Οι παλινωδίες της κυβέρνησης για την εκτός σχεδίου δόμηση θέτουν σε ομηρία χιλιάδες ιδιοκτήτες οικοπέδων, αλλά και επενδυτές που «παγώνουν» τα σχέδιά τους. Εν μέσω προεκλογικής περιόδου, η κυβέρνηση τη μια μοιράζει υποσχέσεις για επαναφορά της ρύθμισης για την κατά παρέκκλιση οικοδόμηση ενώ την άλλη το παίρνει πίσω, υποσχόμενη να μελετήσει καλύτερα το θέμα.
Όλα αυτά ενώ σήμερα Μεγάλη Τρίτη 11 Απριλίου, κλείνει η Βουλή. Σε κάθε περίπτωση το πρόβλημα είναι μεγάλο, αφού ακόμη και εάν ψηφιστεί τελικά σχετική τροπολογία, αναμένεται να τεθεί σε ισχύ αρκετούς μήνες αργότερα καθώς μεσολαβούν οι εκλογές και κανένας δεν μπορεί να προεξοφλήσει πόσες να γίνουν έπειτα από αυτές της 21ης Μαΐου. Στο μεταξύ, μπαίνουν στον «πάγο» αγοραπωλησίες, μεταβιβάσεις, αποδοχές κληρονομιάς και έκδοση οικοδομικών αδειών, με τον «ξαφνικό θάνατο» περιουσιών χιλιάδων ιδιοκτητών και επενδυτών να ενεργοποιείται.
Παρέμβαση ΤΕΕ για την εκτός σχεδίου δόμηση
Την άμεση νομοθετική ρύθμιση ώστε να διατηρήσουν το δικαίωμα δόμησης όλα τα ακίνητα που είχαν οικοδομησιμότητα πριν από το 2003, τουλάχιστον μέχρι την ολοκλήρωση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων που θα ξεκαθαρίσουν οριστικά το τοπίο για την εκτός σχεδίου δόμηση, ζήτησε επιτακτικά ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), Γιώργος Στασινός.
Ο κ.Στασινός, μίλησε για την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου Επικρατείας για ακίνητο στην Πάτμο – η οποία καλύπτεται από Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ) – που αφαιρεί το δικαίωμα δόμησης για οικόπεδα εκτός σχεδίου που διέθεταν οικοδομησιμότητα πριν από το 2003, εφόσον δεν έχουν «μέτωπο» σε αναγνωρισμένο δρόμο.
Ο ίδιος, κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις, ώστε να επιλυθεί με άμεση νομοθετική ρύθμιση το θέμα που έχει ανακύψει με την εκτός σχεδίου δόμηση, να μην ανατραπεί ο Χωροταξικός και Πολεοδομικός Σχεδιασμός και παράλληλα να αποκρουστούν οριζόντιες ρυθμίσεις για τη δόμηση, που θα έχουν επιπτώσεις στις κατασκευές και επίσης θα προκαλέσουν αδικίες και ανατροπές στις αξίες των ακινήτων.
Επεσήμανε ακόμα, ότι επί της ουσίας έχουν σταματήσει «οι εκδόσεις οικοδομικών αδειών σε εκτός σχεδίου περιοχές, διότι η χώρα δεν διαθέτει ακόμη νομικά αναγνωρισμένο οδικό δίκτυο», έτσι οι αναγνωρισμένοι δρόμοι είναι ελάχιστοι. Ο πρόεδρος του ΤΕΕ διερωτήθηκε: «Η πολιτεία ενώ αντιλαμβάνεται ότι δημιουργείται ένα τεράστιο πρόβλημα όσον αφορά τους πολίτες, είναι δυνατόν να παραμένει απαθής;»
Στη συνέχεια τόνισε ότι υπάρχει ήδη απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ, σύμφωνα με την οποία θα πρέπει να υπάρχει χωροταξικός σχεδιασμός με βάση τον οποίο θα αποφασιστεί τί πρέπει να χτίζεται και τί δεν πρέπει και ότι το θέμα της κατάργησης της εκτός σχεδίου δόμησης δεν μπορεί να είναι μία οριζόντια απόφαση, αλλά αποτέλεσμα σχεδιασμού.
Δεν φαίνεται λύση στον ορίζοντα
Στο αγωνιώδες ερώτημα χιλιάδων ιδιοκτητών και επενδυτών εάν θα δοθεί τελικά λύση, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς, διέψευσε κάθε προσδοκία. Ο ίδιος ήταν που είχε προαναγγείλει την κατάθεση τροπολογίας αυτήν την εβδομάδα, η οποία θα έλυνε το ζήτημα αποκαθιστώντας την οικοδομησιμότητα των οικοπέδων έως το 2025. Χρονιά που εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός. Αλλά το απόγευμα της Μεγάλη Δευτέρας απαντώντας σε ερώτηση του βουλευτή της ΝΔ, Γιώργου Βλάχου ανέφερε ξεκάθαρα ότι η ρύθμιση τελικώς δε θα έρθει στην τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο. Συγκεκριμένα απάντησε:
«Σε ό,τι μας αφορά και προσωπικά με αφορά έχουμε ετοιμάσει πρόταση ρύθμισης, η οποία δίνει διέξοδο στο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί. Την έχουμε καταθέσει, είναι συγκεκριμένη και απαντά στα ερωτήματα που υπάρχουν. Χρήζει όμως περαιτέρω διερεύνησης και διαβούλευσης για να είμαστε ασφαλείς ότι η απόφαση που θα περάσει θα δίνει διέξοδο και δε θα μας οδηγεί πίσω. Επειδή η περίοδος είναι προεκλογική πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην τελική ρύθμιση και όχι να δώσουμε ελπίδες και μετά να τις ξαναπάρουμε πίσω», τόνισε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς.
Όλα δείχνουν ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να κρατά σε ομηρεία τους άμεσα ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες ακινήτων μετά τις παλινωδίες για την εκτός σχεδίου δόμηση. Αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ρύθμισης, αλλά μετά τις εκλογές: «Είναι δεδομένο ότι θα υπάρξει ρύθμιση και χρειάζεται κι όσο γίνεται πιο γρήγορα. Οι στιγμές δε δίνουν τη δυνατότητα να μπορούμε να καταλήξουμε και δεν είναι κομματικό θέμα. Είναι το τέλος της διακυβέρνησης, η Βουλή κλείνει αύριο (σ.σ. Μεγάλη Τρίτη) και ο χρόνος είναι ελάχιστος. Το θέμα χρήζει όμως άμεσης ρύθμισης, την οποία πρέπει να επεξεργαστούμε και να συμφωνήσουμε όλοι».
Σημειώνεται ότι ο βουλευτής Γ. Βλάχος μίλησε για νομική ακύρωση της νομιμότητας δεκάδων χιλιάδων οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί, πολλες εκ των οποίων έχουν παραταθεί έως και το τέλος του 2024. Σημείωσε, επίσης, ότι πρόκειται για απομείωση της αξίας εκατοντάδων χιλιάδων ακινήτων ανά την επικράτεια που παύουν να είναι άρτια και οικοδομήσιμα. Και πρόσθεσε ο ίδιος ότι προκαλείται αναστάτωση ιδιοκτητών και επενδυτών, όπως και ότι υπάρχει κίνδυνος απόλυτου χάους καθώς «ο κάθε κακόβουλος θα μπορεί να αιτείται την ακύρωση οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί προ δεκαετιών».
Ο υφυπουργός σημείωσε επανειλημμένα ότι η νομοθετική ρύθμιση από πλευράς υπουργείου Περιβάλλοντας ήταν έτοιμη. Αλλά την τελευταία στιγμή, τελικώς επελέγη να μην κατατεθεί. Κατά μία εκδοχή έρχεται να επιβεβαιώσει όσα ακούγονταν στο παρασκήνιο ότι το Μέγαρο Μαξίμου ήταν αυτό που αποφάσισε να βάλει «φρένο».
Ο Γεραπετρίτης «φρέναρε» τη ρύθμιση
Επισήμως, «φρένο» έβαλε ο Γιώργος Γεραπετρίτης στη μεταβατική διάταξη που θα έλυνε το πρόβλημα για εκατομμύρια μικροϊδιοκτήτες που αγόρασαν εκτός σχεδίου οικόπεδα 4 στρεμμάτων και, πλέον, με βάση την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, δεν μπορούν να χτίσουν και έτσι απαξιώνεται η περιουσία τους.
Παρότι ο υφυπουργός Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς, είχε δεσμευτεί ότι «επεξεργαζόμαστε μεταβατική διάταξη η οποία θα δίνει σαφή απάντηση στο πρόβλημα το οποίο έχει δημιουργηθεί». Αρκετοί βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας που ακούνε τα παράπονα των συμπολιτών τους στην επαρχία, είχαν ζητήσει να λυθεί το θέμα.
Η απόφαση του ΣτΕ για την εκτός σχεδίου δόμηση
Η επίμαχη απόφαση (176/2023) αφορά οικόπεδο εκτός σχεδίου στο νησί της Πάτμου. Σύμφωνα με αυτή, δεν αρκεί πια η προϋπόθεση να είναι ένα οικόπεδο πάνω από 4 στρέμματα, αλλά θα πρέπει να και η πρόσβαση σε κοινόχρηστη οδό, δηλαδή σε δρόμο. Είχε προηγηθεί απόφαση του Εφετείου Πειραιά, με την οποία συντάχθηκε το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο.
Ωστόσο, έπειτα από αυτή την εξέλιξη, στα «χαρτιά» τουλάχιστον, καταργείται η εκτός σχεδίου δόμηση και τινάζονται στον «αέρα» πολλές περιουσίες και οικόπεδα που είναι μεν άνω των 4 στρεμμάτων (βασική προϋπόθεση για την οικοδόμηση ακινήτου), όμως δεν είναι σε δρόμο.