-Ο ασφαλισμένος με αναπηρία 79% θα λάβει μειωμένη εθνική σύνταξη, αλλά ο αδερφός του που θα τον κουράρει μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με πλήρεις αποδοχές…
-Μπορεί κάποιος να έχει ανάπηρο τέκνο και 25έτη υπηρεσίας, αλλά προκειμένου να πάρει σύνταξη για να στηρίξει το παιδί του πρέπει να συμπληρώσει και το 62ο έτος της ηλικίας.
Είναι μερικές από τις… τρελές προβλέψεις του Ασφαλιστικοί ως προς τη συνταξιοδότηση γονιών και αδερφών ατόμων με αναπηρία. Οι οποίες πλήττουν ιδιαίτερα τις οικογένειες με Άτομα με Ειδικές Ανάγκες (ΑμΕΑ), ενώ το κοινωνικό κράτος αγνοεί τις ανάγκες τους και όλες οι δομές είναι εχθρικές απέναντι τους (προσβασιμότητα, κίνηση, εργασία κ.λπ.).
Μέχρι το 2015 η συνταξιοδότηση χορηγούνταν με την συμπλήρωση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης (25 έτη). Πλέον, πέραν της 25ετίας θα πρέπει ακόμη: α/ ο έτερος γονέας να εργάζεται, να έχει τουλάχιστον 8 έτη ασφάλιση αλλά, από την άλλη, να μην έχει θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης και β/ο αιτών τη σύνταξη να έχει συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας.
Για παραδείγματα: Εάν γονέας είχε 25ετία το 2015, πριν τη θέσπιση του 62ο έτους ως ελάχιστης ηλικίας εξόδου, δεν ελάμβανε αυτομάτως σύνταξη εάν ο έτερος σύζυγος δεν είχε συμπληρώσει την 8ετή ασφάλιση. Αν ένας από τους όρους (25ετία, 8ετή ασφάλιση του άλλου γονέα και αναπηρία 67% για τέκνα και αδερφούς και 80% για το σύζυγο) δεν πληρούνταν, η αίτηση συνταξιοδότησης απορριπτόταν.
Εάν οι προϋποθέσεις συμπληρώθηκαν φέτος, πλέον η σύνταξη χορηγείται στο 62ο έτος. Έστω και εάν το μεσοδιάστημα, πιθανόν όταν το τέκνο ή ο αδερφός ήταν και ανήλικος, χρειαζόταν πρόσθετη βοήθεια…
Προϋποθέσεις
Κατά συνέπεια, όσοι είχαν τις ελάχιστες προϋποθέσεις (7.500 ένσημα και τέκνο, αδερφό ή σύζυγο ανάπηρο όπως αναφέρεται παρακάτω) μέχρι το 2015, έβγαιναν αμέσως στη σύνταξη.
Από τις 19/8/2015 και μετά αθροίζεται πρόσθετος χρόνος στην ηλικία πέραν των 55 ετών (σ.σ. που ορίστηκε σαν βάση τη συγκεκριμένη χρόνια) με αποτέλεσμα όποιος φέτος καταστεί δικαιούχος, να συνταξιοδοτείται στο 62ο έτος.
-Για σύνταξη λόγω αναπηρίας σύζυγοι το ποσοστό αναπηρίας του ετέρου των συζύγων πρέπει να είναι τουλάχιστον ποσοστό 80%.
-Αντίθετα, για τα τέκνα και τους αδερφούς το ποσοστό περιορίζεται στο 67%.
-Οι συντάξεις καταβάλλονται στο ακέραιο και δεν γίνεται περικοπή όπως στις αναπηρικές συντάξεις (του ίδιου του ασφαλισμένου), όπου προβλέπονται περικοπές 25% στην εθνική σύνταξη (345 ευρώ για 15 έτη ασφάλισης και 384 για 20 έτη), για ποσοστό αναπηρίας 67,01% έως 80% και περικοπή κατά 50% για ποσοστό αναπηρίας από 60,01% έως και 66,9%.
-Για την χορήγηση της σύνταξης το τέκνο ή ο/η αδερφός/ή θα πρέπει είναι άγαμο/ος/η, να μην εργάζεται και να μη νοσηλεύεται σε ίδρυμα με δαπάνη ασφαλιστικού ή άλλου δημόσιου φορέα.
-Ο έτερος γονέας θα πρέπει να εργάζεται, να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 2.400 ημέρες εργασίας ή 8 έτη πραγματικής ασφάλισης εκ των οποίων 600 ημέρες ή 2 έτη τα τελευταία 4 έτη σε φορείς κύριας ασφάλισης αλλά, από την άλλη, να μην έχει θεμελιώσει δικαίωμα συντάξεις (άρα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί προκειμένου να στηρίξει το παιδί τους).
-Σε περίπτωση λύσης του γάμου μεταξύ των γονέων: το δικαίωμα ασκείται από το γονέα που έχει την επιμέλεια του ανηλίκου, αναπήρου τέκνου με αμετάκλητη δικαστική απόφαση.
-Για σύνταξη λόγω αναπηρίας του/της συζύγου απαιτείται 10ετής έγγαμος βίος.
-Για την άσκηση του δικαιώματος από τον αδελφό/ή πρέπει για τουλάχιστον μία πενταετία πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης να έχει οριστεί δικαστικός συμπαραστάτης του/της αδελφού/ής με αμετάκλητη δικαστική απόφαση λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής ή λόγω σωματικής αναπηρίας ή ο ανάπηρος αδελφός να συνοικεί αποδεδειγμένα με τον αιτούντα τη σύνταξη αδελφό/ή και να τον βαρύνει
-Επίσης οι δύο αδελφοί να είναι ορφανοί από τους δύο γονείς ή ο εν ζωή γονέας να είναι ανάπηρος με ποσοστό 67% και άνω ή να έχει συμπληρώσει το 75ο έτος της ηλικίας του ή σε περίπτωση που και οι δύο γονείς των αδελφών είναι εν ζωή θα πρέπει και οι δύο είναι ανάπηροι με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω ή να έχουν συμπληρώσει το 75ο έτος της ηλικίας.
Παραδείγματα
α) Ασφαλισμένος αδελφός αναπήρου κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησής του (από 19/8/2015 και μετά) έχει πραγματοποιήσει τις απαιτούμενες 7500 ημέρες ασφάλισης, αλλά δεν έχει συμπληρωθεί πενταετία από το αμετάκλητο της δικαστικής απόφασης με την οποία αυτός διορίστηκε δικαστικός συμπαραστάτης του ανάπηρου αδελφού του. Ο ασφαλισμένος δεν δικαιούται σύνταξη με την εν λόγω διάταξη. Αντίθετα, εάν είχε συμπληρωθεί πενταετία από τον διορισμό του ως δικαστικού συμπαραστάτη μέχρι 8.8.2015 και πληρούνταν και όλες οι λοιπές προϋποθέσεις της εν λόγω διάταξης τόσο μέχρι την ημερομηνία αυτή όσο και κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, θα μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί χωρίς να απαιτείται η συμπλήρωση ορισμένης ηλικίας.
β) Ασφαλισμένος που γεννήθηκε το 1965 υποβάλλει αίτηση το 2021 για να συνταξιοδοτηθεί με την ειδική αυτή διάταξη ως σύζυγος ανάπηρης, έχοντας συμπληρώσει 7.500 ημέρες ασφάλισης μέχρι 18.8.2015. Σύμφωνα με γνωμάτευση υγειονομικής επιτροπής ΚΕΠΑ, η αναπηρία της συζύγου του με ποσοστό 80% τοποθετείται στο έτος 2021. Στην εν λόγω περίπτωση ο ασφαλισμένος θα συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση της απαιτούμενης ηλικίας που διαμορφώνεται με κριτήριο το έτος στο οποίο τοποθετείται η αναπηρία της συζύγου, δηλαδή της ηλικίας των 61 ετών και έξι μηνών.