Η ρουλέτα των εδρών στις δεύτερες εκλογές

Η Βουλή με τη σύνθεση που θα προκύψει από την προσεχή εκλογική αναμέτρηση με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής θα έχει διαφορετικό «πρόσωπο» συγκριτικά με αυτή της «μίας ημέρας» που ανέδειξαν οι κάλπες της απλής αναλογικής την περασμένη Κυριακή.

Με διατήρηση των ίδιων ποσοστών η Ν.Δ. αυξάνει τη δύναμή της έως και 25 έδρες, εις βάρος των κομμάτων της αντιπολίτευσης, και σε συνδυασμό με άλλες παραμέτρους δημιουργούνται –λόγω λίστας– υποψήφιοι δύο ταχυτήτων: εκείνοι που ελπίζουν βάσιμα, παρότι δεν εξελέγησαν την 21η Μαΐου, και εκείνοι που αγωνιούν ότι μπορεί να μείνουν εκτός.

O μύθος για το όφελος του πρώτου κόμματος

Του Πάνου Σταθόπουλου*

Στις εκλογές του Ιουνίου θα εφαρμοστεί ο νέος εκλογικός νόμος του λεγόμενου «μεταβλητού μπόνους», ο οποίος, όπως είναι γνωστό, πριμοδοτεί σχετικά το πρώτο κόμμα. Υπολογίζοντας την κατανομή εδρών ανά εκλογική περιφέρεια σύμφωνα με τον νέο νόμο στα αποτελέσματα της 21ης Μαΐου και συγκρίνοντας με όσα απέδωσε η εφαρμογή αναλογικής, διαπιστώνουμε πρώτα απ’ όλα συνολική μεταφορά 25 εδρών υπέρ του πρώτου κόμματος.

Τις έδρες αυτές παραχωρούν όλα τα κόμματα που κερδίζουν έδρες (ποσοστό από 3% και πάνω) σε αναλογία με την εκλογική τους δύναμη. Ο ΣΥΡΙΖΑ παραχωρεί 11 έδρες, το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ 7, το ΚΚΕ 4 και η Ελληνική Λύση 3. Σημειώνοντας ότι το πρώτο κόμμα διαθέτει εκλογικό ποσοστό πάνω από 40%, σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου νόμου λαμβάνει πριμ 50 εδρών, με την έννοια ότι οι υπόλοιπες 250 έδρες κατανέμονται αναλογικά.

Eχουμε επομένως ένα πρώτο συμπέρασμα στο οποίο πρέπει να δώσουμε σημασία γιατί καταρρίπτει φανερά τον μάλλον διαδεδομένο μύθο ότι «χαρίζονται» στο πρώτο κόμμα 50 έδρες. Στην πράξη, το όφελος του πρώτου κόμματος είναι μόνο 25 έδρες. Το πριμ των 50 εδρών είναι απλώς και μόνο τεχνικό – ονομαστικό, δεδομένου ότι το πρώτο κόμμα δικαιούται έτσι ή αλλιώς ένα σημαντικό μέρος από τις 50 έδρες της πριμοδότησης ανάλογα με το εκλογικό ποσοστό του.

Η μεταβολή αυτή των 25 εδρών αφορά συνολικά 20 (από 59) εκλογικές περιφέρειες και εντοπίζεται στις περιπτώσεις που αναφέρονται στο γράφημα. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο πλαίσιο αφορά πεντακομματική Βουλή και πάντως ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό εκτός αντιπροσώπευσης (16%) που παίζει ρόλο για την κατανομή των εδρών, εκτός από το εκλογικό ποσοστό του πρώτου (κανένας άλλος παράγοντας δεν επηρεάζει, όπως θα μπορούσε να είναι π.χ. η εκλογική διαφορά του πρώτου από τα υπόλοιπα κόμματα).

Επομένως, αν υποθέσει κανείς ότι στην επόμενη Βουλή εισέλθουν περισσότερα από πέντε κόμματα ή εν γένει μειωθεί το ποσοστό εκτός αντιπροσώπευσης, το πρώτο κόμμα θα δικαιούται στην πράξη λιγότερες έδρες από αυτές που παρουσιάζονται και είναι σαφές ότι οι απώλειες αυτές θα εντοπίζονται κατά βάση στις μεγαλύτερες εκλογικές περιφέρειες πληθυσμιακά. Δεδομένου ότι ο εκλογικός νόμος παραχωρεί έδρες μετά την α΄ κατανομή σύμφωνα με τον αριθμό των ψήφων (και όχι των ποσοστών).

* Ο κ. Πάνος Σταθόπουλος είναι ειδικός εκλογικός αναλυτής.

Τα πρόσωπα που είναι οριακά εντός ή εκτός Βουλής

Του Γιώργου Μπουρδάρα

Μπορεί η προσεχής εκλογική αναμέτρηση να μη χαρακτηρίζεται από τη «μάχη του σταυρού», αφού θα διεξαχθεί με λίστα, ωστόσο πάρα πολλοί υποψήφιοι όλων των κομμάτων, ειδικά εκείνοι που, σύμφωνα με τη σταυροδοσία της περασμένης Κυριακής, βρέθηκαν οριακά εντός ή εκτός Βουλής, έχουν μείζον κίνητρο να είναι θερμά ενεργοί στη νέα προεκλογική εκστρατεία.

Μεταξύ αυτών, εντοπίζονται ονόματα με ιδιαίτερο πολιτικό βάρος, όπως τέσσερις «Γιάννηδες», οι κ. Τραγάκης, Οικονόμου, Ραγκούσης, Δραγασάκης, ενώ πάρα πολλοί είναι εκείνοι που επιδιώκουν να αποτελέσουν για πρώτη φορά μέλη της εθνικής αντιπροσωπείας. Με τα σημερινά δεδομένα, αλλά και με σειρά σεναρίων να είναι ανοικτά, η σύνθεση της εθνικής αντιπροσωπείας που θα διαμορφώσουν οι κάλπες της ενισχυμένης θα είναι σίγουρα κατά πολύ διαφορετική σε σύγκριση με εκείνη που θα δούμε το απόγευμα της Κυριακής στη βραχύβια νέα Βουλή της «απλής αναλογικής»: Σύμφωνα με το βασικό σενάριο που περιγράφεται στο γράφημα και στο κείμενο του Πάνου Σταθόπουλου, θα αλλάξουν έως και πενήντα πρόσωπα, με 25 εισερχόμενους «γαλάζιους» να κερδίζουν τις έδρες ισάριθμων της αντιπολίτευσης.

Με ίδια ποσοστά

Στο σενάριο κατά το οποίο τα κόμματα λάβουν τα ίδια ποσοστά που έλαβαν την περασμένη Κυριακή, από τις πλέον αξιοπρόσεκτες περιπτώσεις θα είναι εκείνη του κ. Τραγάκη, ο οποίος με πρώτη εκλογή το 1974 θα είναι ο παλαιότερος όλων στο Κοινοβούλιο, αφού θα καταλάβει μία από τις δύο έδρες που θα «περάσουν» στη Ν.Δ. στην περιφέρεια Β΄ Πειραιώς. Μαζί του, ως «πρωτάκι», θα είναι η κ. Ευγενία Μπαρμπαγιάννη. Η είσοδός τους θα σημάνει, όμως, πιθανώς, την απώλεια της έδρας για τους κ. Ραγκούση (ΣΥΡΙΖΑ) και Δημ. Διαμαντίδη (ΠΑΣΟΚ).

Δύο επίσης ηχηρές ανατροπές προκύπτουν, στην ίδια υπόθεση εργασίας, και στις περιφέρειες Β2 Δυτικού Τομέα Αττικής όπου ο «γαλάζιος» Δημ. Καλογερόπουλος θέτει εκτός Κοινοβουλίου τον κ. Δραγασάκη, και στη Φθιώτιδα με τον πρώην κυβερνητικό εκπρόσωπο Γ. Οικονόμου να παίρνει τη μία από τις δύο έδρες που θα λάβει η Ν.Δ., επιστρέφοντας στα κοινοβουλευτικά έδρανα.

Τον δρόμο της επιστροφής στη Βουλή δείχνει αυτή η «ανακατανομή» των εδρών και για μία από τις ήπιες φωνές της προηγούμενης περιόδου, εκείνη του «γαλάζιου» Σ. Χιονίδη, στερώντας την έδρα από τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αθ. Γκούνα – που σε μια τέτοια περίπτωση θα ορκιστεί την Κυριακή βουλευτής μόνο για μία ημέρα.

Ανάλογη με του κ. Γκούνα πικρή γεύση μπορεί να λάβουν πρώην βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ όπως οι Σουλτάνα Ελευθεριάδου (Καβάλας), Ν. Συρμαλένιος (Κυκλάδες), Ιω. Αμανατίδης και Θεοδώρα Αυγέρη (Α΄ και Β΄ Θεσσαλονίκης, αντιστοίχως), αφού οι έδρες τους θα περνούν στη Ν.Δ., κάνοντας χαρούμενους κατά σειρά τους: Αγγελική Δεληκάρη, Μ. Καφούρο, Π. Κοκκόρη και Αικατερίνη Ζιούτα.

Σε μιαν άλλη περίπτωση, τα Χανιά, η έδρα φεύγει από το ΚΚΕ και τον Αλ. Μαρινάκη, για να περάσει στη Ν.Δ. και στον Αλ. Μαρκογιαννάκη. Σε τέτοιες αλλαγές, προσβλέπουν αρκετοί «γαλάζιοι» όπως οι Μ. Παπαδόπουλος, Αθ. Λούτας, Λάζ. Τσαβδαρίδης, Ασημίνα Σκόνδρα, Ειρήνη Καραλαριώτου, Σπ. Πνευματικός, Μιλτ. Χρυσομάλλης, Μαρία-Αλεξάνδρα Κεφαλά, Αγγελος Τσιγκρής και Ευσταθία Γιαννιά.

Στη βασική υπόθεση εργασίας φαίνονται 20 περιφέρειες να είναι στο «κόκκινο» ως υποψήφιες για ντόμινο αλλαγών με τις έδρες. Τα σενάρια είναι πάντως πολλά, καθώς ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει ούτε τα ποσοστά που θα λάβουν τα κόμματα με την ενισχυμένη αναλογική ούτε πόσα κόμματα θα είναι στη νέα Βουλή.

Ενδεικτικά: α) Η Ν.Δ. να εξασφαλίσει μεγαλύτερο ή μικρότερο ποσοστό. β) Το ΠΑΣΟΚ να αναδειχθεί δεύτερο κόμμα. γ) Τα μικρά κόμματα Νίκη και Πλεύση Ελευθερίας, που οριακά δεν τα κατάφεραν την πρώτη φορά, να διαβούν το όριο του 3% και έτσι να προκύψει επτακομματική Βουλή. Σε ένα τέτοιο αχαρτογράφητο πεδίο, λοιπόν, οι «κόκκινες» περιφέρειες προφανώς πολλαπλασιάζονται, γίνονται «καυτές», για ακόμη περισσότερους υποψηφίους.

Πηγή