειωθεί οι επενδύσεις στην υγεία και αυτές που πάντοτε πλήττονται πρώτες είναι οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Υπάρχει υποχρηματοδότηση, υποστελέχωση και έλλειψη δομών, με το πρόβλημα να είναι εντονότερο στην περιφέρεια», τονίζει ο κ. Μποζίκας.