Στη δημοσιότητα δόθηκε από το γραφείο Τύπου του Πρωθυπουργού η ελληνική πρόταση αναφορικά με την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης ενόψει του χειμώνα που έρχεται. Στην επιστολή του ο Κυριάκος Μητσοτάκης προς την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προτείνει τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού μηχανισμού, μέσω του οποίου θα αποζημιώνονται οι βιομηχανικοί καταναλωτές για τη μείωση στη χρήση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας για τον ερχόμενο χειμώνα, τονίζοντας πως: «Ο μηχανισμός που προτείνω θα ήταν πιο ευρύς, καλύπτοντας τη μείωση της ζήτησης για αρκετούς μήνες και όχι για ώρες ή ημέρες».
Η μεταφρασμένη επιστολή του Κυριάκου Μητσοτάκη:
«Αγαπητή Πρόεδρε von der Leyen,
Με την επιστολή αυτή σας καταθέτω μία πρόταση προκειμένου να ενισχύσουμε την ενεργειακή μας ασφάλεια για τον ερχόμενο χειμώνα και, ταυτόχρονα, να μειώσουμε τις τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας. Πιστεύω ότι είναι καιρός να συνδυάσουμε το σημαντικότερο πλεονέκτημά μας, την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, με έναν από τους σημαντικότερους μοχλούς που διαθέτουμε για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας: τη δική μας κατανάλωση. Θέλω να σας προτείνω έναν πανευρωπαϊκό μηχανισμό μέσω του οποίου θα αποζημιώνονται οι βιομηχανικοί καταναλωτές για τη μείωση στη χρήση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας για τον ερχόμενο χειμώνα.
Η ιδέα χρησιμοποιεί ως βάση το καίριας σημασίας έργο που έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με το σχέδιο «Save Gas for a Safe Winter». Αποτελεί κάτι ενδιάμεσο ανάμεσα στην εθελοντική μείωση της ζήτησης, που πρέπει όλοι μας να διασφαλίσουμε, και την υποχρεωτική μείωση που ενδέχεται να προκύψει σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Η πρόταση αυτή έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να οδηγήσει σε μία σημαντική ανταπόκριση από την πλευρά της βιομηχανίας, καθώς προσφέρει οικονομικά κίνητρα, αντί να βασίζεται σε διακοπές στην παροχή στη διάρκεια μιας έκτακτης ανάγκης.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παρουσίαζε έλλειψη κατά 45 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) εάν οι ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία σταματούσαν πλήρως. Εάν μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε, μέχρι τον Σεπτέμβριο, ότι μεγάλο ποσοστό αυτής της ποσότητας θα καλυπτόταν από ισχυρές δεσμεύσεις για μείωση της κατανάλωσης, το επιπρόσθετο κόστος που προκύπτει από τα ρίσκα που διαβλέπουν οι αγορές θα συρρικνωνόταν και το «όπλο» της Ρωσίας θα είχε εξουδετερωθεί σε μεγάλο βαθμό. Ο φόβος των ελλείψεων θα μειωνόταν και μία μικρή αίσθηση κανονικότητας θα μπορούσε να επιστρέψει στην αγορά.
Οι αγορές ενέργειας έχουν θεσπίσει εργαλεία που τους επιτρέπουν να πληρώνουν τους χρήστες προκειμένου να μην καταναλώνουν ενέργεια, όταν αυτό ωφελεί το σύστημα στο σύνολό του. Ο μηχανισμός που προτείνω θα ήταν πιο ευρύς, καλύπτοντας τη μείωση της ζήτησης για αρκετούς μήνες και όχι για ώρες ή ημέρες. Για να λειτουργήσει, αυτό το εργαλείο θα συνδύαζε στοιχεία από τον σχεδιασμό της αγοράς ενέργειας -το πότε, πόσο, για πόσο καιρό- και έναν τρόπο να αποζημιωθεί δίκαια η βιομηχανία. Το ιδανικό θα ήταν να χρησιμοποιήσουμε έναν συνδυασμό εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων, επιδεικνύοντας αλληλεγγύη και επιτρέποντας τη ροή κεφαλαίων σε εκείνους που έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα να μειώσουν την κατανάλωσή τους. Πρόκειται για μια ιδέα που συνδυάζει την οικονομική και την ενεργειακή αποδοτικότητα με την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Τα οφέλη από την επιτυχή υλοποίηση αυτής της ιδέας θα ήταν πιθανότατα σημαντικά. Τα οικονομικά οφέλη για τις οικονομίες και τα εμπορικά ισοζύγιά μας, λόγω των χαμηλότερων τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, κατά πάσα πιθανότητα θα αντιστάθμιζαν τις όποιες δαπάνες θα απαιτούσε αυτό το πρόγραμμα. Πρόκειται για μια ιδέα που πιθανότατα θα καλύψει τις δαπάνες που θα προκαλέσει, μειώνοντας την ανάγκη για δημοσιονομική στήριξη που παρέχεται ήδη από αρκετά κράτη-μέλη. Πρόκειται όμως για μία ιδέα που πρέπει να εφαρμοστεί γρήγορα -θα λειτουργήσει μόνο αν μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε αυτές τις ποσότητες μέχρι τον Σεπτέμβριο, δείχνοντας στη Ρωσία την αποφασιστικότητά μας και επαναπροσδιορίζοντας τον τρόπο με τον οποίο η αγορά φυσικού αερίου αντιμετωπίζει την Ευρώπη. Είναι μια σημαντική ευκαιρία ώστε να κάνουμε μια τολμηρή κίνηση για να προστατεύσουμε τις οικονομίες μας και τους πολίτες μας, πριν από τον προσεχή χειμώνα.
Ελπίζω ότι θα βρείτε την ιδέα μου επίκαιρη και παραμένω στη διάθεσή σας για μια πιο λεπτομερή ανταλλαγή απόψεων πάνω στο ζήτημα.
Με εκτίμηση,
Κυριάκος Μητσοτάκης».
Η πρωτότυπη επιστολή του Κυριάκου Μητσοτάκη:
«Dear President von der Leyen,
I am writing to you with a proposal to enhance our energy security for this coming winter and, at the same time, reduce natural gas and electricity prices. I believe it is time to combine our most important asset, European solidarity, with one of our most important levers for boosting energy security: our own consumption. I want to propose a Europe-wide mechanism to compensate industrial users for reducing their gas and electricity use for the coming winter.
The idea builds on the critical work that the Commission has undertaken in the “Save Gas for a Safe Winter” Communication. It presents a midpoint between the voluntary demand reductions that we must all identify, and the mandatory reductions that might come in an emergency. By offering financial incentives, rather than relying on the penalty of interruptions during an emergency, the proposal is more likely to unlock a firm and sizable response from industry.
According to the Commission’s estimates, the European Union would be short 45 billion cubic meters (bcm) if gas flows from Russia were reduced to zero. If we could identify, by September, a large percentage of those volumes in firm commitments to reduce consumption, the risk premium would be suppressed, and Russia’s weapon would have been largely neutralized. The fear of physical shortages would diminish and a small sense of normalcy could return to the market.
Energy markets have established instruments for paying users to not consume energy when this is beneficial for the system as a whole. The mechanism I propose would be more expansive, covering reductions in demand for several months rather than hours or days. To work, this tool would combine elements from energy market design—when, how much, for how long—and a way to compensate industry fairly. Ideally, we would blend national and European resources, demonstrating solidarity and allowing funds to flow to those most capable of reducing their consumption. It is an idea that mixes economic and energy efficiency with European solidarity.
The benefits from a successful implementation of this idea would likely be significant. The economic gains for our economies and trade balances from lower gas and electricity prices would most probably offset any outlays that this program would require. It is an idea that will likely pay for itself, lessening the need for the budgetary support that several Member States are already engaging in. But it is an idea that must be implemented quickly—it only works if we can identify these volumes by September, showing our resolve to Russia and resetting how the gas market views Europe. It is an important opportunity for a bold move to protect our economies and our citizens before the coming winter.
I hope you find merit in this idea and remain at your disposal for a more detailed exchange.
Yours sincerely,
Kyriakos Mitsotakis».
Στα δύο η Ευρώπη
Διχασμένη παρουσιάζεται η Ευρώπη σε ό,τι αφορά στο ζήτημα της μείωσης της χρήσης φυσικού αερίου, το οποίο θα τεθεί επί τάπητος, σήμερα, στη Σύνοδο Κορυφής της των υπουργών Ενέργειας.
«Η Ισπανία αναμένει ότι τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα φθάσουν σε συμφωνία για τη μείωση της χρήσης φυσικού αερίου κατά την διάρκεια του χειμώνα κατά λιγότερο από 15% και σε εθελοντική βάση κατά τη σημερινή σύνοδο των υπουργών Ενέργειας στις Βρυξέλλες», δήλωσε η ισπανίδα υπουργός Ενέργειας, Τερέσα Ριμπέρα, προσερχόμενη στην Σύνοδο.
Η ισπανική κυβέρνηση είναι αντίθετη με την υποχρεωτική μείωση της χρήσης φυσικού αερίου με το επιχείρημα ότι η Ισπανία έχει κάνει μεγάλες επενδύσεις στις υποδομές για την εισαγωγή και την επανεξαγωγή φυσικού αερίου προς την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση.
Από την πλευρά της, η πολωνή υπουργός Ενέργειας δήλωσε προσερχόμενη στην σύνοδο ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη μείωση της κατανάλωσης του φυσικού αερίου είναι «ουδέτερη» για την Πολωνία, αν δεν περιλαμβάνει δεσμευτικούς στόχους.
Η Αννα Μοσκβά δήλωσε ότι η Βαρσοβία τάσσεται κατά της επιβολής στόχων υποχρεωτικής μείωσης κατανάλωσης φυσικού αερίου προς τις χώρες της Ένωσης.
«Δεν μπορούμε να δεχθούμε οποιαδήποτε απόφαση επιβληθεί στις χώρες. Η ενεργειακή ασφάλεια αποτελεί εθνική προτεραιότητα», είπε προσθέτοντας ότι οι μονάδες αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Πολωνία είναι πλήρεις και ότι η χώρα δεν έχει ανάγκη περιορισμού της χρήσης φυσικού αερίου τώρα. Ωστόσο, δήλωσε ότι η Βαρσοβία θεωρεί το κόστος της ρύπανσης στο πλαίσιο της αγοράς άνθρακα της ΕΕ απειλητική για την ενεργειακή ασφάλεια.
«Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον περιορισμό κατά 15% της ζήτησης φυσικού αερίου δεν θα είναι αρκετή για τις ανάγκες του χειμώνα, ενώ συνεχίζονται ότι περικοπές στην τροφοδοσία ρωσικού φυσικού αερίου», δήλωσε ο ιρλανδός υπουργός Περιβάλλοντος Εμον Ράιαν.
«Το 15% πιθανότατα δεν θα είναι αρκετό, δεδομένου ότι οι Ρώσοι μόλις ανακοίνωσαν περαιτέρω μείωση των προμηθειών μέσω του Nord Stream 1. Αλλά είναι καλύτερα να υπάρχει από το να μην υπάρχει καθόλου και πιστεύω ότι το μήνυμα που στέλνει είναι πολύ σημαντικό», πρόσθεσε ο ιρλανδός υπουργός Περιβάλλοντος προσερχόμενος στην σύνοδο.
Στο Βερολίνο, η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ χαιρέτισε τις προσπάθειες για τον συντονισμό στη λήψη μέτρων για την εξοικονόμηση φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η Ένωση θα παραμείνει ενωμένη καθώς η Ρωσία συνεχίζει να πλήττει την τροφοδοσία προς την Γερμανία και γενικότερα.
«Δεν θα διασπαστούμε λόγω της έλλειψης φυσικού αερίου. Αντίθετα θα παραμείνουμε ενωμένοι και αυτό είναι το σημαντικότερο μήνυμα προς τον ρώσο πρόεδρο», δήλωσε η γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών έπειτα από τις συνομιλίες της με τον τσέχο ομόλογό της.